ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                                       № 1/1                                                             15-май  2023-жыл                       

Депутаттардын  Кара-Бүргөн айылдык

Кеңешинин төрагасын шайлоону өткөрүүгө

карата эсептөө комиссиясын түзүү жөнүндө

 

1. Депутаттардын  Кара-Бүргөн айылдык Кеңешинин төрагасын шайлоону өткөрүүгө карата эсептөө комиссиясынын курамы  3 адамдан түзүлсүн.
2. Эсептөө комиссиясынын курамы бекитилсин.
3. Кара-Бүргөн айылдык Кеңешинин төрагасын шайлоонун натыйжаларын аныктоо эсептөө комиссиясына милдеттендирилсин.

 

 

 

 

            Депутаттардын жашы боюнча

            улуусу сессияны алып баруучу                                         Ш.Турумбеков

 

---

Жиберилди: протоколго

 

  

Каттоо №______

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий айылы                           № 1/2                                                        15-май  2023-жыл   

           

Бириктирилген Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин депутаттарынын төрагасын жана орун басарын шайлоонун

жыйынтыктары жөнүндө

Кыргыз Республикасынын Президентинин 2023-жылдын 3-апрелиндеги  №85-Жарлыгын, Кыргыз Республикасынын Президентинин 2023-жылдын 4-апрелиндеги №87-Жарлыгын жана Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2023-жылдын 30-мартындагы №177- Токтомун  жетекчиликке алуу менен  Кара-Бүргөн айылдык кеңеши

ТОКТОМ КЫЛАТ                    

1. Кыргыз Республикасынын Президентинин 2023-жылдын 3-апрелиндеги №85-Жарлыгына ылайык «Кара-Бүргөн», «Ак-Чий» айыл аймактары бириккендигин,  катышкан 18 депутаттардын 18 добушуна ээ болгондугун белгилеп бириктирилген айыл аймактарынын Кара-Бүргөн  айылдык кеңешинин төрагасы болуп  Кемелов Билимбек Ильясович  шайланды деп эсептелинсин.
2. Бириктирилген Кара-Бүргөн  айыл аймагынын  айылдык кенешинин депутаттарынын  төрагасынын орун басары болуп Жунусов Аскар Сталбекович шайлангандыгы белгиленсин.
3. Бул токтомдун аткарылышын көзөмөлдөө жагын өзүмө калтырам.

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын

 айылдык  кеңешинин төрагасы                                                                                    Б.Кемелов

---

 

Жиберилди: протоколго

 

Каттоо № ______    

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                   № 1/3                                                     15-май  2023-жыл        

 

Кара-Бүргɵн айылдык кеңешинин туруктуу комиссияларын түзүү жɵнүндɵ

 

1. 1.      Кыргыз Республикасынын  2021-жылдын 20-октябрындагы  «Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндөгү» №123 мыйзамынын  36-беренесине ылайык Кара-Бүргɵн айылдык кеңешинде төмөндөгүдөй  4(төрт) багытта туруктуу комиссиялары түзүлсүн:

  --- Саламаттыкты сактоо ,маданият, билим берүү, соода, социалдык маселелер, энелерди жана балдарды коргоо маселелери боюнча.

  --- Мамлекеттик жана коомдук тартипти сактоо, адам укугу, жаратылышты коргоо, жаштар иши маселелери боюнча.

--- Бюджет, салык,транспорт жана байланыш маселелери боюнча.

--- Жер реформасы жана курулуш  маселелери боюнча

2. Саламаттыкты сактоо ,маданият, билим берүү, соода, социалдык маселелер, энелерди жана балдарды коргоо маселелери боюнча туруктуу комиссиясы 5 (беш) адамдан турган төмөндөгү курамда түзүлсүн.

Комиссиянын төрайымы

Кожоева Айсулуу Сүйөрбековна

Комиссиянын катчысы

Абдыракманова Анаркүл Абылгазиевна

Комиссиянын мүчөлөрү

Султаналиева Минара Кылычбековна

Чокморов Жантай Сексенбешович

Иметайып уулу Эрлан

            3. Мамлекеттик жана коомдук тартипти сактоо, адам укугу, жаратылышты коргоо, жаштар иши маселелери боюнча туруктуу комиссиясы 5 (беш) адамдан турган төмөндөгү курамда түзүлсүн.

Комиссиянын төрайымы

Рыспаева Медина Мелисовна

Комиссиянын катчысы

Кыдырмышова Венера Жекаливна

 

Комиссиянын мүчөлөрү

Курманбаева Бүбүсайра Кадаңалиевна

Жалилов Уланбек Жалилович

Мурзабекова Наргиза Манаповна

 

            4.Бюджет, салык,транспорт жана байланыш маселелери боюнча туруктуу комиссиясы 5 (беш) адамдан турган төмөндөгү курамда түзүлсүн.

Комиссиянын төрагасы

Дубанаева Чынаркүл Кемилдиновна

Комиссиянын катчысы

Руслан уулу Долон

Комиссиянын мүчөлөрү

Абдыраимова Сагынбүбү Кутчубаевна

Дүйшөналы уулу Акыл

Коңурбай уулу Сергек

 

             5.Жер реформасы жана курулуш маселелери  боюнча туруктуу комиссиясы  5 (беш) адамдан турган төмөндөгү курамда түзүлсүн.

Комиссиянын төрагасы

Сапарбеков Алмазбек Алымбекович

Комиссиянын катчысы

Турумбеков Шайырбек Эсенбаевич

Комиссиянын мүчөлөрү

Мыктыбеков Эрзат Замирбекович

Турумбеков Жаныбек Эсенбаевич

Искендереов Болот

 

             Айылдык кеңештин төрагасы                                                   Б.И.Кемелов.

---

Жиберилди: протоколго, туруктуу комиссияга.

 

Каттоо № ______         

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий айылы                                   № 1/4                                                     15-май  2023-жыл         

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин

 регламентин бекитүү жөнүндө

 

Жергиликтүү кеңештин регламентинин долбоорун  угуп жана талкуулап,  Кыргыз Республикасынын  2021-жылдын 20-октябрындагы  «Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндөгү» №123 мыйзамынын  34-беренесинин 9-пунктуна ылайык Кара-Бүргөн  айыл аймагынын айылдык кеңеши

ТОКТОМ КЫЛАТ

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин Регламенти жактырылсын жана бекитилсин.(регламент тиркелет).
2. Кабыл алынган регламентти негиз кылып иш алып баруу жагы айылдык кеңештин депутаттарына милдеттендирилсин.

 

 

             Айылдык кеңештин төрагасы                                              Б.И.Кемелов.

---

Жиберилди: протоколго, туруктуу комиссияга.

 

Каттоо № ______     

 

 

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин

2023 -жылдын 15-майындагы №1/4 токтомуна  тиркеме

 

 

ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ТИПТҮҮ РЕГЛАМЕНТИ

I Бөлүм. Жергиликтүү кеңештин ишинин негиздери

II Бөлүм. Жергиликтүү кеңештин ишин уюштуруу  

III Бөлүм. Жергиликтүү кеңештин ченем жаратуу иши.  жергиликтүү кеңештин токтомдорун даярдоонун, киргизүүнүн, кароонун жана кабыл алуунун тартиби

IV Бөлүм. Жергиликтүү кеңештин айрым ыйгарым укуктарын ишке ашыруунун тартиби

V Бөлүм. Депутаттардын   шайлоочулар  менен болгон  байланышы. депутаттык суроо талап

VI Бөлүм. Жергиликтүү кеңештин ишмердүүлүгүнүн айкындуулугу

VII Бөлүм. Жергиликтүү кеңештин аппараты/жооптуу катчысы

 

Бул Регламент Кыргыз Республикасынын Конституциясынын, “Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө”, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жөнүндө”, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарынын статусу жөнүндө”, “Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө” Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын жана Кыргыз Республикасынын башка ченемдик укуктук актыларынын негизинде иштелип чыккан жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган жергиликтүү кеңештин иштерин уюштуруунун жана алардын ыйгарым укуктарын ишке ашыруунун тартибин белгилейт.

 

I БӨЛҮМ. ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ИШИНИН НЕГИЗДЕРИ

  1-глава. Жалпы жоболор

1.1 Айылдык аймактын, шаардын жергиликтүү кеңеши (мындан ары – жергиликтүү кеңеш) - мыйзамдарда белгиленген тартипте жана санда жергиликтүү коомдоштук тарабынан 4 жылдык мөөнөткө шайланган депутаттардан турган, өзүнүн ишин коллегиялык негизде жүзөгө ашырган, жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органы.

1.2. Сессиянын, фракциялардын, туруктуу жана убактылуу комиссиялардын жыйындары, депутаттык жана бюджеттик угуулар, кеңештин иши менен байланышкан башка иш-чаралар жергиликтүү кеңештин ишинин формалары болуп эсептелинет.

1.3. Жергиликтүү кеңештин иши мыйзамдуулук, коллегиялдуулук, обьективдүүлүк, маселелерди талкуулоону жана чечимдерди кабыл алууну эркин жүргүзүү принциптерине негизделет.

1.4. Жергиликтүү кеңеш Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына каралган анын функцияларына жана ыйгарым укуктарына тийиштүү маселелерди өз алдынча чечет, өзү тарабынан кабыл алынган чечимдердин аткарылышына көзөмөл жүргүзөт жана аткарылышын камсыз кылат.

1.5. Жергиликтүү кеңештин Регламенти Кыргыз Республикасынын мыйзамы тарабынан каралган ыйгарым укуктарды жергиликтүү кеңеш тарабынан жүзөгө ашыруу тартибин жана жол-жобосун, анын ишин уюштурууну аныктайт.

1.6. Жергиликтүү кеңеш мөөрү, штампы жана символикалары бар бланктары, банктык мекемелерде эсептик счету, жеке мүлкү бар, өз милдеттери боюнча жооп бере алган юридикалык жак, мүлктүк жана мүлктүк эмес укуктарын жана милдеттерин ишке ашыра алат, сотто жооп берүүчү жана дооматчы боло алат.

 

  2-глава. Жергиликтүү кеңештин компетенциясына кирген маселелер

2.1. Жергиликтүү кеңеш Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында аныкталган ыйгарым укуктарынын чегинде, ушул регламентте белгиленген тартипте алар боюнча маселелерди кароого жана чечим кабыл алууга укуктуу.

2.2. Жергиликтүү кеңештин сессиясында төмөнкүдөй маселелер чечилет:

1) жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүнүн тартибин белгилөө;

2) жергиликтүү бюджетти жана анын аткарылышы жөнүндө отчетту бекитүү, ошондой эле бюджеттин аткарылышынын жүрүшү жана бюджеттен тышкаркы фонддорду пайдалануу жөнүндө маалыматты угуу;

3) аймакты социалдык-экономикалык жактан өнүктүрүүнүн жана калкты социалдык жактан коргоонун программаларын бекитүү, программалардын аткарылышы жөнүндө отчетту угуу;

4) жергиликтүү салыктарды, жыйымдарды жана алар боюнча жеңилдиктерди киргизүү, ошондой эле мыйзамдарда каралган учурларда алар боюнча ставкаларды аныктоо;

5) муниципалдык менчикти пайдалануу жана тескөө тартибин бекитүү, муниципалдык менчикти пайдаланууга көзөмөлдү ишке ашыруу:

а) муниципалдык менчик обьектилеринин реестрин бекитүү;

б) муниципалдык менчиктин объектилерин менчиктештирүү программасын бекитүү;

в) муниципалдык менчик обьектилерин ипотекага же күрөөгө коюуга макулдук берүү;

г) муниципалдык менчик обьектилерин сатууга, объектилерди муниципалдык менчикке сатып алууга макулдук берүү;

д) муниципалдык менчикти эсептен чыгаруунун тартибин белгилөө.

6) жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын иши жөнүндө жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысынын отчетун угуу;

7) тиешелүү мамлекеттик органдардын кароосуна киргизүү максатында административдик-аймактык түзүлүш боюнча сунуштарды иштеп чыгуу;

8) кеңештин төрагасын, анын орун басарын шайлоо, аларды кызмат орундарынан бошотуу, кеңештин төрагасынын мыйзамдарга карама-каршы келген чечимдерин жокко чыгаруу;

9) кеңештин регламентин кабыл алуу;

10) жергиликтүү кеңештин жылдык иш планын бекитүү;

11) жергиликтүү кеңештин туруктуу (убактылуу) комиссияларын түзүү жана жоюу, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жеке курамын бекитүү жана алардын курамына өзгөртүүлөрдү киргизүү, отчетторун угуу;

12) өз чечимдеринин аткарылышына көзөмөлдүк кылуу;

13) муздак сууну, канализацияны, жылуулук менен жабдууну пайдалануунун, ошондой эле мыйзамдарга ылайык турмуш-тиричиликтин катуу калдыктарын чогултуунун, ташып чыгаруунун жана жок кылуунун тарифтерин бекитүү;

14) алкоголдук ичимдиктерди жана тамеки буюмдарын сатуу убактысы жана жери боюнча чектөөлөрдү тыюу салууга чейин белгилөө;

15) расымдык иш-чараларды өткөрүү эрежелерин бекитүү;

16) ирригациялык тармактарды, үйдү жана үй жанындагы участкаларды күтүү тартибин белгилөө;

17) бюджетти, аймакты социалдык-экономикалык өнүктүрүү жана калкты социалдык коргоо программаларын жана анын компетенциясына кирген башка маселелерди аткарбагандыгынан улам жергиликтүү өз алдыча башкаруунун аткаруу органынын башчысынын ээлеген кызматына шайкештиги жөнүндө маселени кароо тууралуу сунуш киргизүү;

18) жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына ишенбестик билдирүү;

19) аймагында көрктөндүрүү, соода, сырткы жарнактарды жана маалыматтарды жайгаштыруу эрежелерин бекитүү;

20) башка жергиликтүү кеңештер менен кызматташуу жана тажрыйба алмашуу боюнча иштерди уюштуруу;

21) жергиликтүү коомдоштуктардын тарыхый жана маданий салттарын сактоо жана өнүктүрүү, маданияттын муниципалдык мекемелерин өнүктүрүү боюнча иш-чаралардын планын бекитүү;

22) аймагында айлана-чөйрөнү коргоо жана санитардык тазалоону контролдоо, тазалыкты жана тартипти сактоо боюнча иш-чаралардын планын бекитүү;

23) келишимдин негизинде жергиликтүү өз алдынча башкару органдарына мамлекеттик ыйгарым укуктар өткөрүлүп берилген учурда мамлекеттик органдар жана жергилктүү өз алдынча башкаруу органдары менен бирдикте келишимдин шарттарын бекитүү, ошондой эле келишимде жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган тартипте жана учурларда мамлекеттик ыйгарым укуктарды өткөрүп берүү жөнүндө келишимди токтотуу же токтото туруу жөнүндө чечимдерди кабыл алуу;

24) жергиликтүү кеңештин депутаттарынын өз шайлоочуларына отчет берүүсү, шайлоочулардын суроо-талаптарын аткаруу жана шайлоочулар менен иштөө боюнча иш-чаралардын ар жылдык планын бекитүү, депутаттардын отчетун угуу;

25) жергиликтүү маанидеги маселелер боюнча жыйындарды, коомдук угууларды, курултайларды өткөрүү боюнча ар жылдык планын бекитүү;

26) жайыт жерлерин пайдалануу боюнча жамааттардын ар жылдык планын, жайыт жерлерин пайдалануу укугу үчүн акынын өлчөмүн бекитүү, алардын аткарылышы боюнча отчетторду угуу;

 27) жергиликтүү коомдоштуктун Уставын бекитүү, анын жоболорунун аткарылышын көзөмөлдөө;

28) аймактын артыкчылыктуу көйгөйлөрүн аныктоо жана аларды биргеликте чечүү максатында аткаруу органдары менен бирдикте активдүү жарандарды, демилгечи топторду, жамааттарды, коомдук бирикмелерди, жаштарды, бизнес коомдоштуктарын жана башка кызыкдар жактарды тартуу боюнча иштерди жүргүзүү;

29) кызмат көрсөтүүгө баа берүүнү жүргүзүүнүн усулун, жергиликтүү бюджеттин каржаттарынын, жергиликтүү коомдоштуктун, донордук уюмдардын салымдарынын эсебинен жүзөгө ашырылуучу жергиликтүү демилгелерди, долбоорлорду, программаларды бекитүү, ошондой эле кошмо мониторингдин жана баа берүүнүн топтору, анын курамы жөнүндө жобону бекитүү жана ошол топтордун сунуштарынын негизинде тийиштүү чараларды кабыл алуу;

30) өзүнүн карамагына кирген маселелер боюнча коомдук пикирди эсепке алуу үчүн коомдук угууларды өткөрүү, алардын жыйынтыгы боюнча көрүлүүчү чараларды аткарууну аткаруу органынын башчысына тапшыруу;

31) депутаттардын өздөрүнүн ыйгарым укуктарын жүзөгө ашыруусуна көмөктөшүү үчүн жергиликтүү кеңештердин депутаттарынын коомдук башталыштагы коомдук жардамчыларын тартуунун тартибин бекитүү;

32) мыйзамдарга ылайык башка маселелерди чечүү.

 

            3-глава. Жергиликтүү кеңештин төрагасы жана аны шайлоонун тартиби

3.1. Жергиликтүү кеңештин төрагасы тиешелүү жергиликтүү кеңештин сессиясында кеңештин депутаттарынын ичинен жашыруун добуш менен жергиликтүү кеңештин ыйгарым укуктарынын мөөнөтүнө шайланат.

3.2. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна шайлоо үчүн талапкерди көрсөтүү укугу төмөндөгүлөргө таандык:

- саны 5 депутаттан кем эмес депутаттык топко.

Ар бир депутаттык фракция же депутаттардын тобу бир талапкерди көрсөтүүгө укугу бар.

3.3. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкерди көрсөтүү алар талапкер кылып сунуштаган депутатты көрсөтүү жөнүндө төрагалык кылуучуга арыз берүү жолу аркылуу жүргүзүлөт.

3.4. Өзүн өзү көрсөтүү жана талапкерлерди көрсөтүү жөнүндө арыздар төрагалык кылуучу тарабынан күбөлөндүрүлөт жана аларды жашыруун добуш берүү үчүн бюллетенге киргизүү үчүн эсептөө комиссиясына берилет.

3.5. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкер депутаттардын алдында чыгып сүйлөйт, алардын суроолоруна жооп берет.

Чыгып сүйлөө үчүн ага 3-5 мүнөткө, суроолорго жооп берүү үчүн 3-5 мүнөткө, корутунду сөз сүйлөө үчүн  5-7 мүнөткө чейин сөз берилет.

3.6. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкерди колдоп же ага каршы чыгып сүйлөөнү каалаган депутаттарга сөз сүйлөө үчүн  3-5 мүнөткө чейин убакыт берилет.

3.7. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкер добуш берүү жол-жоболору башталгангана чейин өзүн өзү алып кое алат, бул тууралуу төрагалык кылуучуга добуш бергенге чейин өзүнүн тапкерлигин алып коюу жөнүндө арызын жөнөтөт. Өзүн өзү алып коюу добуш берүүсүз кабыл алынат.

3.8. Талкуулоо токтотулгандан кийин эсептөө комиссиясы жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкерлердин фамилияларын жашыруун добуш берүү үчүн бюллетенге киргизет.

3.9. Жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушун алган талапкер жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордуна шайланды деп эсептелинет.

Эгерде:

- бир талапкер көрсөтүлүп, ал депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушун ала албаса, талапкерлерди жаңыдан көрсөтүү жүргүзүлөт;

- эки талапкер көрсөтүлүп жана алардын бири да депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушун ала албаса, добуштардын көпчүлүк санын алган бир талапкер боюнча добуш берүүнүн экинчи туру өткөрүлөт. Эгерде биринчи турда эки талапкер тең депутаттардын добуштарынын тең санын алышса, талапкерлерди жаңыдан көрсөтүү жүргүзүлөт;

- эки талапкерден көп көрсөтүлүп жана алардын бири да депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушун ала албаса, добуштардын көпчүлүк санын алган эки талапкер боюнча добуш берүүнүн экинчи туру өткөрүлөт. Эгерде биринчи турда талапкерлердин бири добуштардын көп санын алса, ал эми кийинки эки талапкер добуштардын тең санын алышса, добуштардын көпчүлүк санын алган бир талапкер боюнча добуш берүүнүн экинчи туру өткөрүлөт. Эгерде биринчи турда талапкерлердин экөөсү добуштардын тең көп санын алышса, ал эми кийинки талапкерлер добуштардын аз санын алышса, добуштардын көпчүлүк санын тең алган эки талапкер боюнча добуш берүүнүн экинчи туру өткөрүлөт. Эгерде биринчи турда бардык талапкерлер добуштардын тең санын алышса, талапкерлерди жаңыдан көрсөтүү жүргүзүлөт.

3.10. Талапкерлерди (же жаңы талапкерлерди) көрсөтүү менен кайрадан шайлоо жергиликтүү кеңештин эрки боюнча биринчи сессиянын күнүндө же башка күнү, бирок биринчи сессиянын күнүнөн баштап 5 календардык күндөн кеч эмес өткөрүлөт.

 

            4-глава. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын ыйгарым укуктары

4.1. Жергиликтүү кеңештин төрагасы:

4.1.1. жергиликтүү кеңештин сессияларын чакырат жана алып барат;

4.1.2. жергиликтүү кеңештин иш планын бекитүү үчүн сессияга чыгарат;

4.1.3. жергиликтүү кеңештин сессияларын даярдоого жалпы жетекчилик жүргүзөт, маселелерди алдын ала кароо үчүн жана алар боюнча тийиштүү корутундуларды (чечимдерди) чыгарып жергиликтүү кеңештин сессиясына киргизүү үчүн туруктуу комиссияларга жөнөтөт;

4.1.4. жергиликтүү кеңештин сессиясынын кароосуна чыгарылган маселелердин даярдыгын контролдойт;

4.1.5. жергиликтүү кеңештин сессиясынын күн тартибин түзөт;

4.1.6. жергиликтүү кеңештин токтомдоруна кол коет жана алардын жарыяланышына жана аткарылышына контролдоону уюштурат;

4.1.7. жергиликтүү кеңештин туруктуу жана убактылуу комиссияларынын ишин координациялайт;

4.1.8. катталган депутаттык топтордун ишине көмөктөшөт, алардын ишин координациялайт;

4.1.9. жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басарынын/орун басарларынын жана туруктуу (убактылуу) комиссияларынын төрагаларынын өз милдеттерин аткаруусун контролдойт;

4.1.10. депутаттарга өздөрүнүн ыйгарым укуктарын жүзөгө ашырууга, жарандарды кабыл алуусуна, шайлоочулардын алдында отчет берүүсүнө көмөктөшөт, аларды маалыматтар менен камсыз кылат, депутаттардын укуктарын жана милдеттерин жүзөгө ашырууга байланышкан маселелерди карайт;

4.1.11. жергиликтүү кеңештин жана анын органдарынын ишинин ачык-айкындыгын камсыз кылат;

4.1.12. мамлекеттик органдар, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары, коомдук бирикмелер жана жарандар менен болгон мамиледе жергиликтүү кеңештин атынан чыгат;

4.1.13. жергиликтүү кеңештин жергиликтүү коомдоштуктар, аймактык коомдук өзүн өзү башкаруу органдары, мамлекеттик органдардын аймактык бөлүмчөлөрү жана тиешелүү аймакта жайгашкан башка юридикалык жактар менен өз ара аракеттерин уюштурат;

4.1.14. жергиликтүү кеңештин, анын органдарынын абройун, депутаттардын ар-намысын жана кадыр-баркын коргоо жана сактоо боюнча чараларды кабыл алат;

4.1.15. Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктары менен сыйлоо жөнүндө, Кыргыз Республикасынын ардак наамдарын ыйгаруу тууралуу сунуштайт;

4.1.16. ушул Регламентке жана башка ченемдик укуктук актыларга ылайык башка маселелерди чечет.

4.2. Жергиликтүү кеңештин төрагасы өзүнүн компетенциясынын чектеринде тескеме чыгарат. Төраганын тескемеси Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карма каршы келген учурда, ал жергиликтүү кеңештин сессиясында депутаттар аркылуу жокко чыгарылышы мүмкүн.

 

            5-глава. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары

5.1. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары жергиликтүү кеңештин ыйгарым укугунун мөөнөтүнө төраганын альтернативалык түрдө берген сунушу боюнча жергиликтүү кеңештин сессиясында депутаттардын ичинен жашыруун добуш берүү аркылуу депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен шайланат.

Жергиликтүү кеңештин төрагасынын  бир  орун басары болот.

5.2. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басарынын кызмат ордуна талапкерлерди шайлоо тартиби жана добуш берүүнүн башка жол-жоболук маселелери жергиликтүү кеңештин төрагасы үчүн белгиленген тартипте ишке ашырылат.

5.3. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары өз ишин коомдук башталышта аткарат.

Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары жергиликтүү кеңештин төрагасын алмаштырган учурда Мыйзамда каралган учурларда жергиликтүү кеңештин төрагасына төлөнүүчү компенсациянын суммасынан 50 пайыз өлчөмүндө компенсация алат.

5.4. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары:

5.4.1. жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшырмаларын аткарат;

5.4.2. жергиликтүү кеңештин төрагасы жок болгон учурда же ал өзүнүн иш-милдеттерин аткарууга мүмкүн болбой калган учурда жергиликтүү кеңештин төрагасынын иш-милдеттерин аткарат, ошондой эле жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшыруусу боюнча жергиликтүү кеңештин сессияларын алып барат;

5.4.3. жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссияларынын ишин уюштурат жана багыттайт, алардын өз ара аракеттерин координациялайт;

5.4.4. жергиликтүү кеңеш тарабынан түзүлгөн убактылуу комиссиялардын ишине жетекчиликти ишке ашырат же координациялайт;

5.4.5. аймакта (шаарда) жайгашкан жергиликтүү коомдоштуктар жана башка юридикалык жактар менен тыгыз байланышты жүргүзөт;

5.4.6. жергиликтүү кеңештин, анын комиссияларынын компетенциясына кирген маселелерге арналган иш-чараларга катышат;

5.4.7. жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссияларынын төрагалары менен бирдикте жергиликтүү кеңеш кабыл алган чечимдердин, жергиликтүү коомдоштуктун Уставынын аткарылышын контролдоону камсыз кылат;

5.4.8. ушул Регламентте жана башка ченемдик укуктук актыларда белгиленген башка иш-милдеттерди аткарат.

 

            6-глава. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын жана анын орун басарынын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу

6.1. Жергиликтүү кеңештин төрагасы жана анын орун басары алардын жеке өтүнүчү боюнча, ошондой эле алар өздөрүнүн милдеттерин аткара албай калган шарттарга байланыштуу ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотот.

6.2. Өз каалоолору боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасынын жана анын орун басарынын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу жөнүндө маселе алардын өздөрүнөн арыздар келип түшкөндө, ошондой эле депутаттардын жалпы санынын үчтөн биринен кем эмесинин демилгеси боюнча каралат.

6.3. Өз каалоолору боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасынын же анын орун басарынын ыйгарым укуктарын мөөнөтүнөн мурда токтотуу жөнүндө токтом ачык добуш берүү (же депутаттардын каалоосу боюнча жашыруун добуш берүү) аркылуу жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен кабыл алынат.

6.4. Өздөрүнүн милдеттерин аткарбаган же талаптагыдай аткарбаган учурда жергиликтүү кеңештин сессиясында жашыруун (же ачык) добуш берүү жолу менен жергиликтүү кеңештин төрагасы, төрагасынын орун басары ээлеген кызмат ордунан мөөнөтүнөн мурда бошотулушу мүмкүн. Жергиликтүү кеңештин төрагасын, төраганын орун басарынын мөөнөтүнөн мурда бошотуу тууралуу маселе жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн биринин демилгеси боюнча киргизилиши мүмкүн.

6.5. Жергиликтүү кеңештин төрагасын мөөнөтүнөн мурда бошотуу тууралуу чечим жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн экиси добуш берсе, кабыл алынды деп эсептелинет. Жергиликтүү кеңештин төрагасын мөөнөтүнөн мурда бошотуу боюнча жашыруун (же ачык) добуш берүү ушул Регламентте белгиленген тартипте жүргүзүлөт.

6.6. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басарын мөөнөтүнөн мурда бошотуу тууралуу чечим, жергиликтүү кенештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүгу добуш берсе, кабыл алынды деп эсептелинет. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басарын мөөнөтүнөн мурда бошотуу боюнча жашыруун (же ачык) добуш берүү ушул Регламентте белгиленген тартипте жүргүзүлөт.

 

            7-глава. Жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиялары

7.1. Кеңештин карамагына кирген маселелерди алдын ала кароо жана даярдоо үчүн, ошондой эле кеңештин чечимдерин жүзөгө ашырууга катышуу, аймагында жайгашкан мекемелердин жана уюмдардын ошол чечимдерди аткарышын контролдоо үчүн жергиликтүү кеңеш туруктуу комиссияларды түзөт.

7.2. Туруктуу комиссиялар жергиликтүү кеңештин түзүмдүк бөлүгү болуп саналат жана жергиликтүү кеңештин ыйгарым укугунун мөөнөтүнө жергиликтүү кеңештин токтому менен түзүлөт.

7.3. Туруктуу комиссиялардын тизмеси жана алардын сандык курамы жергиликтүү кеңешке шайланган депутаттардын сандык курамын эске алуу менен жергиликтүү кеңеш тарабынан белгиленет жана депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен бекитилет.

7.4. Ар бир туруктуу комиссиянын сандык курамы жергиликтүү кеңештин депутаттарынын санынан:  5 кем болбоого жана  5 көп болбоого тийиш.

7.5. Туруктуу комиссиянын мүчөлөрүн жергиликтүү кеңештин депутаттары шайлашат.

7.6. Жергиликтүү кеңештин депутаты бир гана туруктуу комиссиянын мүчөсү боло алат (Өзгөчө учурларда 11 депутат курамындагы жергиликтүү кеңештер депутаттардын эки туруктуу комиссияга мүчө болуу укугу жөнүндө чечимди кабыл алышы мүмкүн).

7.7. Туруктуу комисиялардын мүчөлөрү бирдей укукка ээ. Жергиликтүү кеңештин төрагасы жана анын орун басары туруктуу комиссиялардын курамына кире алышпайт.

7.8. Туруктуу комиссиялардын мүчөлөрү өздөрүнүн курамынан алардын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен комиссиянын төрагасын шайлашат. Туруктуу комиссиялардын төрагалары жергиликтүү кеңештин сессияларында бекитилет.

7.9. Комиссиянын төрагасы өзүнүн милдеттерин аткарбаган учурда комиссиянын көпчүлүк мүчөлөрүнүн чечими боюнча жаңыдан шайланышы мүмкүн.

7.10. Туруктуу комиссиялар жергиликтүү кеңештин алдында жоопкер жана ага отчет берет. Кезектеги жыл аяктагандан кийин туруктуу комиссиялар өзүнүн иши жөнүндө жергиликтүү кеңешке отчет беришет.

7.11. Ыйгарым укуктарынын мөөнөтүнүн аралыгында, зарылчылыкка жараша, жергиликтүү кеңеш жаңы туруктуу комиссияны түзүүгө, мурда түзүлгөндөрдү жоюуга жана кайра түзүүгө, алардын курамына өзгөртүү киргизүүгө укугу бар.

(Жергиликтүү кеңештин депутаттарынын орто курамын эске алуу менен жергиликтүү кеңеште төмөндөгү маселелер боюнча туруктуу комиссиялар түзүлүшү мүмкүн:

- регламент, депутаттык этика жана мандат боюнча;

- жергиликтүү өз алдынча башкарууну өнүктүрүү, жалпыга маалымдоо каражаттары, коомдук уюмдар жана жергиликтүү коомдоштуктар менен байланыш боюнча;

- бюджет, экономика, муниципалдык менчик, айыл чарбасы, инвестиция, ишкердик иш жана тышкы экономикалык байланыш боюнча;

- мыйзамдуулукту, укук тартибин сактоо, жарандардын укугун жана кызыкчылыгын коргоо, архитектура, курулуш, транспорт жана экология боюнча;

- жаштар, спорт, маданият жана социалдык маселелер боюнча.).

 

            8-глава. Жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссияларынын ыйгарым укуктары

8.1. Жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиялары өздөрүнүн компетенцияларынын чектеринде:

8.1.1. иш планына ылайык туруктуу комиссиялардын карамагына кирген маселелерди даярдоону жана алдын ала кароону ишке ашырат, тийиштүү корутунду же чечим менен аларды жергиликтүү кеңештин кароосуна киргизет;

8.1.2. кийинки жылга туруктуу комиссиянын иш планын иштеп чыгат;

8.1.3. жергиликтүү кеңештин кароосуна аймактын экономикалык, социалдык жана маданий өнүгүүсүнө байланышкан маселелер боюнча сунуштарды жергиликтүү кеңештин сессиясынын кароосуна киргизет;

8.1.4. өзүнүн аймагынын экономикалык өнүгүүсүнүн планынын жана бюджетинин долбоорлорун, пландардын жана бюджеттин аткарылышы жөнүндө отчетторду алдын ала карайт, алар боюнча өзүнүн корутундусун даярдайт, керек болгондо аларды кеңешке сунуш кылат;

8.1.5. жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшырмасы боюнча жергиликтүү кеңештин кароосуна келип түшкөн жарандардын арыздарын, кайрылууларын жана даттанууларын карайт;

8.1.6. өз ишинин уюштуруу маселелерин чечет;

8.1.7. жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынган чечимдердин, жергиликтүү коомдоштуктун Уставынын жоболорун аткаруу боюнча контролду жүзөгө ашырат;

8.1.8. каралып жаткан маселени башка комиссияга өткөрүп берүү тууралуу сунушту жергиликтүү кеңештин төрагасына киргизет;

8.1.9. башка комиссиялар карап жаткан маслелер боюнча пикирин билдирет;

8.1.10. ушул Регламентке жана башка ченемдик укуктук актыларга ылайык башка ыйгарым укуктарды аткарат.

8.2. Туруктуу комиссиялар төмөндөгүлөргө укуктуу:

8.2.1. өзүнүн ишине илимпоздорду, адистерди, практикалык кызматкерлерди жана башка адамдарды тартууга;

8.2.2. өзүнүн карамагына кирген маселелер боюнча мамлекеттик бийликтин жергиликтүү органдарынын, менчигинин түрүнө карабастан аймагында жайгашкан ишканалардын, мекемелердин жана уюмдардын жетекчилерин жана адистерин, ошондой эле аткаруу органынын башчысын жана анын аппаратынын тийиштүү адистерин угууга;

8.2.3. өзүнүн карамагына кирген маселелер боюнча мамлекеттик органдардын, аткаруу органынын аппаратынын, коомдук уюмдардын өкүлдөрүн, ошондой эле адистерди, көз карандысыз эксперттерди жана илипоздорду тартуу укугу менен жергиликтүү кеңештин депутаттарынын ичинен убактылуу комиссияларды түзүү жөнүндө сунуш киргизүүгө;

8.2.4. туруктуу комиссиянын кароосуна берилген маселени иликтөө үчүн маалыматтарды, материалдарды жана документтерди кызмат адамдарынан, аткаруу органдарынан, мамлекеттик органдардан, уюмдардан, ишканалардан жана мекемелерден, аймагында жайгашкан башка уюмдардан суратып алууга, алар суроо-талапта көрсөтүлгөн мөөнөттө же суроо-талап берилген күндөн бир айлык мөөнөттөн кечиктирбестен аларды туруктуу комиссияларга берүүгө милдеттүү;

8.2.5. өзүнүн карамагына кирген маселелер боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасына жана аткаруу органынын башчысына каралып жаткан маселени кеңири талкуулоо жана коомдук пикирлерди эске алуу максатында коомдук угууларды өткөрүү жөнүндө сунуш киргизүүгө;

8.2.6. башка туруктуу комиссиялар менен кошмо жыйын өткөрүүгө.

8.3. Жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиялары аймагында жайгашкан уюмдардын жана мекемелердин оперативдик-чарбалык жана финансылык-чарбалык иштерине кийлигишүүгө укугу жок.

 

            9-глава. Туруктуу комиссиялардын жыйындары

9.1. Туруктуу комиссиялардын жыйындары комиссиянын иш-планына ылайык чакырылат.

9.2. Туруктуу комиссиялар алардын компетенциясына кирген маселелер боюнча тийиштүү чечимдерди же корутундуларды кабыл алат.

9.3. Туруктуу комиссиялардын жыйындары коомчулук үчүн ачык болуп саналат, кызыкдар болгон бардык тараптар туруктуу комиссияларлардын жыйындарына ушул Регламентте белгиленген тартипте катышууга укуктуу.

9.4. Эгерде мыйзамдарга ылайык каралып жаткан маселе мамлекеттик сырга тийиштүү болгон учурда туруктуу комиссиянын мүчөлөрү комиссиянын жашыруун жыйынын өткөрүү тууралуу чечим кабыл алат.

9.5. Комиссиянын төрагасы жыйынды өткөрүү датасы жана анда каралуучу маселер тууралуу 3 жумушчу күндөн кеч эмес комиссиянын мүчөлөрүнө, жергиликтүү кеңештин төрагасына жана анын орун басарына кабарлайт, ошондой эле жарандарга, чакырылган адамадарга алдын ала маалымдоо боюнча чараларды кабыл алат.

9.6. Эгерде жыйынга комиссиянын мүчөлөрүнүн жарымынан ашыгы катышса, анда ал укукченемдүү болуп эсептелет. Комиссиянын чечими комиссиянын мүчөлөрүнүн жалпы санынын добушу менен кабыл алынат.

9.7. Туруктуу комиссиянын төрагасы өзүнүн демилгеси менен, ошондой эле, комиссиянын мүчөлөрүнүн үчтөн биринин, жергиликтүү кеңештин төрагасынын жана анын орун басарынын талабы боюнча да комиссиянын жыйынын чакыра алат.

9.8. Туруктуу комиссиянын жыйынына кеңеш берүүчү добуш укугу менен ошол комиссияга мүчө эмес депутаттардын, ошондой эле жергиликтүү кеңештин төрагасынын жана анын орун басарынын, аткаруу органынын башчысынын катышууга укугу бар, алар талкууланган маселе боюнча сөз сүйлөөгө жана талкууланган маселе боюнча өз пикирин билдирүүгө укуктуу.

9.9. Комиссиянын чечимине, корутундусуна туруктуу комиссиянын төрагасы кол коет, ал жокто анын орун басары кол коет. Кабыл алынган чечимдер маалымат тактайларында чечимдердин көчүрмөлөрүн жайгаштыруу жолу аркылуу элге маалымдалат.

9.10. Жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссияларынын иштерин материалдык-техникалык жактан камсыз кылуу (орун-жай, эмеректер, кенсе товарлары ж.б. менен камсыз кылуу) аткаруу органдарына жүктөлөт.

 

            10-глава. Туруктуу комиссиялардын кошмо жыйындары

10.1. Бир нече туруктуу комиссиялардын карамагына кирген маселелер комиссиялардын демилгеси менен, ошондой эле жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшырмасы боюнча туруктуу комиссиялар тарабынан биргеликте даярдалат жана каралат.

10.2. Бир нече туруктуу комиссиялардын карамагына кирген маселелерди иликтөө жана кароо кошмо жыйындарда жүргүзүлөт.

10.3. Эгерде кошмо жыйынга ар бир комиссиянын мүчөлөрүнүн жарымынан ашыгы катышса, анда ал укук ченемдүү болуп эсептелет. Кошмо жыйынды өз ара макулдашуу боюнча ошол комиссиялардын төрагалары алып барышат.

10.4. Кошмо жыйында каралган маселелер боюнча чечим туруктуу комиссиялардын мүчөлөрүнүн жалпы санынын жөнөкөй көпчүлүк добушу менен кабыл алынат жана ошол комиссиялардын төөрагалары тарабынан кол коюлат. Кабыл алынган чечимдер маалымат тактайларында чечимдердин көчүрмөлөрүн жайгаштыруу жолу аркылуу элге маалымдалат.

 

            11-глава. Туруктуу комиссиянын төрагасынын ыйгарым укуктары

Туруктуу комиссиянын төрагасы:

11.1. комиссиянын дарегине келип түшкөн документтер жөнүндө комиссиянын мүчөлөрүнө түздөн-түз же жооптуу катчы (же айыл өкмөтүнүн аппаратынын кызматкери) аркылуу маалымдайт;

11.2. комиссиянын мүчөлөрү, жооптуу катчы, жергиликтүү кеңештин төрагасы, аткаруу органынын башчысы же анын орун басары менен бирдикте бир жылга туруктуу комиссиянын иш планын түзөт;

11.3. туруктуу комиссиялардын мүчөлөрү менен бирдикте комиссиянын жыйынынын күн тартибинин долбоорун түзөт;

11.4. комиссиянын жыйынын чакырат жана зарыл документтерди жана башка материлдарды даярдоону уюштурат;

11.5. комиссиянын ишине байланыштуу материалдар жана документтер менен комиссия мүчөлөрүн тааныштырат;

11.6. убактылуу комиссиялардын ишине комиссия мүчөлөрүнүн катышуусун сунуш кылат;

11.7. Айылдык кеңештин жооптуу катчысынын жардамы менен жергиликтүү коомдоштуктун мүчөлөрүн, мамлекеттик органдардын, коомдук уюмдардын өкүлдөрүн, адистерди, эксперттерди жана илимпоздорду туруктуу комиссиянын жыйындарына катышуу үчүн чакырат;

11.8. комиссиянын жыйындарына төрагалык кылат:

11.9. жергиликтүү кеңештин төрагасы жана төраганын орун басары менен туруктуу байланышта болот, комиссиянын жыйындарында каралган маселелер, ошондой эле чечимдерди жана комиссиянын сунуштарын жүзөгө ашыруу үчүн кабыл алынган чаралар тууралуу маалымдайт;

11.10. жергиликтүү кеңештин, туруктуу комиссиялардын чечимдерин аткаруу боюнча ишти уюштурат, тапшырылган милдеттердин аткарылышы тууралуу жергиликтүү кеңештин төрагасына, комиссиянын мүчөлөрүнө маалымдайт;

11.11. жыл сайын жергиликтүү кеңештин сессияларында туруктуу комиссиянын ишинин жыйынтыктары жөнүндө отчет берет, отчетто камтылган малыматтарды кеңири жайылтуу үчүн чараларды көрөт.

 

            12-глава. Туруктуу комиссиялардын мүчөлөрү

12.1. Туруктуу комиссиялардын мүчөлөрү төмөндөгүлөргө укуктуу:

12.1.1. туруктуу комиссиялардын жыйынында кароо үчүн сунуштарды киргизүүгө;

12.1.2. комиссиянын иш планы, комиссиянын жыйындарынын күн тартиби боюнча, талкуулануучу маселелерди кароонун тартиби жана анын маңызы боюнча сунуштарды жана сын-пикирлерди киргизүүгө;

12.1.3. комиссияда каралып жаткан маселелер боюнча кызмат адамдарынын жана башка адамдардын маалыматтарын угуунун зарылдыгы жөнүндө сунуш киргизүүгө;

12.1.4. комиссиянын чечимдеринин, корутундуларынын долбооруна сунуштарды жана сын-пикирлерди киргизүүгө;

12.1.5. өзүнүн сунуштарын негиздөө менен чыгып сүйлөөгө, маалымат берүүгө;

12.1.6. комиссиянын компетенциясына кирген маселелер боюнча маалымат алууга.

12.2. Туруктуу комиссиялардын мүчөлөрү төмөндөгүлөргө милдеттүү:

12.2.1. ушул Регламенттин жоболорун сактоого;

12.2.2. өзү мүчөсү болуп саналган туруктуу комиссиялардын бардык жыйындарына катышууга. Комиссиянын жыйынына жүйөлүү себептерден улам катышууга мүмкүнчүлүгү болбой калган учурда комиссиянын төрагасына билдирүүгө;

12.2.3. жергиликтүү кеңештин жана анын комиссияларынын компетенцияларына кирген маселелерлерге арналган иш-чараларга катышууга;

12.2.4. ал кабыл алган чечимдерди жүзөгө ашырууга активдүү катышууга, комиссиянын тапшырмаларын аткарууга.

12.3. Комиссия тарабынан каралаган бардык маслелерди чечүүгө активдүү катышуу үчүн комиссиянын мүчөсүнө шарт түзүлөт жана керектүү материалдар берилет.

12.4. Комиссиянын мүчөсү комиссиянын тапшырмасы боюнча комиссиянын карамагына кирген маслелерди жеринен иликтейт, өзүнүн тыянактары жана сунуштары тууралуу комиссияга билдирет.

12.5. Сунушу комиссияда колдоого ээ болбогон комиссиянын мүчөсү ошол маселе жергиликтүү кеңештин сессиясында талкууланган учурда, аларды жазуу же оозеки түрүндө киргизүүгө укуктуу.

 

            13-глава. Убактылуу комиссия

13.1. Жергиликтүү кеңеш зарылчылыкка жараша убактылуу комиссияларды түзүүгө укутуу.

13.2. Убактылуу комиссиялар жергиликтүү кещешинин төрагасынын, анын орун басарынын, туруктуу комиссиялардын төрагаларынын сунушу, ошондой эле жергиликтүү кеӊештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн биринин демилгеси боюнча түзүлөт.

13.3. Убактылуу комиссиялардын иши төмөндөгү учурлар менен чектелет:

13.3.1. убактылуу комиссия түзүлгөн тийиштүү мезгил менен;

13.3.2. убактылуу комиссия чечүү үчүн түзүлгөн тийиштүү тапшырма менен.

13.4. Убактылуу комиссияны түзүү жергиликтүү кещештин токтому менен жол-жоболоштурат, анда төмөнкүлөр көрсөтүлөт:

13.4.1. убактылуу комиссиянын аталышы;

13.4.2. убактылуу комиссиянын мүчөлөрүнүн сандык жана жеке курамы;

13.4.3. убактылуу комиссия чечүү үчүн түзүлгөн тапшырма;

13.4.4. убактылуу комиссиянын ыйгарым укугунун мөөнөтү.

13.5. Убактылуу комиссиянын мүчөлөрү жергиликтүү кеңештин депутаттары тарабынан депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен шайланат. Добуш берүү ошондой эле убактылуу комиссиянын курамы боюнча да жүргүзүлөт. Добуш берүүнүн жыйынтыгы алардын курамын шайлоо тууралуу жергиликтүү кеңештин токтому менен бекилет.

13.6. Өзүнүн курамынан убактылуу комиссиянын мүчөлөрү өздөрүнүн жалпы санын көпчүлүк добушу менен комиссиянын төрагасын шайлашат.

13.7. Өзүнүн ишинин жыйынтыктары боюнча убактылуу комиссия жергиликтүү кеңешке отчет берет. Өзгөчө пикири бар комиссиянын мүчөсү аны жергиликтүү кеңештин сессиясында жарыялоого укуктуу.

13.8. Убактылуу комиссия төмөндөгү учурларда өзүнүн ишин токтотот:

13.8.1. өзү түзүлгөн мезгил аяктаганда;

13.8.2. убактылуу комиссия чечүү үчүн түзүлүп, чечүүгө тийиш болгон тапшырмалар аткарылган учурда;

13.8.3. жергиликтүү кеңештин чечими боюнча башка учурларда.

13.9. Зарылчылыкка жараша адистер, эксперттер, демилгечи топтор жана башка кызыкдар адамдар убактылуу комиссиянын ишине тартылышы мүмкүн.

13.10. Каралып жаткан маслеле боюнча убактылуу комиссиянын мүчөлөрүнүн жалпы санынын көпчүлүк добушу менен убактылуу комиссия чечим же корутунду кабыл алат.

13.11. Убактылуу комиссиянын жыйынын өткөрүүнүн тартиби туруктуу комиссиялар үчүн белгиленген тартипте жүргүзүлөт.

13.12. Жергиликтүү кеңештин убактылуу комиссияларынын иштерин материалдык-техникалык жактан камсыз кылуу (орун-жай, эмеректер, кенсе товарлары ж.б. менен камсыз кылуу) аткаруу органына жүктөлөт.

 

II БӨЛҮМ.  ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ИШИН УЮШТУРУУ

   14-глава.  Жергиликтүү кеңештин биринчи (уюштуруу) сессиясы

14.1. Жаңы шайланган жергиликтүү кеңештин биринчи сессиясы мурдагы чакырылган кеңештин төрагасы тарабынан жергиликтүү кеңештин депутаттарын шайлоодон кийин эки жумалык мөөнөттөн кечиктирилбестен чакырылат. 

14. Биринчи сессияны даярдоону жергиликтүү кеңештин аппараты жүргүзөт.

14.2. Жергиликтүү кеңештин аппараты (мындан ары - Аппарат), жооптуу катчысы  (мындан ары - катчы) биринчи сессияга 3 күн калганга чейин депутатка төмөнкүлөрдү жиберет:

14.2.1. жаңы шайланган депутаттар жөнүндө маалыматты;

14.2.2. аппаратын кызматкерлеринин, катчынын байланыш телефондорун;

14.3. Жергиликтүү кеңештин биринчи сессиясын тиешелүү жергиликтүү кеңештин жаш курагы боюнча улуу депутаты ачат, кеңештин төрагасы шайланганча сессияны алып барат.

14.4. Жергиликтүү кеңештин сессиясы депутаттардын жалпы санынын кеминде жарымы катышса, укук ченемдүү болот.

14.5. Төрагалык кылуучу жергиликтүү кеңешке шайлоонун натыйжалары жөнүндө маалыматты жарыялоо үчүн аймактык шайлоо комиссиянын төрагасына сөз берет.

14.6. Аймактык шайлоо комиссиясынын төрагасы  жергиликтүү кеңештин депутаттарына белгиленген үлгүдөгү мандатын ырастоочу күбөлүк жана төш белгини тапшырат.

14.7. Жергиликтүү кеңештин депутатынын ыйгарым укуктары мандат тапшырылган күндөн тартып башталат.

14.8. Жаңы чакырылыштагы жергиликтүү кеңештин депутаттары ыйгарым укуктарына киришкенден кийин төмөнкү маселелер биринчи кезекте каралуусу тийиш:

14.8.1. Төраганы жана анын орун басарын шайлоо үчүн эсептөө комиссиясын түзүү;

14.8.2. Төраганы жана анын орун басарын шайлоо;

14.8.3. Жергиликтүү кеңештин чечими боюнча биринчи кезекте каралуучу маселелердин катарына жана башка маселелер киргизилиши мүмкүн.

14.9. Жогоруда көрсөтүлгөн маселелерди кароонун ирети сессиянын күн тартибинде аныкталат.

15-глава. Жергиликтүү кеңештин жана анын органдарынын ишин пландаштыруу

15.1. Жергиликтүү кеңеш, анын туруктуу комиссиялары жана фракциялары планын бир жылга түзөт. Жергиликтүү кеңештин планы тууралуу маселе биринчи сессия өткөрүлгөн соң кийинки сессиянын күн тартибине киргизилет.

15.2. Жергиликтүү кеңештин иш планы жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары/орун басарлары, туруктуу комиссиялардын төрагалары, фракциялардын лидерлери, жооптуу катчысы жана аткаруу органынын башчысы менен бирдикте жергиликтүү кеңештин төрагасы тарабынан түзүлөт, зарылчылыкка жараша аймагында жайгашкан уюмдардын, ишканалардын жана мекемелердин жетекчилери чакырылат.

15.3. Жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиясынын иш планы жергиликтүү кеңештин иш планынын негизинде туруктуу комиссиялардын мүчөлөрү, жооптуу катчысы, жергиликтүү кеңештин төрагасы жана аткаруу органынын башчысы менен бирдикте түзүлөт.

15.4. Иш планына бир жылдын аралыгында жергиликтүү кеңештин сессияларында, туруктуу комиссиянын жана фракциялардын жыйындарында кароого чыгарылган маселелер киргизилет.

15.5. Шаардын мэриясы тарабынан даярдалган маселени иш-планга киргизүүдө, шаардык кеңеш шаардык кеңеште маселени кароо үчүн жооптуу депутатты (эреже катары, фракциянын жетекчисин, шаардык кеңештин профилдик туруктуу комиссиясынын төрагасын) аныктайт.

15.6. Жергиликтүү кеңештин жана анын туруктуу комиссияларынын ишин пландаштыруу жергиликтүү кеңештин жана анын туруктуу комиссияларынын кароосуна иш планына киргизилбеген башка маанилүү маселелерди киргизүүго чектөө койбойт.

15.7. Жергиликтүү кеңештин курамы, туруктуу комиссиялардын курамы, ошондой эле иш пландары аймактагы маалымат тактайларында документтердин көчүрмөлөрүн жайгаштыруу аркылуу маалымдалат.

16-глава. Жергиликтүү кеңештин сессиясын даярдоонун жана өткөрүүнүн тартиби

16.1. Жергиликтүү кеңештин сессиясы жергиликтүү кеңештин карамагына кирген маселелерди коллективдүү талкуулоону жана ал боюнча тийиштүү чечим кабыл алууну камсыз кылган жергиликтүү кеңештин ишинин негизги уюштуруучулук-укуктук түрү болуп саналат.

16.2. Жергиликтүү кеңештин сессиясы жергиликтүү кеңештин дептуттарынын жалпы санынын жарымынан аз эмеси катышканда укук ченемдүү болот.

16.3. Депутаттарды каттоо башталгандан кийин  10 мүнөттүн аралыгында кворум жок болгон учурда төрагалык кылуучу 15 мүнөткө тыныгуу жарыялайт. Эгерде 15 мүнөттүн ичинде кворум камсыз кылынбаса, анда сессия болбой калды деп эсептелинет.

16.4. Жергиликтүү кеңештин сессиясын жергиликтүү кеңештин төрагасы чакырат:

16.4.1. өзүнүн демилгеси боюнча;

16.4.2. жергиликтүү кеңештин дептуттарынын жалпы санынын үчтөн биринен кем эмесинин демилгеси боюнча;

16.4.3. аткаруу органынын башчысынын – айыл өкмөтүнүн башчысынын, мэрдин сунушу боюнча;

16.4.4. жергиликтүү мамлекеттик администрациясынын башчысы-акимдин сунушу боюнча.

16.5. Жергиликтүү кеңештин сессиясы кварталына бир жолудан кем эмес өткөрүлөт. Белгиленген мөөнөттө чакырылуучу жергиликтүү кеңештин сессиясынан тышкары, кезексиз сессиялар өткөрүлүшү мүмкүн.

16.6. Жергиликтүү кеңештин сессиясы коомчулук үчүн ачык болуп саналат. Сессияга аткаруу органынын башчысы, анын орун басары, жергилктүү коомдоштук мүчөлөрү, каралуучу маселе боюнча чакырылган адамдар, ошондой эле ушул Регламенте каралган тартипте бардык кызыкдар адамдар катышууга укуктуу.

16.7. Эгерде каралып жаткан маселе мыйзамдарга ылайык мамлекеттик жашыруун сырга тийиштүү болсо, жергиликтүү кеңеш жабык сессия өткөрүү боюнча чечим кабыл алышы мүмкүн.

16.8. Жергиликтүү кеңештин сессиясын чакыруу тууралуу жарыя сессия башталганга чейин 10 календардык күндөн кечиктирилбестен, аймактарда жалпы жашоочуларга жеткиликтүү жерлерде көрүнүктүү болуп илинет.

16.9. Жергиликтүү кеңештин сессиясына катышуучулардын саны каттоонун натыйжалары боюнча аныкталат. Дептуттарды каттоону жооптуу катчы жүргүзөт, каттоо ар бир сессиянын алдында жана каттоонун убактысы көрсөтүлүү менен сессия аяктаганга чейин жүргүзүлөт. Депуттарды каттоо журналы жооптуу катчыда (же жергиликтүү кеңештин төрагасында) сакталат. Сессияга катышкан депутат өзүнүн катталуусун жокко чыгарууну талап кылууга укуксуз.

16.10. Кыргыз Республикасынын эмгек мыйзамдарына ылайык документ түрүндө тастыкталган ооруу, иш сапары жана башка себептер жергиликтүү кеңештин сессиясына депутаттын катышпай калышынын жүйөлүү себептери болуп саналат. Мындай учурда депутат жергиликтүү кеңештин төрагасына жергиликтүү кеңештин сессиясына депутаттын катышпай калышынын жүйөлүү себептерин тастыктаган документти тапшырат.

16.11. Сессияларга катары менен төрт жолудан ашык жүйөлүү себептерсиз катышпай калган депутаттарга карата жергиликтүү кеңештин депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен депутаттык ыйгарым укуктарын токтотуу тууралуу жергиликтүү кеңештин чечими кабыл алынат. Мындай чечим күчүнө киргенден кийин (жарыяланган күндөн баштап) ыйгарым укуктарын токтотуу үчүн аймактык шайлоо комиссиясына жөнөтүлөт.

 

            17-глава. Жергиликтүү кеңештин кезексиз сессиясы

17.1. Кечиктирилгис маселелерди чечүү үчүн жергиликтүү кеңештин төрагасы өзүнүн демилгеси же аткаруу органынын башчысынын, жергиликтүү мамлекеттик администрациясынын башчысы-акимдин, жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн биринин сунушу боюнча жергиликтүү кеңештин кезексиз сессиясын чакырууга укуктуу.

17.2. Жергиликтүү мамлекеттик администрациясынын башчысы-акимдин, аткаруу органынын башчысынын же жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн биринин, кеңештин кезексиз сессиясын чакыруу боюнча сунушу кезексиз сессияда каралуучу маселелерди көрсөтүү жана аны чакыруунун зарылдыгынын кыскача негиздемеси менен жазуу жүзүндө жергиликтүү кеңештин төрагасына берилет.

17.3. Жергиликтүү кеңештин кезексиз сессиясын чакыруу боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасынын сунушу каралуучу маселелерди көрсөтүү жана аны чакыруунун зарылдыгынын негиздемеси менен маалымдама аркылуу жол-жоболоштурулат жана жергиликтүү кеңешти депутаттарына жөнөтүлөт.

17.4. Кезексиз сессия сунуш келип түшкөн күндөн тартып 5 календардык күндөн кеч эмес убакытта чакырылат.

17.5. Кезексиз сессиясын чакыруу жөнүндө жергиликтүү кеңештин депутаттарына маалымдоо кезексиз сессияны чакыруу тууралуу чечим кабыл алынган күндөн баштап       4 календардык күндүн ичинде жүргүзүлөт.

17.6. Жергиликтүү кеңештин кезексиз сессиясын чакыруу боюнча жарыяда кезексиз сессияда каралуучу маселелер көрсөтүлүп, кезексиз сессия башталганга чейин                     4 календардык күндөн кечиктирилбестен, аймактарда жалпы жашоочуларга жеткиликтүү жерлерде көрүнүктүү болуп илинет.

17.7. Өзгөчө кырдаалдар жаралган учурда жергиликтүү кеңештин төрагасы депутаттарды, чакырылуучу адамдарды жана жергиликтүү коомдоштуктун мүчөлөрүн маалымдоонун мөөнөтүн милдеттүү түрдө сактабастан эле кезексиз сессияны чакырууга укуктуу.

17.8. Кезексиз сессиянын күн тартиби жана зарыл каралуучу маселелердин материалдары депутаттарга жана чакырылган адамдарга кезексиз сессиянын 1 календарлык күнүнө чейин, калган бардык катышуучуларга кезексиз сессия өткөрүлөр алдында таркатылат.

17.9. Өзгөчө кырдаалдар жаралган учурда кезексиз сессиянын күн тартиби жана материалдары депутаттарга жана бардык чакырылгандарга жана катышуучуларга кезексиз сессия өткөрүлөр алдында таркатылат.

            18-глава. Сессиянын күн тартиби

18.1. Сессиянын күн тартибинин долбоору жергиликтүү кеңештин иш планынын, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын, депутаттардын, аткаруу органынын башчыларынын сунуштарынын негизинде жыйын өткөрүүгө чейин жергиликтүү кеңештин төрагасы тарабынан 10 күн мурда жана кеңештин кезексиз сессиясына чейин 5 күн мурда түзүлөт. Өзгөчө кырдаал жаралган учурларда кечиктирилгис түрдө түзүлөт.

18.2. Күн тартибинин долбоорунун маселелери алар туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарында алдын ала каралгандан кийин жана алар жергиликтүү кеңештин туруктуу (убактылуу) комиссияларынын төрагалары менен макулдашылгандан кийин төрага тарабынан киргизилет.

18.3. Өткөрүлүүчү убактысы жана жери көрсөтүлүү менен төрага тарабынан аныкталган сессиянын күн тартибинин долбоору, сессияда каралууга тийиш болгон токтомдордун долбоорлору жана башка документтер менен материалдар сессия башталганга чейин 3 календардык күндөн кеч эмес депутаттарга жана чакырылган адамдарга жөнөтүлөт. Күн тартибинин долбоору бир эле учурда маалымат тактайларына жайгаштырылат, ошондой эле жергиликтүү калктын таанышуусу үчүн аймактагы көрүнүктүү жерлерге илинет.

18.4. Эгерде жергиликтүү кеңештин депутаттары зарыл деп эсептешсе, сессиянын күн тартибинин долбоору жергиликтүү гезиттерде, телекөрсөтүүдө жана радиода жарыя кылынат.

18.5. Сессиянын күн тартибинин долбоору сессияда төрагалык кылуучу тарабынан негиз катары кабыл алуу үчүн добушка коюлат.

18.6. Сессияда негиз катары кабыл алынган күн тартибинин долбооруна өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизлиши мүмкүн.

18.7. Сессияда негиз катары кабыл алынган күн тартибинин долбоорун жаӊы маселе менен толуктоо тууралуу сунуш, эгерде сунуш кылынган маселе мурда жергиликтүү кеңештин туруктуу (убактылуу) комиссияларында каралган болсо гана, катышкан депутаттардын көпчүлүк добушу менен киргизилет.

18.8. Күн тартибинин долбооруна киргизилген маселелерди алып салуу же сессиянын күн тартибиндеги маселелерге өзгөртүү киргизүү (техникалык маанидеги) тууралуу сунуштар жергиликтүү кеңештин туруктуу (убактылуу) комиссияларында каралбастан эле катышкан депутаттардын көпчүлүк добушу менен кабыл алынат.

18.9. Сессиянын күн тартибинин долбооруна өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизүү тууралуу чечим кабыл алынгандан кийин төрага тарбынан сессиянын күн тартиби жалпысынан кабыл алуу үчүн добушка коюлат, сессиянын күн тартиби жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен кабыл алынат.

18.10. Жергиликтүү кеңештин сессиясында кошумча материалдар жергиликтүү кеңештин төрагасынын кол коюусу болгондо гана таркатылат.

 

            19-глава. Сессияга төрагалык кылуучу

19.1. Жергиликтүү кеңештин сессиясын сессияга төрагалык кылуучу алып барат. Сессияга төрагалык кылуучу жергиликтүү кеңештин төрагасы болуп саналат, ал жокто жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары болот.

19.2. Сессияга төрагалык кылуучу төмөндөгүдөй укуктарга ээ:

19.2.1. жергиликтүү кеңештин сессиясын алып барууга;

19.2.2. маселелерди талкуулоого катышууга;

19.2.3. депутаттарга жана кызмат адамдарына маалым-кат алуу үчүн кайрылууга;

19.2.4. эгерде депутат Регламентти бузуп жатса, күн тартибинен башка маселе боюнча сүйлөсө, кемсинтүүчү сөздөрдү пайдаланса, чыгып сүйлөөчүнү эскертүүгө, эгерде кайталап мындай бузууларга жол берсе, чыгып сүйлөөчүгө сөз бербөө жөнүндө добушка коюуга;

19.2.5. чечим кабыл алынган учурда көпчүлүгүнүн добуш берүүсү ачыктан-ачык белгилүү болуп турганда добуштарды саноого убакыт кетирбөөгө;

19.2.6. сессияда пайда болгон пикир келишпестиктерди четтетүү жана маселелерди чечүү максатында депутаттар, адистер менен кеңешүүлөрдү өткөрүүнү жүргүзүүгө;

19.2.7. ушул Регламентте белгиленген тартипте сессияга катышуу тартибин бузган депутат болуп саналышпаган адамдарга сөз бербөө, жыйындар залынан чыгарып жиберүү тууралуу сунуштарды киргизүүгө;

19.2.8. залда өзгөчө кырдаалдар, ошондой эле коомдук тартипти одоно бузуулар жаралган учурда сессияны токтото турууга.

19.3 Сессияга төрагалык кылуучу төмөндөгүлөргө милдеттүү:

19.3.1. ушул Регламентти сактоого жана аны ушул жыйынга катышуучулардын баарынын сактоосун камсыз кылууга;

19.3.2. чыгып сүйлөө убактысын сактоону камсыз кылууга, белгиленген убакыттын бүтүп жаткандыгы тууралуу өз учурунда эскертүүгө;

19.3.3. сессиянын күн тартибине ылайык келип түшкөн сунуштардын ирети боюнча сөз сүйлөө үчүн сөз берүүгө;

19.3.4. сессиянын күн тартибинде турган маселелерди добушка коюуга;

19.3.5. келип түшкөн дептуттардын сунуштарын иретине жараша добушка коюуга;

19.3.6. депутаттардын жазуу жүзүндөгү суроо-талаптарын жана кайрылууларын жарыя кылууга, суроо-талаптар үчүн сөз берүүгө, аларга суроо-жооп, маалымкат, билдирүү, жарандардын кайрылуулары, жарыялар үчүн, ошондой эле жыйынды алып баруу боюнча сын-пикирлер, жергиликтүү кеңештин токтомунун долбоору боюнча сунуштарды жана түзөтүүлөрдү киргизүү, добуш берүүнүн түрү боюнча чыгып сүйлөө үчүн сөз берүүгө;

19.3.7. сессиянын протоколун жүргүзүүнү уюштурууга, жергиликтүү кеңештин сессияларынын протоколдоруна жана токтомдоруна кол коюуга;

19.3.8. сессиянын катышуучуларына карата сый мамиле жасоого, сессиянын катышуучуларына жекече сын-пикирин билдирүүдөн жана алардын сөздөрүнө баа берүүдөн, комментарий жасоодон карманууга;

19.3.9. сессияны алып баруунун эрежелери жана жол-жоболору боюнча билдирүүлөрдү жана түшүндүрмөлөрдү эске алууга;

19.3.10. эгерде жергиликтүү кеңештин төрагасы каралып жаткан маселе боюнча баяндамчы болсо же аны жергиликтүү кеңештин төрагасынын кызмат ордунан бошотуу тууралуу маселени жергиликтүү кеңеш караган учурда, сессияны алып барууну орун басарына берүүгө.

 

            20-глава. Жергиликтүү кеңештин сессиясындагы депутаттын укугу жана милдети

20.1. Жергиликтүү кеңештин депутаты төмөндөгүлөргө укуктуу:

20.1.1. жергиликтүү кеңештин органдарын шайлоого жана аларга шайланууга;

20.1.2. жергиликтүү кеңештин жана анын органдарынын кароосу үчүн маселелерди сунуш кылууга;

20.1.3. жергиликтүү кеңештин жана анын органдарынын жыйындарынын күн тартиби, талкуулануучу маселелерди кароонун ирети жана алардын маңызы боюнча сунуштарды жана сын-пикирлерди киргизүүгө;

20.1.4. токтомдордун долбоорлорун, жергиликтүү кеңеш же анын органдары кабыл алуучу документтерди жана аларга түзөтүүлөрдү кароо үчүн демилгелөөгө жана киргизүүгө;

20.1.5. жергиликтүү кеңеш түзүүчү туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жеке курамы жана жергиликтүү кеңеш тарабынан шайлануучу, дайындалуучу же бекитилүүчү кызмат адамдарынын талапкерлиги боюнча пикирин билдирүүгө;

20.1.6. жергиликтүү кеңеш тарабынан түзүлүүчү органга, алардын курамына кирген адамдарга, ошондой эле жергиликтүү кеңеш тарабынан шайлануучу, дайындалуучу же бекитилүүчү кызмат адамдарына ишеним көрсөтпөө жөнүндө маслени коюуга;

20.1.7. жарыш сөздөргө катышууга, суроо-талап менен кайрылууга, баяндамачыга сессияга төрагалык кылуучуга суроолорду берүүгө;

20.1.8. жергиликтүү кеңешке отчет берүүчү органдын же кызмат адамынын кеңештин сессиясында отчетун угуу, ошондой эле жергиликтүү кеңештин, аймагында жайгашкан башка органдардын жана кызмат адамдарынын компетенциясына кирген маслелелер боюнча маалыматтарын угуу боюнча сунуштарды киргизүүгө;

20.1.9. өзүнүн сунуштарын негиздөө менен жана добуш берүүнүн түрү боюнча чыгып сүйлөөгө, маалымат берүүгө;

20.1.10. жергиликтүү кеңештин сессиясында, анын органдарынын жыйындарында жергиликтүү кеңеш тарабынан белгиленген тартипте жарандардын же алардын бирикмелеринин кайрылууларынын, билдирүүлөрүнүн, петицияларынын текстерин, эгерде алар коомдук мааниге ээ болсо, жарыя кылууга;

20.1.11. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында жана ушул Регламентте ага берилген башка укуктардан пайдаланууга.

20.2. Жергиликтүү кеңештин депутаты төмөндөгүлөргө милдеттүү:

20.2.1. ар бир сессиянын алдында каттоодон өтүүгө жана сессиянын ишине катышууга;

20.2.2. регламентти, сессиянын күн тартибин жана сессияга төрагалык кылуучунун укук ченемдүү талаптарын сактоого;

20.2.3. колун көтөрүү аркылуу сөз сүйлөөнү суранууга;

20.2.4. сессияга төрагалык кылуучунун уруксаты менен гана чыгып сүйлөөгө;

20.2.5. жүрүм-турум этикасынын эрежелерин сактоого;

20.2.6. чыгып сүйлөгөндө катышып жаткандардын ар-намысына жана кадыр-баркына акарат келтирген орой, мазактоочу сөздөрдү колдонбоого, мыйзамсыз аракеттерге чакырбоого, көзкөрүнөө жалган маалыматтарды пайдаланбоого, сессиянын катышуучуларына алардын чыгып сүйлөгөн сөздөрүнө баам бербөөгө, кимдир бирөөнүн дарегине карата негизсиз жалаа жабууга жол бербөөгө;

20.2.7. сессия учурунда төрагалык кылуучунун уруксаты менен чыгып кетүүгө.

20.3. Өзүнүн милдеттерин аткарбаган учурда депутат мыйзамдарга ылайык жооп берет.

20.4. Жергиликтүү кеңештин депутаты анын жеке кызыкчылыгына байланыштуу, башкача айтканда ал үчүн, анын жубайы, алардын ата-энелери, балдары, бир туугандары үчүн материалдык жактан пайдалуу маселелелер кеңештин сессияларында каралган учурда катышууга жана добуш берүүгө тийиш эмес.

20.5. Жергиликтүү кеңештин депутаттары жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн биринин демилгеси менен төмөндөгү маселелерди демилгелөөгө укуктуу:

20.5.1. өздөрүнүн милдеттерин аткарбаган же тийиштүү деңгээлде аткарбаган учурларда жергиликтүү кеңештин төрагасын, төраганын орун басарын мөөнөтүнөн мурда бошотууга;

20.5.2. жергиликтүү кеңештин сессиясын кезексиз тартипте чакырууга;

20.5.3. мурда кабыл алынган жергиликтүү коомдоштук уставына өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүүгө.

20.6. Жергиликтүү кеңештин сессиясында депутаттар тарабынан айтылган жана жазуу жүзүндө төрагалык кылуучуга берилген сын-пикирлер жана сунуштар жергиликтүү кеңеш тарабынан же анын тапшырмасы боюнча туруктуу (убактылуу) комиссиялар тарабынан каралат же тиийштүү мамлекеттик органдардын же кызмат адамдарынын кароосуна жөнөтүлөт, алар жергиликтүү кеңеш тарабынан башкача каралбаса, ошол сунуштарды жана сын-пикирлерди бир айлык мөөнөттөн кечиктирбестен кароого жана кароонун жыйынтыктары боюнча сунуш жана сын-пикир киргизген депутатка, ошондой эле жергиликтүү кеңештин төрагасына билдирүүгө милдетүү.

20.7. Сессияларда, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарында депутаттарга жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынган чечимдердин аткарылышынын, депутаттардын сунуштарынын жана сын-пикирлеринин, шайлоочулардын сууроо-талаптарынын жүзөгө ашырылышын жүрүшү жөнүндө, ошондой эле жергиликтүү кеңештин жана анын органдарынын иштеринин башка маанилүү маселелери мазгил-мезгили менен маалымдалат.

 

21-глава. Депутаттык этика

21.1. Жергиликтүү кеңештин депутаты өзүнүн ыйгарым укуктарын аткарган учурда жеке жана коомдук кызыкчылыктардын  кагылышуусунан (мындан ары – кызыкчылыктардын   кагылышуусу) качууга   милдеттүү.

21.2. Кызыкчылыктардын кагылышуусу жаралган учурда депутат өзүн депутаттык этиканын кодексине ылайык алып жүрүүгө милдеттүү. Депутат өзүнүн ак ниеттүүлүгүнө коомчулукта шектенүү пайда кылбашы үчүн жана коомчулукка гана ишенүүгө мүмкүнчүлүк  алышы   үчүн   баарын   жасоого   тийиш.

21.3. Жергиликтүү кеңештин, туруктуу жана убактылуу комиссиянын жыйналыштарында кандай гана маселе болбосун, аны караганга чейин же аны карап жаткан учурда депутат ошол маселеге жеке кызыкчылыгы бар болсо, кызыкчылыктардын кагылышуусу жөнүндө жыйналышка төрагалык кылуучунун эсине салууга милдеттүү жана маселени андан аркы талкуулоодон   жана  добуш   берүүдөн  өз  алдынча четтөөгө  тийиш.

21.4. Мындай жоболор депутат тарабынан бузулган учурда караштуулугунда регламент маселелери болгон туруктуу комиссия тиешелүү корутундуну жергиликтүү кеңештин кароосуна  сунуш   кылууга   милдеттүү.

21.5. Сессияларда, жыйналыштарда чыгып сүйлөгөн депутат өтө орой, кемсинткен,  уят жана сөгүнгөн сөздөрдү   колдонууга, кимдир бирөөнүн дарегине негизсиз   айыптоолорду айтпоогого, ар-намыс, кадыр-барк жана ишмердик беделин мазактоого жол бербөөгө, жалган маалыматтарды   пайдаланбоого, мыйзамсыз   аракеттерге   чакырбоого тийиш.

22-глава. Депутаттарга карата колдонулуучу чаралар

 22.1.Эгерде депутат өзүнүн жүрүм-туруму менен жергиликтүү кеңештин сессиясын өткөрүүгө жолтоо  кылса, төрагалык  кылуучунун  эскертүүсүн эске албаса, башка депутаттар же сессиянын катышуучулары менен  кайым  айтышса, талкууланган маселеден башкага өтүп кетсе, ушул Регламенттин жоболорун бузса, ага карата    төмөнкүдөй    чаралар колдонулушу    мүмкүн:

22.1.1. эскертүү;

22.1.2. Сессиянын   аягына   чейинки    мөөнөткө    сөз    бербөө.

22.2. Ушул  главанын  жоболорун  биринчи  жолу  бузганда, төрагалык  кылуучу  эскертүү берет жана ушул Регламент менен белгиленген тартипти сактоо талабы  менен  кайрылат. Кайрадан жана андан кийин да тартип  бузуулар  болсо, ага карата ушул  главанын 29.1.бөлүгүндө   каралган   чара  көрүү   колдонулат.

22.3 Эгерде  депутат башка  адамдарга карата кемсинткен сөздөрдү айткан жана кесөө көрсөткөн, күч колдонгон учурда ал залдан чыгарылат, мындай аракеттери боюнча  материалдар  тиешелүү   органдарга   берилет.

22.4.Депутатка жана жергиликтүү кеңештин сессияларына катышкандарга карата колдонулууган   чаралар    сессиянын     протоколунда    белгиленет.

22.5.Караштуулугунда регламенттин маселелери болгон туруктуу комиссиялардын төрагаларынын, Аппараттын тиешелүү бөлүмдөрүнүн маалыматтарынын негизинде жергиликтүү кеңештин сессиясына жана туруктуу комиссиянын жыйналыштарына депутаттардын катышуусунун жыйынтыгын  ар бир сессия  сайын   чыгарат.

Талкуулоонун жыйынтыктары боюнча турукту комиссия жүйөлүү себептерсиз жыйналыштарга  катышпаган депутаттардын тизмесин Төрагага берет.

22.6 Туруктуу жана убактылуу комиссиялардын жыйналыштарында тартипти сактоо  максатында алардын төрагаларынын жергиликтүү кеңештин сессияларына төрагалык кылуучу сыяктуу эле укуктары бар жана ушул  главанын 22.1.бөлүгүндө каралган чараларды колдонушу мүмкүн. Туруктуу жана убактылуу комиссиялардын жыйналыштарында депутаттарга карата колдонулуучу чаралар комиссия тарабынан жыйналыштардын протоколунда белгиленет жана ошол депутаттар мүчөсү болуп саналган фракцияларга карап чыгуу үчүн берилет.

22.7. Караштуулугунда регламенттин маселелери болгон туруктуу комиссиянын мүчөлөрү фракциялардын мүчөлөрүнүн жүрүм-турум этикасы боюнча фракциялардын жыйналыштарына катышууга укуктуу.

 

23-глава. Жергиликтүү кеңештин сессияларына, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарына жергиликтүү кеңештин депутаты эмес адамдардын катышуу тартиби

23.1. Аткаруу органынын башчысы, райондун акими, анын орун басары, ошондой эле тиешелүү аймакта иш жүргүзгөн башка кызмат адамдары, аппарат кызматкерлери, жергиликтүү коомдоштук мүчөлөрү, жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрү жана башка кызыкдар адамдар жергиликтүү кеңештин ачык сессияларына жана анын органдарынын ачык жыйындарына атайын уруксат алуусуз катышууга укуктуу.

23.2. Жогоруда аталган адамдар ачык сессияга жана/же анын органынын жыйындарына катышууга ниеттенишсе, сессиянын же жыйындын катчысы атайын каттоо журналына аларды каттайт жана алар жөнүндө маалыматтарды сессиянын же жыйындын протоколуна киргизет.

23.3. Жергиликтүү кеңештин депутаты болуп саналбаган адамдардын маалыматтары (ф.а. а., жашаган жери, иштеген орду) катчы тарабынан аларды катышып жаткан депутаттарга маалымдоо үчүн төрагалык кылуучуга берилет.

23.4. Жергиликтүү кеңештин депутаттары болуп саналышпаган адамдар катталган учурдан тартып сессиянын, жыйындын катчысы аларды ушул Регламенттин 22-главасында белгиленген жергиликтүү кеңештин сессияларына, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарына катышуунун тартиби жана жергиликтүү кеңештин Регламентин бузган учурда анын жоопкерчилиги тууралу тааныштырат.

23.5. Жергиликтүү кеңештин төрагасы жергиликтүү кеңештин сессиясын ачар алдында, сессияга катышып жаткан жергиликтүү кеңешке депутат болуп саналышпаган адамдардын сессияга катышып жаткандыктары жөнүндө депутаттарга маалымдайт.

23.6. Сессияларга, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарына катышып жаткан адамдар үчүн жыйындар залында атайын орун бөлүнөт. Эгерде сессия, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындары өтүп жаткан жыйындар залы катышууну каалагандардын баарын батыра албаса, төрагалык кылуучунун тапшырмасы боюнча жергиликтүү кеңештин сессиясына, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындары аталган адамдардын өкүлдөрү киргизилиши мүмкүн. Өкүлчүлүк бир көчөдөн, бир кварталдан, бир райондон, бир айылдан, бир уюмдан, бир мекемеден, бир бирикмеден бир өкүл (эки же үч) болушу мүмкүн.

 

            24-глава. Депутаттын жана жергиликтүү кеңештин сессиясына, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарына катышып жаткан адамдардын тартиби жана этикасы

24.1. Өз ишинде жергиликтүү кеңештин депутаты жалпыга таанылган моралдык нормаларын кармоого, өзүнүн наркын сактай билүүгө, башка депутаттардын, кызмат адамдарынын жана жарандардын ар-намысын жана кадыр-баркын ызаттоого, жергиликтүү кеңештин, шайлоочулардын жана жалпысынан мамлекеттин беделине шек келтирген аракеттерден, билдирүүлөрдөн жана жосундардан алыс болууга тийиш. Депутаттык мандатты жеке кызыкчылыктары үчүн колдонууга жол бербөөсү керек.

24.2. Депутат төмөндөгүлөрдү жасоого тийиш эмес:

24.2.1. жергиликтүү кеңештин саясий максаттар үчүн жана жеке пайда табуу үчүн конфиденциалдуу маалыматтарды колдонууга;

24.2.2. жергиликтүү кеңештин жабык сессияларында, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарында өзүнө белгилүү болгон маалыматтарды, ошондой эле шайлоочунун же башка адамдын жеке турмушуна тийиштүү маалыматтарды жарыя кылууга, анткени алар депутатка аларды жайылтпоо шартында ишенүү менен айтылат;

24.2.3. өзүнүн чыгып сүйлөгөн сөздөрүндө чечим мыйзамдуу күчүнө кире элек жазык жана жарандык иштер боюнча фактылар жөнүндө айтууга;

24.2.4. жергиликтүү кеңештин мүлкүн жеке максаттары үчүн пайдаланууга;

24.2.5. депутаттык милдеттерин аткарууга байланыштуу жеке жана юридикалык жактардан белек, акча каражаты жана аракети жана аракетсиздиги үчүн кызмат түрүндө сый акыларды алууга.

24.3. Депутаттар, жергиликтүү кеңештин сессияларына, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарына катышып жаткан адамдар жүрүм-турумдун этикасынын эрежелерин сактоого милдеттүү, чыгып сүйлөгөндө орой, мазактаган сөздөрдү колдонууга, мыйзамсыз аракеттерге чакырууга, кимдир бирөөнүн дарегине негизсиз күнөө жабууга жол берүүгө, талкууланып жаткан темадан чыгып кетүүгө укугу жок.

24.4. Ушул жоболор бузуган учурда сессияга төрагалык кылуучу сүйлөп жатканга эскертүү берет, Регламенттин талаптарын кайталап бузуулар болгон учурда төрагалык кылуучу сыгып сүйлөөчүгө сөз бербөө жөнүндө маселени добушка коюуга укуктуу, талкууланган маселе боюнча ага кайталап сүйлөөгө сөз берилбейт.

24.5. Сессия учурунда депутаттар чыгып сүйлөөчүнүн жана катышуучулардын сөз сүйлөөсүнө жана угуп олтуруусуна жолтоо болгон аракеттерди (кыйкыруу, кол чабуу, тура калуу, комментарийлерди берүү ж.б.у.с.) жасоого тийиш эмес.

24.6. Сессияга чакырылган жана катышып жаткан адамдар жергиликтүү кеңештин, анын органдарынын ишине сессиянын, жыйындын төрагалык кылуучунун уруксатысыз кийлигише албайт (сөз сүйлөө, билдирүү жасоо, өз пикирин билдирүү, комментарий жасоо).

24.7. Сессия учурунда залда катышып олтургандардын баары, депутаттарды кошуп алганда, түйүндүк байланыш аппараттарын өчүрүп коюуга (же үн чыкпас режимге коюуга) милдетүү.

24.8. Эгерде депутат ушул Регламенттин талаптарын бузса, сессияга, жыйынга төрагалык кылуучу анын жеке өзүн эскертет жана тартипке чакырат.

24.9. Жергиликтүү кеңештин сессиясына төрт жолу катары менен жүйөлүү себептерсиз катышпаган, ошондой эле туруктуу (убактылуу) комиссиялардын иштерине, жергиликтүү кеңештин иш-чараларына туруктуу катышпаган, шайлоочулардын алдында отчет беришпеген депутаттар жөнүндө маалыматтар жергиликтүү кеңештин сессияларында жарыя кылынат жана тийиштүү чараларды кабыл алуу үчүн этика жана мандат боюнча туруктуу комиссияга берилет.

 

I I I БӨЛҮМ. ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ЧЕНЕМ ЖАРАТУУ ИШИ.  ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ТОКТОМДОРУН ДАЯРДООНУН, КИРГИЗҮҮНҮН, КАРООНУН ЖАНА КАБЫЛ АЛУУНУН ТАРТИБИ

 

25-глава. Токтомдун формасына жана түзүмүнө коюлуучу жалпы талаптар

25.1. Жергиликтүү кеңештин ченем жаратуу иши жарандардын жана юридикалык жактардын укуктарынын, эркиндигинин жана мыйзамдуу кызыкчылыктарынын сакталышы, мыйзамдуулук, негиздүүлүк, максаттуулук, адилеттүүлүк, ачыктык принциптеринин негизинде жүзөгө ашырылат.

25.2. Жергиликтүү кеңеш өзүнүн компетенциясынын чектеринде токтомдорду жана буйруктарды кабыл алат.

25.2.1. Жергиликтүү кеңештин токтому - ченемдик укуктук актылардын негизинде жана аткаруу үчүн жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынуучу жана айыл аймагынын (шаардын) аймагында милдеттүү юридикалык күчү бар ченемдик укуктук акты. Жергиликтүү кеңештин токтому Кыргыз Республикасынын "Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө" Мыйзамы тарабынан белгиленген тартипте күчүнө кирет.

25.2.2. Жергиликтүү кеңештин буйругу - ченемдик укуктук актылардын негизинде жана аткаруу үчүн жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынуучу жана айыл аймагынын (шаардын) аймагында милдеттүү юридикалык күчү бар уюштуруу-тескөө мүнөздөгү акт. Жергиликтүү кеңештин буйругу актылардын өзүндө башка нерсе каралбаса, кабыл алынган күндөн тартып күчүнө кирет.

25.2.3. Оперативдүү, уюштуруу жана кадр маселелери боюнча анын ыйгарым укуктарынын чектеринде кабыл алынган жергиликтүү кеңештин төрагасынын чечимдери, ал тарабынан жекече буйрук формасында кабыл алынат. Жергиликтүү кеңештин төрагасынын буйруктары актылардын өзүндө башка нерсе каралбаса, кабыл алынган күндөн тартып күчүнө кирет.

25.3. Жергиликтүү кеңештин сессиясынын чечими менен төраганын буйруктары өзгөртүлүшү, толукталышы жана жокко чыгарылышы мүмкүн.

25.4. Өзүнүн ыйгарым укуктарынын чектеринде кабыл алынган жергиликтүү кеңештин токтомдору аймагында жашаган бардык жарандар, мамлекеттик бийликтин аймактык органдары, ошондой эле менчигинин түрүнө карабастан мыйзамдарда белгиленген ыйгарым укуктарынын чектеринде ишканалар, уюмдар жана мекемелер тарабынан аткарылууга милдеттүү.

25.5. Жергиликтүү кеңештин токтому менен таанышуу ачык болууга тийиш. Көчүрмөсү маалымат тактайларында жайгаштыруу аркылуу жана «Мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын карамагында турган маалыматтарга жетүү жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамында каралган башка каражаттар аркылуу жалпыга маалымдалууга жатат.

25.6. Жергиликтүү кеңеш белгилүү бир маселе боюнча өзүнүн көз карашын билдирүү үчүн жергиликтүү кеңештин кайрылууларын жана билдирүүлөрүн кабыл алат.

 

26-глава. Жергиликтүү кеңештин токтомун жол-жоболоштуруунун тартиби

            Жергиликтүү кеңештин токтомунун түзүмдүк элементтерин, текстин жол-жоболоштуруунун, жергиликтүү кеңештин токтомуна өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүүнүн тартиби, аны күчүн жоготту деп таануу «Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 11, 12 жана 17-беренелеринде белгиленген талаптарга ылайык ишке ашырылат.

 

            27-глава. Жергиликтүү кеңешке токтомдун долбоорун киргизүүнүн тартиби

27.1. Жергиликтүү кеңештин сессиясына киргизилүүчү документтердин пакетинде төмөндөгүлөр камтылууга тийиш:

27.1.1. тийиштүү туруктуу (убактылуу) комиссиялардын төрагалары менен макулдашуу боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасы тарабынан жактырылган,                          Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин жооптуу катчысы даярдаган токтомдун долбоору;

27.1.2. токтомдун долбооруна маалымкат-негиздеме (маалымат);

27.1.3. салыштырма таблица (колдонуудагы токтомго өзгөртүүлөр жана (же) толуктоолор киргизилген учурда);

27.1.4. тийиштүү туруктуу (убактылуу) комиссиялардын корутундусу же чечими;

27.1.5. токтомдун долбоорун мамлекеттик органдардын тийиштүү бөлүмдөрү, уюмдар, мекемелер, ишканалар, жергиликтүү жамааттар (зарылчылыкка жараша) менен макулдашылганы жөнүндө маалымат камтылган документтер;

27.1.6. экспертиза жүргүзүүнүн (зарылчылыкка жараша) натыйжасында даярдалган эксперттик корутундулар.

27.2. Жергиликтүү кеңештин токтому мамлекеттик жана расмий тилдерде киргизилет жана кабыл алынат.

Аймагында жашаган мамлекеттик тилди билгендердин саны басымдуулук кылган шартта жана жергиликтүү кеңештин токтомун мамлекеттик тилде киргизүү жана кабыл алуу тууралуу жергиликтүү кеңештин чечими болсо, жергиликтүү кеңештин токтомун мамлекеттик тилде гана кабыл алууга жол берилет.

27.3. Регламенттин жана «Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын талаптарын бузуу менен даярдалып кароого киргизилген токтомдун долбоору белгиленген тартипте бузуулар четтетилгенге чейин кайтарылып берилүүгө жатат.

27.4. Жергиликтүү кеңештин кароосуна киргизилген токтомдун долбоорунун текстинде:

27.4.1. беттин оң жактагы жогорку бурчуна «Долбоор» деп жазылат;

27.4.2. «Долбоор» деген сөздүн алдына долбоорду киргизген демилгечи (же кимге тапшырылганы) жана долбоор киргизилген дата көрсөтүлөт;

27.4.3. төмөнүрөөктө, беттин ортосунда документтин аталышы берилет «________________________ЖӨНҮНДӨ ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ТОКТОМУ»;

27.4.4. андан ары «Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 11, 12, 17 жана 30-беренелеринде белгиленген тараптарды сактоо менен токтомдун долбоорунун тексти баяндалат;

27.4.5. андан ары токтомдун күчүнө киришинин мөөнөтү такталат;

27.4.6. органдарга жана/же кызмат адамдарына конкреттүү тапшырма берилет жана төрагалык кылуучунун колу коюлат;

27.4.7. токтомдун аткарылышы үчүн кызмат адамына жана /же органга контроль жүктөлөт;

27.4.8. токтомдун текстинин алдында төрагалык кылуучунун фамилиясы жана колу көрсөтүлөт.

27.5. Токтомдун долбоорунун маалымкат-негиздемесинде (маалыматында) мына бул маалыматтар камтылууга тийиш:

27.5.1. ушул токтом кабыл алынгандан кийин жетишилүүчү же чечилүүчү максаттар жана милдеттер;

27.5.2. кабыл алынган токтомдон кийинки болжолдонуучу социалдык, экономикалык, гендердик, экологиялык, коррупциялык кесепеттер;

27.5.3. эгер ал өткөрүлсө, коомдук талкуулоонун натыйжалары тууралуу маалымат;

27.5.4. мыйзам долбоорунун өлкөнүн мыйзамдарына ылайык келишин талдоо;

27.5.5. эгерде токтомду ишке ашыруу боюнча зарыл финансылык каражаттар керек болсо, аны каржылоонун булактары.

27.6. Тикеден-тике жарандардын жана юридикалык жактардын кызыкчылыгын козгогон токтомдун долбоору, ошондой эле ишкердик ишти жөнгө салган токтомдун долбоору аткаруу органынын, жергиликтүү кеңештин маалымат тактасында жайгаштырылуу же коомдук угууларды, чогулуштарды өткөрүү менен коомдук талкууланууга жатат.

27.7. Талкуулоонун жүрүшүндө коомдук талкуулоонун катышуучуларынан түшкөн сунуштар кабыл алынат, каралат жана жалпылаштырылат.

Коомдук талкуулоонун натыйжалары боюнча аларды токтомдун долбооруна киргизүүнүн же киргизбөөнүн себептерин негиздөө менен келип түшкөн сунуштар тууралуу жыйынтыктоочу маалымат даярдалат.

Жыйынтыктоочу маалымат токтомдун долбооруна тиркелген маалымкат-негиздемеде чагылдырылат.

27.8. Коомдук талкуулоону уюштуруу жана өткөрүү боюнча финансылык чыгымдар жергиликтүү бюджеттин каражаттарынын эсебинен жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары тыюу салбаган башка каражаттардан ишке ашырылат.

27.9. Токтомдун долбоору боюнча коомдук талкуулоонун мөөнөтү бир айдан кем эмес болот.

27.10. Ишке ашыруу үчүн жергиликтүү бюджеттен каржылоону талап кылынган токтомдун долбоору, ал боюнча каржылоо булагы табылганга чейин каралууга жатпайт.

28-глава. Жергиликтүү кеңештин сессияларында маселелерди кароонун тартиби

28.1. Жергиликтүү кеңештин сессияларында күн тартибине киргизилген жана сессиянын ишинин башталышында жергиликтүү кеңештин депутаттары тарабынан бекитилген маселелер каралат.

28.2. Күн тартибине киргизилген маселелер боюнча маселенин демилгечиси же маселени алдын ала кароо тапшырылган туруктуу (убактылуу) комиссиянын төрагасы баяндама менен чыгып сүйлөйт, эгерде органдын же кызмат адамынын отчету болсо отчет берүүчү адам, эгерде уюмдун, мекеменин, ишкананын, бирикменин иши жөнөндө маалымат болсо, анда анын жетекчиси (мындан ары-баяндамачы) чыгып сүйлөйт, баяндамачы жок болуп калган учурда анын эмне үчүн жок болгондугун аныктоо менен маселе кийинки сессияга жылдырылат.

28.3. Жергиликтүү кеңештин депутаты, сессияга катышкан адамдар каралып жаткан маселе боюнча баяндамачыга суроо берүүгө, каралып жаткан маселе боюнча токтомдун долбооруна жазуу жана оозеки түрүндө сын-пикирлерин жана сунуштарын (өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду) берүүгө укуктуу.

28.4. Маселени жана токтомдун долбоорун караган учурда туруктуу (убактылуу) комиссиялардын корутундулары, ошондой эле депутаттардын жазуу жана оозеки түрүндө сын-пикирлери жана сунуштары (өзгөртүүлөр жана толуктоолор) угулат, алар талкууланып добуш берүүгө коюлат.

28.5. Талкуу (жарыш сөз) бүткөндөн кийин баяндамачы корутунду сөз сүйлөөгө укуктуу. Андан ары депутаттар добуш берүүнүн түрү (ачык, жашыруун) боюнча сунуш берүүгө укуктуу.

28.6. Талкууланып жаткан маселе боюнча токтомдун долбоорунун текстине депутаттардан сунуштар (өзгөртүүлөр жана толуктоолор) келип түшсө, төрагалык кылуучу депутаттардын бардык сунуштарын (өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду) түшкөн ирети боюнча добушка коет. Депутаттардын жалпы санынын көпчүлүгү добуш берген депутаттын сунушу кабыл алынды деп эсептелинет жана токтомдун долбоорунун текстине кошулат. Депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушун ала албаган сунуш четке кагылды деп эсептелинет.

28.7. Токтомдун долбоору добуш берүү аркылуу киргизилген сунуштарды жана сын-пикирлерди эске алуу менен жалпысынан добушка коюлат. Эгерде токтомдун долбоору жалпысынан кабыл алынбаса, ал четке кагылды деп эсептелинет. Четке кагылган токтомдун долбоору жергиликтүү кеңештин кезектеги сессиясында каралышы мүмкүн.

28.8. Жергиликтүү кеңештин депутаттары талкуулоонун жыйынтыктары боюнча, эгерде берилген суроолор боюнча баяндамачынын жоопторуна канаатанышбаса, же каралып жаткан маселени баяндамачы жетишерлик эмес иликтесе, же мыйзамдардын нормаларына карама каршы келсе, депутаттардын сын-пикирлерин жана сунуштарын эске алып, жергиликтүү кеңештин кийики сессиясына киргизүү укугу менен маселени жеткире иштеп чыгууга жөнөтүү тууралуу депутаттардын жалпы санын көпчүлүк добушу менен чечим кабыл алууга укутуу.

28.9. Талкуулоонун жүрүшүндө баяндамачы каралып жаткан маселени кийинки сессияга жылдыруу тууралуу билдирүү менен төрагалык кылуучуга расмий түрдө жазуу же оозеки түрүндө кайрылууга укуктуу. Мындай учурда талкуулоо токтотулат, каралып жаткан маселе кийинки сессияда каралууга жатат.

28.10. Төрагалык кылуучунун, туруктуу (убактылуу) комиссиянын төрагасынын же депутаттардын үчтөн биринин кем эмесинин сунушу боюнча жергиликтүү кеңеш кыскартылган жол-жобо боюнча маселелерди кароо жөнүндө чечим кабыл алышы мүмкүн.

Кыскартылган жол-жобого төмөндөгүлөр кирет:

28.10.1. негизги баяндамачынын баяндамасы;

28.10.2. ар бир дептутаттан эки суроо жана аларга жооптор;

28.10.3. 5 мүнөттөн ашык эмес жарыш сөз (талкуу);

28.10.4. баяндамачынын корутунду сөзү;

28.10.5. токтомдун долбоорунун текстине келип түшкөн депутаттардын сунуштары боюнча добуш берүү;

28.10.6. токтомду жалпысынан кабыл алуу боюнча добуш берүү.

29-глава. Жергиликтүү кеңештин сессияларындагы жол-жобо маселелери

29.1. Жол-жобо маселелерине сессияны алып баруунун тартибине байланышкан төмөндөгү маселелер кирет:

29.1.1. сессияда тыныгуу, аны жылдыруу, жабуу же узартуу жөнүндө;

29.1.2. добуш берүүнүн жолун өзгөртүү жөнүндө;

29.1.3. чыгып сүйлөөлөрдүн кезегин өзгөртүү жөнүндө;

29.1.4. кошумча каттоону жүргүзүү жүнүндө;

29.1.5. кворумду тактоо жана добуштарды кайра саноо жөнүндө;

29.1.6. талкууланып жаткан маселе боюнча жарыш сөздөрдү жылдыруу же токтотуу жөнүндө;

29.1.7. маселени кароону туруктуу же убактылуу комиссияларга өткөрүп берүү жөнүндө;

29.1.8. чыгып сүйлөөлөрдүн убактысын чектөө же узартуу жөнүндө;

29.1.9. күн тартибинин башка маселелерине өтүү (кайрылып келүү) жөнүндө;

29.1.10. сессияда маслелелерди кароонун жана талкуулоонун ирети жөнүндө;

29.1.11. добуш берүүнүн түрүн белгилөө жөнүндө;

29.1.12. маслени кароону кийинки сессияга жылдыруу жөнүндө;

29.1.13. маселелерди талкуулоонун жалпы узактыгын белгилөө жөнүндө;

29.1.14. күн тартибине маселелерди киргизүү жана алып салуу жөнүндө;

29.1.15. чыгып сүйлөөлөрдүн жана маселелердин санына чектөө белгилөө жөнүндө;

29.1.16. суроо жооптордун убактысына чектөө киргизүү же узартуу жөнүндө;

29.1.17. каралып жаткан маселе боюнча адамдарды жыйынга чакыруу жөнүндө;

29.1.18. чакырылган адамдарга сөз берүү жөнүндө;

29.1.19. күн тартибинин маселесин талкуулабай туруп добушка коюуга өтүү жөнүндө;

29.1.20. добуштарды кайра саноо жөнүндө;

29.1.21. жол-жобого кирген башка маселелер.

29.2. Жол-жобо маселелери боюнча жергиликтүү кеңештин чечими катышып жаткан депутаттардын санынын көпчүлүк добушу менен кабыл алынат жана токтом менен тастыкталбайт.

30-глава. Чыгып сүйлөөлөрдүн түрү жана алардын узактыгы

30.1. Сессияларда төмөндөгүдөй чыгып сүйлөөлөрдүн түрү жана алардын убактысынын узактыгы каралат:

30.1.1. баяндама - 10 мүнөткө чейин;

30.1.2. баяндамаларды жарыш сөздөрдө талкуулоо үчүн - 5 мүнөткө чейин;

30.1.3. күн тартибин талкуулоо үчүн – 2 мүнөткө чейин;

30.1.4. талкууланып жаткан маселе боюнча корутунду сөз үчүн - 2 мүнөткө чейин;

30.1.5. шайлануучу кызматка талапкердин чыгып сүйлөөсү үчүн - 5 мүнөткө чейин;

30.1.6. талкууланып жаткан талапкер боюнча жарыш сөзгө чыгып сүйлөө үчүн -3 мүнөткө чейин;

30.1.7. добуш берүүнүн жүйөсү боюнча чыгып сүйлөө үчүн - 1 мүнөткө чейин;

30.1.8. жыйынды алып баруунун тартиби боюнча чыгып сүйлөө үчүн - 1 мүнөткө чейин;

30.1.9. сунуштар, маалыматтар, билдирүүлөр, кайрылуулар үчүн - 2 мүнөткө чейин;

30.1.10. кайталап сөз сүйлөө үчүн - - 2 мүнөткө чейин;

30.2. Катышып олтурган депутаттардын макулдугу менен төрагалык кылуучу чыгып сүйлөөлөрдүн убактысын 3 мүнөткө чейин узартууга укугу бар.

30.3. Бир эле маселе боюнча бир депутаттын экиден ашык сөз сүйлөөсүн жол берилбейт.

30.4. Шайлануучу кызматка талапкердин баяндамасы, чыгып сүйлөөсү трибунадан жүргүзүлөт, калган чыгып сүйлөөлөр – трибунадан же олтурган ордунан жүргүзүлөт.

30.5. Депутат жыйында төрагалык кылуучу тарабынан өзүнө сөз берилгенден кийин гана сөз сүйлөйт.

30.6. Сөз берүү жөнүндө сунуш төрагалык кылуучуга жазуу түрү сыяктуу эле, оозеки түрүндө да берилет.

30.7. Аткаруу органынын башчысы, райондун акими жана анын орун басарлары каралып жаткан маселе боюнча сөз сүйлөө үчүн кезексиз түрдө сөз алууга укуктуу.

30.8. Сессияны алып баруунун тартиби, добуш берүүнүн түрү, маалымат, түшүнүк берүү боюнча сөз сессияга төрагалык кылуучу тарабынан берилиши мүмкүн, анын узактыгы 2 мүнөттөн ашпайт.

30.9. Депутаттардын билдирүүлөрү жана кайрылуулары күн тартибинин «Ар канадай маселелеринде» каралат. Жергиликтүү кеңештин сессиясынын же төрагалык кылуучунун чечими боюнча «Ар кандай маселелерге» 30-40 мүнөт убакыт берилиши мүмкүн.

30.10. Күн тартибинин кезектеги маселесин кароого өтүү же бүтпөй калган мурдагы маселелердин бирине кайрылып келүү, ошондой эле маселелерди кароонун иретин өзгөртүү сессияга төрагалык кылуучу тарабынан жүргүзүлөт.

30.11. Сессияга төрагалык кылуучу тарабынан сессиянын ишине 20 мүнөткө чейинки кезексиз тыныгуу (добуш берилбей туруп) жарыяланышы мүмкүн.

30.12. Баш аламандык пайда болгондо жана аны токтотууга мүмкүн болбой калганда төрагалык кылуучу 40 мүнөткө чейин тыныгуу жарыялоого укуктуу. Эгерде сессия өз ишин кайрадан баштаганда баш аламандык улана берсе, төрагалык кылуучу сессияны жабык деп жарыялоого жана/же аны белгилүү убакка же күнгө которууга укуктуу.

 (Чыгып сүйлөөлөрдүн жана тыныгуулардын убактысы ар бир жергиликтүү кеңештин депутаттарынын өз каалоолору боюнча аныктала тургандыгын белгилөө зарыл).

            31-глава. Жарыш сөз (талкуулоо)

31.1. Төрагалык кылуучунун уруксаты жок жергиликтүү кеңештин сессиясында эч кимдин сөз сүйлөөгө укугу жок.

31.2. Жарыш сөзгө чыгып сүйлөөчүлөр талкууланып жаткан маселенин темасын карманууга тийиш. Чыгып сүйлөөчү темадан чыгып кеткен учурда, төрагалык кылуучу ага эскертет, ал эми Регламенттин талаптарын кайталап бузган учурда төрагалык кылуучунун чыгып сүйлөөчүгө сөз бербөө жөнүндө маселени добушка коюуга укугу бар.

31.3. Төрагалык кылуучу жарыш сөздөрдү токтотуу тууралуу сунуш келип түшкөндө депутаттарга чыгып сүйлөөнү каалагандардын, бирок сөз жетпей калгандардын саны жөнүндө баяндайт, кимиси чыгып сүйлөөнү талап кылып жатканын аныктайт жана ушуларды эске алуу менен жарыш сөздү токтотуу тууралуу маселени добушка коет.

31.4. Жарыш сөз токтотулгандыгына байланыштуу сөз сүйлөй албай калган депутаттык топтун өкүлүнүн, депутаттардын төрагалык кылуучуга сүйлөөчү сөздөрүнүн текстин сессиянын протоколуна тиркеп коюу үчүн берүүгө укугу бар.

32-глава. Чечим кабыл алуу үчүн кворум

32.1. Жергиликтүү кеңештин чечимдери төмөндөгүдөй кабыл алынат:

32.1.1. жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добуштары менен;

32.1.2. жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн эки добуштары менен;

32.1.3. жергиликтүү кеңештин депутаттарынын сессияга катышкан санынын көпчүлүк добуштары менен.

32.2. Депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добуштары менен төмөндөгү маселелер боюнча чечимдер кабыл алынат:

32.2.1. жергиликтүү кеңештин төрагасын жана анын орун басарын шайлоо;

32.2.2. жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басарын ээлеген кызмат ордунан мөөнөтүнөн мурда бошотуу;

32.2.3. жергиликтүү коомдоштуктун уставын бекитүү.

32.3. Депутаттардын жалпы санынын үчтөн эки добуштары менен төмөндөгү маселелер боюнча чечимдер кабыл алынат:

32.3.1. жергиликтүү кеңештин төрагасын ээлеген кызмат ордунан мөөнөтүнөн мурда бошотуу;

32.3.2. жергиликтүү кеңештин дептутаттарынын демилгеси боюнча жергиликтүү кеңешти мөөнөтүнөн мурда таркатуу;

32.3.3. мурда кабыл алынган жергиликтүү коомдоштуктун уставына өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү.

32.4. Депутаттардын сессияга катышкан санынын көпчүлүк добуштары менен жол-жобо маселелери боюнча чечимдер кабыл алынат.

          33-глава. Добуш берүү жана анын түрлөрү

33.1. Ушул Регламентте добуш берүүнүн натыйжаларын аныктоо үчүн колдонулган төмөндөгүдөй түшүнүктөр пайдаланылат:

33.1.1. жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы саны - 22; (маселен: 11, 21 же 31 депутат)

33.1.2. жыйынга катышкандардын саны – каттоодон өткөн жергиликтүү кеңештин депутаттарынын саны.

33.2. Жергиликтүү кеңеш сессияларда ачык жана жашыруун добуш берүү жолу менен чечимдерди кабыл алат. Добуш берүү жергиликтүү кеңештин депутаттарынын кол көтөрүүсү аркылуу жана төрагалык кылуучунун добуштарды саноосу аркылуу (ачык добуш берүү) же депутаттар атайын кабинада бюллетендерди толтуруп, аларды чапталып бекитилген үкөккө салуу (жашыруун добуш берүү) аркылуу жүргүзүлөт.

33.3. Тийиштүү чечим кабыл алуу үчүн жетиштүү кворум жок болгондо төрагалык кылуучу кворум камсыз кылынганга же кийинки сессияга чейин добуш берүүнү жылдырат.

33.4. Бардык маселелер боюнча добуш берүүнүн жыйынтыгы жергиликтүү кеңештин сессиясынын протоколуна түшүрүлөт.

33.5. Жергиликтүү кеңештин депутаты добуш берүүгө өзүнүн укугун жеке өзү ишке ашырат. Депутаттын добуш берүү укугун башка депутатка ишеним кат же башка жол менен өткөрүп берүүсүнө жол берилбейт.

33.6. Бир маселе боюнча добуш бергенде жергиликтүү кеңештин депутаты чечим кабыл алуу үчүн “макул” же “каршы”, болбосо чечим кабыл алууда “калыс” добуш берүү менен бир добушка ээ.

33.7. Добуш берүү учурунда жок болгон жергиликтүү кеңештин депутаты добуш берүү аяктагандан кийин өзүнүн добушун берүүгө укугу жок. Жыйындар залында катышып олтурган шартта депутаттын добуш берүүгө катышпай калышы добуш берүүнүн жыйынтыктарын кайра кароо үчүн негиз болуп саналбайт.

33.8. Добуш берүүнүн башталгандыгы жарыялангандан кийин эч кимдин аны үзгүлтүккө учуратууга укугу жок.

34-глава. Ачык жана жашыруун добуш берүү

34.1. Ачык добуш берүү – ар бир депутаттын жооптун варианттарынын (“макул”, “каршы”, “калыс”) бирөөсү боюнча өзүнүн эркин билдирген добуш берүү ыкмасы.

34.2. Ачык добуш берген учурда добуштарды саноо төрагалык кылуучу тарабынан жүргүзүлөт.

34.3. Добуштар саналгандан кийин сессияга төрагалык кылуучу чечим кабыл алынгандыгын же кабыл алынбагандыгын жарыялайт.

34.4. Добуш берүүдө жол-жоболук ката кетирилген учурда (же төрагалык кылуучунун катасы) жергиликтүү кеңештин депутаттары кайталап добуш берүү жөнүндө чечим кабыл алышы мүмкүн.

34.5. Жашыруун добуш берүү – добуш берүүгө катышкандардын жашыруун жүргүзгөн добуш берүү ыкмасы, бул учурда жооптордун варианттарынын (“макул”, “каршы”, “калыс”) бири боюнча добуш берүүчүнүн эркин контролдоо жокко чыгарылат.

34.6. Жашыруун добуш берүү милдеттүү болгон маселелер, ошондой эле жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушунун чечими боюнча жашыруун добуш берүү жүргүзүлөт.

34.7. Бюллетендерди пайдалануу менен жашыруун добуш берүү, бюллетендерди толтуруу аркылуу ар бир депутаттын жеке өзү тарабынан ишке ашырылат, бюллетендер депутаттардын тизмесине ылайык ар бир депутатка берилет жана депутаттын өз эркин жашыруун билдирүүнү камсыз кылган атайын кабинада толтурулуп, эсептөө комиссиясы мөөр басып бекиткен добуш берүүчү үкөккө салынат.

35-глава. Эсептөө комиссиясынын иши

35.1. Жашыруун добуш берүүнү өткөрүү жана анын натыйжаларын белгилөө үчүн жергиликтүү кеңештин депутаттары ачык (же жашыруун) добуш берүү менен эсептөө комиссиясынын мүчөлөрүн шайлашат, эсептөө комиссиясынын мүчөлөрүнүн саны так сандардан турат.

35.2. Эсептөө комиссиясы өзүнүн курамынан эсептөө комиссиясынын төрагасын жана катчысын шайлайт, ошондой эле эсептөө комиссиясынын мүчөлөрүнүн ортосундагы милдеттерди бөлүштүрөт.

Эсептөө комиссиясынын төрагасын, катчысын шайлоо жөнүндө, ошондой эле мүчөлөрүнүн ортосунда милдеттерди бөлүштүрүү тууралуу эсептөө комиссиясынын чечими анын мүчөлөрүнүн көпчүлүк добушу менен кабыл алынат жана протокол менен жол-жоболоштурулат, протокол жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен бекитилет.

35.3. Жашыруун добуш берүү үчүн бюллетендер жергиликтүү кеңештин чечими менен сунуш кылынган жана бекитилген форма боюнча эсептөө комиссиясы тарабынан дайындалат, анын саны жергиликтүү кеңештин депутаттарынын санына барабар болот. Добуш берүү үчүн бюллетенде “макул”, “каршы”, “калыс” деген жооптордун варианттары турат. Эсептөө комиссиясынын мүчөлөрү бюллетендин ар биринин арткы бетине кол коюшат.

35.4. Эсептөө комиссиясы жашыруун добуш берүү үчүн кабинаны орнотуу менен депутаттар өз эркин жашыруун билдирүү үчүн шарттарды түзөт.

35.5. Добуш берер алдында эсептөө комиссиясы жергиликтүү кеңештин бардык депутаттарынын катышуусунда добуш берүүчү үкөктү бекитет.

35.6. Депутат жашыруун добуш берүү үчүн бир бюллетень алып, жашыруун добуш берүү үчүн бюллетендерди берүү ведомостундагы өзүнүн фамилиясынын тушуна кол коёт жана жашыруун добуш берүү үчүн кабинага келет. Добуш бергенден кийин депутат добуш берүүчү үкөккө бюллетенин таштайт.

35.7. Добуш берүү бүткөндөн кийин эсептөө комиссиясында калып калган бюллетендер эсептелинет жана депутаттардын катышуусунда эсептөө комиссиясынын төрагасы тарабынан бюллетендин оң бурчун кесүү аркылуу жок кылынат.

35.8. Депутаттардын добушун саноодо белгисиз формадагы бюллетендер, ошондой эле депутаттардын эркин билдирүүнү аныктоого мүмкүн болбогон бюллетендер жараксыз деп табылат. Бюллетенге киргизилген толуктоолор добуштарды саноодо эске алынбайт.

35.9. Жашыруун добуш берүүнүн натыйжалары жөнүндө эсептөө комиссиясы протокол түзөт, ал эсептөө комиссиясынын бардык мүчөлөрү тарабынан кол коюлат жана сессияда эсептөө комиссиясынын төрагасы аны жарыя кылат.

35.10. Эсептөө комиссиясынын протоколунун негизинде сессияга төрагалык кылуучу чечимдин кабыл алынгандыгы же кабыл алынбагандыгы тууралуу жарыя кылат. Жашыруун добуш берүүнүн жыйынтыктары жөнүндө протокол жергиликтүү кеңештин токтому менен бекитилет.

36-глава. Кабыл алынган токтомдордун күчүнө киришинин тартиби

36.1. Жергиликтүү кеңештин катчысы (айыл өкмөтүнүн жооптуу катчысы) баяндамачы менен бирдикте жергиликтүү кеңеш чечим кабыл алган маселе боюнча кабыл алынган токтомду ал кабыл алынган күндөн баштап 5 жумушчу күндүн аралыгында жол-жоболоштурат.

36.2. Жергиликтүү кеңештин төрагасы жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынган токтомдун долбоорун четке кагууга укугу жок жана ага кабыл алынган күндөн баштап 5 жумушчу күндүн аралыгында кол коёт.

36.3. Документти жол-жоболоштурган учурда грамматикалык мүнөздөгү түзөтүүлөрдү кошпогондо, ага оңдоо киргизүүгө жол берилбейт. Сессияда кабыл алынган жергиликтүү кеңештин токтомунун мазмундук бөлүгүнө оңдоо киргизген адам Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык документти бурмалагандыгы үчүн жоопкерчиликке тартылат.

36.4. Жергиликтүү кеңештин токтому күчүнө кириши үчүн расмий жарыяланууга тийиш:

36.4.1. тиешелүү аймакта кеңири жайылтылган басылмалардын ичинен жергиликтүү кеңеш өзү аныктаган тийиштүү басма сөз басылмасында;

36.4.2. жергиликтүү кеңештин расмий веб-сайтында;

36.5. Токтомду расмий жарыялоо мамлекеттик жана/же расмий тилдерде жүзөгө ашырылат. Мамлекеттик жана (же) аскердик жашыруун сырды камтыган токтомдорду кошпогондо, толук эмес баяндамадагы токтомдорду жарыялоого жол берилбейт.

36.6. Ченемдик укуктук актынын расмий жарыяланышынын датасы ошол акт жарык көргөн басылма жарыкка чыккан күн эсептелинет.

36.7. Эгерде токтомдун өзүндө башкача каралбаса, токтом расмий жарыяланган күндөн баштап он беш күн өткөндөн кийин күчүнө кирет. Ишкердик ишти жөнгө салган токтом расмий жарыяланган күндөн тартып он беш күндөн эрте эмес күчүнө кирет.

36.8. Жергиликтүү кеңештин токтомдорун каттоону төмөнкү реквизиттерди көрсөтүү менен жергиликтүү кеңештин токтомдорун каттоо жөнүндө журналга жазып түшүрүү аркылуу айыл өкмөтүнүн жооптуу катчысы ишке ашырат:

36.8.1. актынын түрүн көрсөтүү;

36.8.2. ошол ченемдик укуктук актыны жөнгө салуу предметин билдирген аталыш;

36.8.3. кабыл алынган жери жана датасы;

36.8.4. каттоо номери.

36.9. Расмий жарыяланган күнү жергиликтүү кеңештин токтомунун көчүрмөсү Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин тийиштүү аймактык бөлүмүнө эки нускада, мамлекеттик жана/же расмий тилдерде, кагаз жана электрондук түшүрмөлөрдө жарыяланган булагын көрсөтүү менен ченемдик укуктук актыларын Мамлекеттик реестрине киргизүү үчүн жөнөтүлөт.

36.10. Жергиликтүү кеңештин токтомунун көчүрмөсү кабыл алынган чечимдер жөнүндө коомчулукту кеңири маалымдоону камсыз кылуу үчүн тиешелүү аймактын маалымат илинүүчү тактайларына милдеттүү түрдө жайгаштырылат.

37-глава. Жергиликтүү кеңештин сессиясынын жана анын органдарынын протоколу

37.1. Жергиликтүү кеңештин сессияларында, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарында протокол жүргүзүлөт, ага катар номери берилет.

37.2. Сессиялардын жана жыйындардын протоколдорун жүргүзүү жана жол-жоболоштуруу протоколдорду жүргүзүү жана сактоо үчүн жооптуу болгон жооптуу катчы тарабынан жүргүзүлөт. Зарылчылык болгон учурда аткаруу органынын башчысы менен макулдашуу боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшырмасы менен туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйналыштарынын протоколдорун жүргүзүүнү жана жол-жоболоштурууну аткаруу органынын аппаратынын кызматкери жүргүзөт.

37.3. Протоколдун тексти киришүү жана негизги бөлүктөрдөн турат:

37.3.1. жергиликтүү кеңештин сессияларынын жыйындарынын протоколунун киришүү бөлүгүндө номери, датасы, өткөрүлгөн убактысы жана орду; жергиликтүү кеңештин чакырылган жылы, жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы саны, катышкан депутаттардын саны жана тизмеси, чакырылгандардын тизмеси (эгерде 10дон ашык адам чакырылса, чакырылгандардын тизмеси тиркелет), баяндамачынын фамилиясын көрсөтүү менен күн тартиби, эгер түзүлгөн болсо эсептөө комиссиясынын курамы чагылдырылат;

37.3.2. негизги бөлүгүндө сессияны алып баруунун жүрүшү, каралган маселелер, баяндама менен чыгып сүйлөгөндөр жана жарыш сөзгө чыгып сүйлөгөндөр, добушка коюлган маселелер жана сунуштар, аларды кабыл алуунун жолдору; добуш берүүнүн натыйжалары жана кабыл алынган чечимдер, сессиянын жүрүшүндө берилген кошумча материалдар чагылдырылат.

37.4. Депутаттардын фамилиялары алардын фамилияларын жана аттарын, атасынын аттарынын баш тамгасын көрсөтүү менен, башка адамдардын – фамилияларын, аттарын, атасынын аттарынын баш тамгасын көрсөтүү менен, кызмат ордун жана иштеген ордун, эгерде иштебеген болсо жашаган жерин көрсөтүү менен коштолот. Жергиликтүү коомдоштуктун мүчөлөрү катышкан учурда алардын фамилиялары жана жашаган жери көрсөтүлөт.

37.5. Сессиянын протоколу сессиянын иши аяктагандан кийин 5 жумушчу күндөн кеч эмес жол-жоболоштурулат, ага жергиликтүү кеңештин төрагасы тарабынан кол коюлат. Туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарынын протоколу алар аяктагандан кийин 5 жумушчу күндөн кеч эмес жол-жоболоштурулат жана комиссиянын төрагасы жана комиссиянын  катчысы тарабынан кол коюлат.

37.6. Жабык сессиялардын материалдарын кошпогондо, жыйындардын протоколдорунун көчүрмөлөрү ачык кол жеткендей болууга тийиш. Жооптуу катчы жергиликтүү кеңештин депутаттарына жана башка кызыкдар адамдарга протоколдордун жана токтомдордун көчүрмөлөрүн берет, алардан көчүрүп алууларды жүргүзөт.

37.7. Жергиликтүү кеңештин сессияларында жана туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарында видео-аудио жазып алуулар жүргүзүлүшү мүмкүн, алар жергиликтүү кеңештин депутаттары үчүн жеткиликтүү болот.

37.8. Протоколдордун, видео жазып алуулардын түп нускалары жооптуу катчыда сакталат. Жыйындардын жана сессиялардын протоколдору, алардын тиркемелери тийиштүү жергиликтүү кеңештин ыйгарым укугунун мөөнөтүнүн аралыгында сакталат. жергиликтүү кеңештин ыйгарым укуктары аяктаганда жыйындардын, сессиялардын протоколдору жана алардын тиркемелери туруктуу сактоого архивге тапшырылат.

37.9. Жергиликтүү кеңештин жабык сессиясынын материалдары Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте жол-жоболоштурулат.

38-глава. Жергиликтүү кеңештин токтомдорунун аткарылышын көзөмөлдөө

38.1. Токтомдо аны жүзөгө ашыруунун тартиби белгиленилет, атап айтканда:

38.1.1. жалпысынан токтомдун же анын пункттарын же колдонууга киргизилишинин конкреттүү мөөнөттөрү жана жолдору;

38.1.2. токтомду жүзөгө ашыруу боюнча органдарга жана кызмат адамдарына конкреттүү тапшырмалардын, аткаруу органынын жана анын түзүмдүк бөлүмдөрүнүн (зарылчылыкка жараша) кызмат адамдарына карата таасир этүү чараларынын кабыл алынышы, аткаруу органынын башчысынын актыларынын жергиликтүү кеңештин токтомуна ылайык келтирүү;

38.1.3. аны аткаруу үчүн мөөнөттөр белгиленилет.

38.2. Жергиликтүү кеңештин ар бир токтомунда токтомдо көрсөтүлгөн тапшырмаларды аткаруу жүктөлгөн кызмат адамы же орган, ошондой эле токтомдун аткарылышын контролдоо жүктөлгөн кызмат адамы же орган көрсөтүлөт.

38.3. Токтомдун аткарылышынын жүрүшү жөнүндө маалымат угулгандан кийин, жергиликтүү кеңеш төмөндөгүлөргө укуктуу:

38.3.1. аткарылган катары токтомду контролдон алып коюу;

38.3.2. аткарылган катары токтомдун айрым пункттарын контролдон алып коюу;

38.3.3. ошол токтом боюнча аткаруу мөөнөтүн жылдыруу;

38.3.4. башка кызмат адамына же органга контролдоо ыйгарым укуктарын жүктөө;

38.3.5. токтомду жокко чыгаруу;

38.3.6. токтомго өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү;

38.3.7. кошумча токтомду кабыл алуу.

38.4. Контролдоо боюнча отчёттун мөөнөтү токтомдун өзүндө көрсөтүлөт. Жергиликтүү кеңештин төрагасы токтомдун аткарылышы үчүн контрол жүктөлгөн кызмат адамына же органга жергиликтүү кеңештин сессиясында анын аткарылышынын жүрүшү жөнүндө маалымат берүүнү тапшырууга укуктуу.

 

IV БӨЛҮМ. ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН АЙРЫМ ЫЙГАРЫМ УКУКТАРЫН ИШКЕ АШЫРУУНУН ТАРТИБИ

  39-глава. Жергиликтүү бюджетти киргизүүнүн жана бекитүүнүн тартиби

39.1. Бюджеттик процесстин ачыктыгын жана айкындаган, жергиликтүү бюджетти түзүүгө жарандардын катышуусун жана жергиликтүү бюджетти аткаруунун натыйжалары тууралуу отчетту кароону камсыз кылуу максатында жергиликтүү кеңештин төрагасы жана бюджет боюнча туруктуу комиссиянын төрагасы бюджеттин долбоорун ошондой эле жергиликтүү бюджеттин аткарылышы боюнча очетту бюджет боюнча жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиясынын кароосуна киргизгенге чейин бюджет боюнча коомдук угууларды демилгелөөгө жана аны уюштурууну жана өткөрүүнү аткаруу органынын башчысына тапшырууга укуктуу.

39.2. Бюджет боюнча коомдук угуулардын натыйжалары жергиликтүү бюджеттин долбоорун жана анын аткарылышынын отчетун караган жана бекиткен учурда бюджет боюнча туруктуу комиссиялардын мүчөлөрүнө, жергиликтүү кеңештин депутаттарына маалымат булагы катары кызмат кылат.

39.3. Жергиликтүү кеңештин төрагасы жана бюджет боюнча туруктуу комиссиянын төрагасы аткаруу органынын, мамлекеттик салык кызматынан жана юридикалык жактардан жергиликтүү бюджеттин долбоорун өз учурунда жана сапаттуу түзүү үчүн керектүү болгон бардык маалыматтарды суратып алууга жана өзүнүн жыйындарында ошол органдардын жетекчилерин, коомдук угуулардын активдүү катышуучуларын, демилгечи топторду, коомдук бирикмелерди жана башка кызыкдар адамдарды чакырууга жана угууга укуктуу.

39.4. Жергилиликтүү бюджеттин долбоорун түзүү үчүн зарыл маалыматтар Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте берилет.

39.5. Бюджет боюнча туруктуу комиссия бюджеттин долбоорун алдын ала кароону жүргүзөт жана аткаруу органынын отчетун угат, коомдук угуулардын катышуучуларынан жана башка кызыкдар жактардан түшкөн сунуштарды эске алуу менен жергиликтүү кеңештин сессиясына бюджеттин долбоору боюнча корутундусун берет.

39.6. Жергиликтүү кеңештин сессиясында жергиликтүү коомдоштуктун жана башка кызыкдар жактардын сын-пикирлерин жана сунуштарын эске алуу менен жергиликтүү бюджеттин такталган долбоору ачык-айкын каралат, ошондой эле коомдук угуулардын натыйжалары боюнча бюджеттин аткарылышы тууралуу аткаруу органынын отчету каралат.

39.7. Тийиштүү жылга жергиликтүү бюджетти бекитүү, ошондой эле бюджеттин аткарылышы тууралуу жергиликтүү кеңештин токтому жергиликтүү ЖМК гезити аркылуу жалпыга жайылтууга жатат жана документтердин көчүрмөсү маалымат тактайларына жайгаштырылат.

40-глава. Жергиликтүү кеңештин жарандарынын мыйзам чыгаруу демилгесин кароо

40.1. Мыйзамдардын жана жергиликтүү коомдоштуктун уставына ылайык жарандар мыйзам чыгаруу демилгесине ээ.

40.2. Жергиликтүү коомдоштук тарабынан жергиликтүү кеңештин кароосуна киргизилген жана ушул Регламентте белгиленген тартипте жол-жоболоштурулган ченемдик укуктук актынын долбоору (токтомдун долбоору) демилгечи топтун катышуусу менен тийиштүү туруктуу комиссия тарабынан каралат.

40.3. Жергиликтүү кеңештин кароосуна киргизилген ченемдик укуктук актынын долбоору туруктуу комиссиянын корутундусун эске алуу менен демилгечи топтун, жергиликтүү коомдоштуктун өкүлдөрүнүн катышуусунда жергиликтүү кещештин кезектеги же кезексиз сессиясында каралат.

40.4. Жергиликтүү коомдоштук тарабынан демилгеленген ченемдик укуктук актынын долбоорун кароонун жыйынтыктары боюнча кабыл алынган жергиликтүү кеңештин чечими аны киргизген демилгечи топко, жергиликтүү коомдоштуктун мүчөлөрүнө расмий жазуу түрүндө жеткирилүүгө тийиш.

41-глава. Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына - шаардын мэрине, айыл өкмөтүнүн башчысына ишенбестик билдирүү

 41.1. Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына ишенбестик билдирүү жергиликтүү кеңештин депутаттарынын үчтөн биринин демилгеси менен өткөрүлөт.

41.2. Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына ишенбестик билдирүү жөнүндө чечим жашыруун добуш берүү менен жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн экисинин добушу менен кабыл алынат.

41.3. Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына ишенбестик билдирүү жөнүндөгү жергиликтүү кеңештин токтомунун долбоорунда анын 1-2 жылдан кем эмес аралыктагы ишмердүүлүгү терең талданып, документтер менен тастыкталган кемчиликтери, укук бузуулары көрсөтүлүүгө тийиш.

41.4. Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына анын ишмердүүлүгүндөгү кемчиликтер жана укук бузуулар тууралуу сессияда маселе карала тургандыгы бир жума мурда кабарланууга тийиш.

42-глава. Жергиликтүү кеңеш тарабынан көзөмөлдөөчү ыйгарым укуктарды жүзөгө ашыруу тартиби

42.1. Жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органы, анын түзүмдүк бөлүктөрү өз ишинде жергиликтүү кеңештин алдында отчет берет жана көзөмөлүндө болот.

42.2. Жергиликтүү кеңештин көзөмөлдүк иши Кыргыз Республикасынын мыйзамына, бул регламентине ылайык жүзөгө ашырылат.

42.3. Жергиликтүү кеңештин көзөмөлдүк ишин жүзөгө ашыруучу субъекттер болуп депутаттар, фракциялар, туруктуу, убактылуу жана жумушчу комиссиялар эсептелет.

42.4. Көзөмөлдүк иши төмөнкү формада жүзөгө ашырылат:  жергиликтүү кеңештин сессиясында отчетторду угуу; фракциялык сурамаларды жөнөтүү; маалыматтарды угуу.

42.5. Текшерүүлөрдү жүргүзүү жергиликтүү кеңештин төрагасынын буйругунун негизинде жүзөгө ашырылат.

42.6. Көзөмөлдүк иш-чараларды өткөрүү мөөнөтү 10 календардык күндөн ашпоосу керек. Финансылык олуттуу тартипти бузуулар, бюджеттик каражаттарды жана башка ресурстарды мыйзамсыз жана натыйжасыз чыгымдоо фактылары табылган, ошондой эле жергиликтүү кеңештин көзөмөлдүк функциясын жүзөгө ашыруучу субъекттерге жолтоо болгон учурларда, баяндама каттын негизинде жергиликтүү кеңештин төрагасы комиссиянын иштөө мөөнөтүн узартат. Текшерүүлөрдү жүргүзүү текшерилип жаткан субъекттин негизги ишине жолтоо болбоосу керек.

42.6.1  Жүргүзүлгөн текшерүүлөрдүн жыйынтыктары боюнча маалыматтык кат даярдалат, ал жергиликтүү кеңештин төрагасына жөнөтүлөт. Текшерүүлөрдүн жыйынтыктары тиешелүү туруктуу комиссияда, фракцияда, зарыл болгон учурда сессияда каралат.

42.7. Текшерилген ишканалардын, мекемелердин жана уюмдардын жетекчилеринин дарегине табылган тартип бузууларды четтетүү боюнча сунуштар, жумушчу же туруктуу комиссиялардын чечимдери, маселе сессияда каралган учурда  жергиликтүү кеңештин токтому жөнөтүлөт.

43-глава. Жергиликтүү кеңештин мамлекеттик бийлик органдары менен өз ара аракети

43.1. Жергиликтүү кеңеш Кыргыз Республикасынын Конституциясына, Кыргыз Республикасынын “Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө” Мыйзамына жана башка Кыргыз Республикасынын мыйзам актыларына ылайык мамлекеттик бийлик менен өз ара мамилелерин жүзөгө ашырат.

43.2. Мамлекеттик бийлик органдары жергиликтүү кеңештин компетенциясына кирген маселелерди чечүүдө кийлигишүүгө укуксуз.

43.3. Жергиликтүү кеңеш бийликтин аткаруу органдарынын компетенциясына кирген маселелерди чечүүдө кийлигишүүгө укуксуз.

43.4. Аймактын кызыкчылыгына тийиштүү маселелер боюнча сессияга тиешелүү министрликтердин, мамлекеттик комитеттердин, административдик ведомстволордун шаардык жана райондук бөлүмдөрүнүн, шаардын мэриясынын жана анын түзүмдүк бөлүктөрүнүн, айыл өкмөтүнүн өкүлдөрү чакырылат.

43.5. Аймакты өнүктүрүүнүн эң маанилүү маселелери боюнча шаардын мэриясы, айыл өкмөтү консультацияларды өткөрөт жана жергиликтүү кеңеш менен өз чечимдерин жазуу түрүндө макулдашууларды жүргүзөт.

43.6. Жергиликтүү кеңештин сессиясы жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына мамлекеттик ыйгарым укуктарды өкүлдөө жөнүндө келишимдерди бекитет.

44-глава.  Жергиликтүү кеңештин жарандык коомдун уюмдары менен өз ара аракети жана кызматташтыгы

44.1. Жергиликтүү кеңеш айыл аймагын жана шаарды өнүктүрүүнүн маанилүү маселелерин даярдоодо жарандык коомдун уюмдарынын өкүлдөрү менен консультацияларды өткөрөт, сунуштарын жана пикирлерин эске алат, зарыл болгон учурда аларды жумушчу топторго тартат.

44.2. Жарандык коомдун уюмдарынын өкүлдөрү жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү боюнча көтөргөн демилгелерин, кайрылууларын кылдаттык менен алардын өзүн,  башка кызыкдар болгон тараптарды катыштырып талкуулайт, жакшы сунуштар боюнча маселе даярдап сессиянын кароосуна киргизет.

44.3. Сессиянын токтомдорунун долбоорун коомдук экспертизадан өткөрүү зарыл болгон учурларда жарандык коомдун уюмдарынын өкүлдөрүн бул ишке тартат.

V БӨЛҮМ.ДЕПУТАТТАРДЫН ШАЙЛООЧУЛАР МЕНЕН БОЛГОН БАЙЛАНЫШЫ. ДЕПУТАТТЫК СУРОО ТАЛАП

 45-глава.  Шайлоочулар менеништөөнүнтартиби

45.1. Депутаттардын шайлоочулар менен иштөө тартиби, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына, ишканаларга, мекемелерге жана уюмдарга кайрылуу жол-жобосу, депутаттын өкүлчүлүк ишинин кепилдигинин маселелери депутаттын статусу жөнүндө мыйзам жана ушул Регламент менен аныкталат.

45.2.    Жергиликтүү кеңештин депутаттарынын шайлоочулар менен иштөөсүн камсыз кылуу үчүн мэрия, айыл өкмөтү жолугушуу үчүн атайын жайларды бөлүп берет.

45.3.    Жергиликтүү кеңеш, анын Аппараты, жергиликтүү кеңештин (штат болбосо айыл өкмөтүнүн) жооптуу катчысы сессиялардын ортосундагы мезгилде шайлоочулар менен ишти төмөнкүдөй уюштурат:

45.3.1. шайлоочуларды кабыл алуу;

45.3.2. арыздарды, кайрылууларды, сунуштарды кароо;

45.3.3. шайлоочулар менен жолугушууларды, тегерек үстөлдөрдү, ачык эшиктер күндөрүн жана башка иш-чараларды өткөрүү;

45.3.4. шайлоочулардын арыздары боюнча мамлекеттик органдарга, жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органдарына депутаттык суроо-талаптарды жиберүү.

45.4.    Аппараттын тиешелүү кызматкерлери, жооптуу катчы жыл сайын жергиликтүү кеңештин депутаттарынын шайлоочулар менен иштөөсүнө сапаттык жана сандык талдоо жүргүзөт. Шайлоочулар менен иштөөнүн ар жылкы талдоосу жергиликтүү кеңештин сессияларында депутаттар тарабынан каралат.

45.5. Фракция шайлоочулар менен иштөө боюнча өзүнүн мүчөлөрүнүн ишин жана төмөнкү маселелер боюнча жергиликтүү кеңештин депутаттарынын өкүлчүлүк функцияларын аткарууну уюштурат:

45.5.1. фракциянын дарегине келип түшкөн кайрылуулардын, сунуштардын, арыздардын өз учурунда, обүективдүү жана толук каралышы, алар боюнча зарыл чаралардын кабыл алынышы жөнүндө жана бул маселелер боюнча жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиялары менен өз ара аракеттенүү;

45.5.2. ошол фракциянын дарегине шайлоочулар кайрылганда, фракциянын мүчөсү болуп саналган депутаттын шайлоочуларды өзү кабыл алуусу;

45.5.3. депутаттын дарегине келип түшкөн кайрылуулар боюнча маселелерди чечүүдө өз учурунда, объективдүү жана толук кароо жана алар боюнча зарыл чараларды кабыл алуу максатында депутатка көмөк көрсөтүү;

45.5.4. фракция мүчөлөрүнүн демилгеси жана катышуусу боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары, саясий партиялардын, коммерциялык эмес уюмдардын жана жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрү менен чогулуштарды, конференцияларды, жолугушууларды жана башка иш-чараларды өткөрүү;

45.5.5. жеке депутаттын жана фракциянын атына келип түшкөн кайрылууларды жалпылоо жана талдоо;

45.5.6. фракциянын катышуусу менен өткөрүлгөн өкүлчүлүк функцияларды аткарууга багытталган иш-чараларды жалпылоо жана талдоо;

45.5.7. жарандардын кайрылуусу менен иштөөнүн жана шаардык кеңештеги фракциялардын иштеринин абалы жөнүндө шайлоочуларды жана жалпыга маалымдоо каражаттарын маалымдоого укуктуу.

46-глава. Депутаттык суроо-талап

46.1. Депутат жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына, айыл аймагынын/шаардын аймагында жайгашкан мамлекеттик менчиктин үлүшү бар, республикалык же жергиликтүү бюджеттен каржылоо алган же мамлекеттик органдын функцияларын же функцияларынын бир бөлүгүн жүзөгө ашырган уюмдарга, мекемелерге, фонддорго, алардын кызмат адамдарына, алардын компентенциясына кирген маселелер боюнча депутаттык суроо-талаптарды жөнөтүүгө укуктуу. 

46.2. Депутаттык суроо-талаптарда жеке мүнөздөгү же юридикалык мүнөздөгү кеңештерди берүүнү талап кылуучу, ошондой эле  айыптоону же мазактоону камтыган маселелерге жол берилбейт. 

46.3. Көзөмөл органдарынын кызмат адамдарына, алардын өндүрүшүндө турган дайындуу иштер жана материалдар боюнча даректелген депутаттык суроо-талаптар, ушул органдардын жана адамдардын өз алдынчалыгын жана көз карандысыздыгын эске алуу менен жүзөгө ашырылууга тийиш. 

46.4. Депутат суроо-талап менен кайрылган ар бир орган же кызмат адамы    14 күндө  жазуу жүзүндө жеке  өзү жооп берүүгө милдеттүү. 

46.5. Депутаттардын жергиликтүү бийлик органдарына жана алардын кызмат адамдарына карата жергиликтүү кеңештин сессиясынын учурунда жазуу жүзүндө же оозеки айтылган суроо-талаптары стенограмманын негизинде жол-жоболоштурулат, депутаттын өзү тарабынан кол коюлат жана аппарат тарабынан тиешелүү органдарга жөнөтүлөт. 

Депутаттык суроо-талаптар атайын бланкта жол-жоболоштурулат жана аппарат, жооптуу катчы тарабынан жергиликтүү кеңештин депутаттарына жеткиликтүү болгон депутаттык суроо-талаптардын жана аларга жооптордун бирдиктүү реестринде каттоого алынат.

 

VI БӨЛҮМ. ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ИШМЕРДҮҮЛҮГҮНҮН АЙКЫНДУУЛУГУ

 

47-глава. Жергиликтүү кеңештин ишмердүүлүгүнүн айкындуулугу

47.1. Жергиликтүү кеңештин ишмердүүлүгүнүн айкындуулугу, жергиликтүү кеңештердеги маалыматтардын жарандарга жеткиликтүүлүгү жергиликтүү кеңештердин ишине коюлган принциптүү талап болуп эсептелет.

47.2. Жергиликтүү кеңештин ишин чагылдыруу сессияларды жана жыйналыштарды телекөрсөтүү жана радио уктуруу, башка мамлекеттик жалпыга маалымдоо каражаттары боюнча берүү жолу менен, ошондой эле Жергиликтүү кеңештин сайты аркылуу камсыз кылынат.

47.3. Жергиликтүү кеңештин, фракциялардын, туруктуу комиссиялардын сессияларын жана жыйналыштарын видео-сүрөткө тартуу, ошондой эле үндөрдү жаздырып алуу белгиленген тартипте жүзөгө ашырылат.

48-глава. Жергиликтүү кеңештин сайты

48.1. Башкаруу органдарынын ишин санариптештирүү жана маалыматты кагаз түрүндө алмашууну минимумга түшүрүү жөнүндөгү талапка ылайык Жергиликтүү кеңештин сайты түзүлөт же анда жарыялануучу маалыматтар убактылуу тиешелүү жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын сайтында жайгаштырыдат.

48.2. Жергиликтүү кеңештин сайтында жергиликтүү кеңештин бекитилген иш пландары, кабыл алынып жаткан чечимдеринин долбоорлору жана кабыл алган токтомдору, аткарылып жаткан иштери жөнүндө дайыма жаңыланып туруучу маалыматтарды камтыган “Жергиликтүү кеңештин түзүмү”, “Фракциялар”, “Туруктуу комиссиялар, “Ченем чыгаруу иши”, “Коомчулук менен байланыш” жана башка бөлүмдөр болот.

48.3. Маалыматтык материалдарды сайтка жайгаштырууну аппараттын кызматкерлери, жооптуу катчы жүргүзүшөт, көзөмөлдөөнү жергиликтүү кеңештин төрагасынын орун басары жүзөгө ашырат.

VII БӨЛҮМ. ЖЕРГИЛИКТҮҮ КЕҢЕШТИН ЖООПТУУ КАТЧЫСЫ

49-глава. Жергиликтүү кеңештин аппарат жетекчиси/жооптуу катчысы

49.1. Жергиликтүү кеңештин ишин уюштуруучулук жактан шаардык кеңештин аппарат жетекчиси, жергиликтүү кеңештин (штат болбосо айыл өкмөтүнүн) жооптуу катчысы камсыз кылат.

49.2. Аппараттын жетекчиси / Жооптуу катчы жергиликтүү кеңештин ишин уюштуруу жагынан камсыз кылуу боюнча иштерди координациялайт, туруктуу (убактылуу) комиссияларга жана жергиликтүү кеңештин депутаттарына жардам көрсөтөт. Жергиликтүү кеңештин сессияларын уюштуруу жана өткөрүү үчүн керектүү материалдарды даярдоону камсыз кылат.

49.3. Аппараттын жетекчиси/Жоопту катчы жергиликтүү кеңештин жана анын органдарынын ишин камсыз кылуу боюнча төмөндөгүлөргө милдеттүү:

49.3.1. жергиликтүү кеңештин токтомдорун каттоону жүргүзөт (каттоо журналында);

49.3.2. жергиликтүү кеңешке келип түшкөн каттарды кабыл алат жана каттайт, жергиликтүү кеңештин төрагасынын резолюциясына жараша каттарды аткаруучуга өткөрүп берет;

49.3.3. жергиликтүү кеңештин сессияларына материалдарды, анын ичинде жергиликтүү кеңештин токтомдорунун долбоорлорун жана анын туруктуу (убактылуу) комиссияларынын корутундуларынын долбоорлорун даярдоо боюнча ишти уюштурат;

49.3.4. жергиликтүү кеңештин жана туруктуу комиссиялардын иш пландарынын долбоорун иштеп чыгууга көмөктөшөт, бекилгенден кийин алардын өз учурунда аткарылышына көмөктөшөт;

49.3.5. сессияларды, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарын чакыруу жөнүндө жергиликтүү кеңештин депутаттарын маалымдайт;

49.3.6. жергиликтүү кеңештин сессияларынын протоколдорун жүргүзөт, сессияларда, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарында жергиликтүү кеңештин депутаттарын катоону ишке ашырат;

49.3.7. чакырылган адамдарды, ачык сессияларга, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын жыйындарына катышууну каалаган адамдарды каттону жүзөгө ашырат;

49.3.8. жергиликтүү кеңештин иш кагаздарын, анын ичинде келүүчүлөрдү кабыл алуу журналын, депутаттарга кайрылган жарандардын кайрылууларын каттоону жүргүзөт;

49.3.9. жергиликтүү кеңештин токтомдорун жол-жоболоштурат, аларды (күчүнө киргизүүгө) жарыялоону, каттоону, жергиликтүү кеңештин депутаттарына, тийиштү адамдарга, уюмдарга жана аткаруучуларга таратууну уюштурат;

49.3.10. расмий жарыялангандан кийин жергиликтүү кеңештин токтомунун көчүрмөсүн ченемдик укуктук актылардын Реестрине кошуу үчүн Юстиция министрлигинин аймактык бөлүмүнө жөнөтөт;

49.3.11. жергиликтүү кеңештин документтерин, туруктуу (убактылуу) комиссиялардын документтерин кошуп алганда, сактоону, системага салууну жана тийиштүү абалда кармоону камсыз кылат;

49.3.12. туруктуу, убактылуу комиссияларга, депутаттык топторго уюштуруучулук жагынан жардам көрсөтөт;

49.3.13. башка ченемдик укуктук актыларга, жергиликтүү кеңештин ушул Регламентине ылайык жана жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшырмасы боюнча башка иш-милдеттерди жүзөгө ашырат.

49.4. Аткаруу органынын башчысы менен макулдашуу аркылуу жергиликтүү кеңештин төрагасынын тапшырмасына ылайык туруктуу (убактылуу) комиссиялардын ишине көмөк көрсөтүү боюнча аткаруу органынын жооптуу катчысынын иш-милдеттери аппараттын кызматкерлерине жүктөлүшү мүмкүн.

                                

50-глава. Регламентке өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүүнүн, Регламентти сактоо үчүн көзөмөлдү ишке ашыруунун тартиби

50.1. Жергиликтүү кеңештин Регламентинин жаңы редакциясы, ага өзгөртүүлөр жана толуктоолор жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен жергиликтүү кеңештин сессиясында кабыл алынат.

50.2. Жергиликтүү кеңештин Регламентине өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү тууралуу депутаттар, туруктуу комиссиялар тарабынан демилгеленген сунуштар тийиштүү туруктуу комиссияларда каралгандан кийин жергиликтүү кеңештин сессиясынын күн тартибине киргизилет жана жергиликтүү кеңештин сессиясында биринчи кезектеги тартипте каралат.

50.3. Жергиликтүү кеңештин Регламентинин жоболорун чечмелеп түшүндүрүүнү жергиликтүү кеңештин төрагасы жана төраганын орун басары ишке ашырат.

50.4. Жергиликтүү кеңештин Регламентинин талаптарынын сакталышына контролдук кылуу жергиликтүү кеңештин төрагасына жана төраганын орун басарына жана тийиштүү туруктуу комиссияга жүктөлөт. жергиликтүү кеңештин сессиясы учурунда жергиликтүү кеңештин Регламентинин талаптарынын сакталышына контролдук кылуу сессияга төрагалык кылуучуга жүктөлөт.

 

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий айылы                                                № 1/5                                                     15-май  2023-жыл         

 

Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин токтомдорун

мамлекеттик тилде гана кабыл алуу жөнүндө.

 

Кара-Бүргөн айыл аймагында мамлекеттик тилди билген адамдардын көпчүлүгү жашагандыгына байланыштуу,  “Кыргыз Республикасынын ченемдик укуктук актылары жөнүндө” Кыргыз Республикасынын  2009-жылдын 20-июлундагы №241  мыйзамынын  26-беренесине  ылайык Кара-Бүргөн  айыл аймагынын айылдык кеңеши

ТОКТОМ КЫЛАТ

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин токтомдору мамлекеттик тилде гана кабыл алынсын.

 

 

 

             Айылдык кеңештин төрагасы                                              Б.И.Кемелов.

---

Жиберилди: протоколго, туруктуу комиссияга.

 

Каттоо № ______                                                                                                                                                   

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                          № 2/1                                             12-июнь 2023-жыл     

 

“Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши"

мекемесин түзүү жөнүндө.

 

Кыргыз Республикасынын Президентинин 2023-жылдын 3-апрелиндеги ПЖ №85 “Нарын облусунун айыл аймактарынын деңгээлинде пилоттук режимде административдик-аймактык реформа жөнүндө” Жарлыгын, Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетинин 2023-жылдын 30-мартындагы №177 Айыл аймактарынын деңгээлинде пилоттук режимде административдик-аймактык реформа жүргүзүлүп жаткан Кыргыз Республикасынын региондорундагы айыл өкмөттөрүнүн ишин уюштуруу жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын штаттык саны жөнүндө токтомун, Кыргыз Республикасынын Жарандык кодексинин 92-беренесин, Кыргыз Республикасынын “Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө”, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарынын статусу жөнүндө” мыйзамдарын, Юридикалык жактарды, филиалдарды (өкүлчүлүктөрдү) мамлекеттик каттоонун тартиби жөнүндө Жобону жана башка тиешелүү мыйзам актыларын жетекчиликке алып, токтом кылам:

          1. Кара-Бүргөн жана Ак-Чий айыл аймактарынын айылдык кеңештерин бириктирүү жолу менен Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши болуп кайра түзүлсүн.

           Юридикалык жактын толук фирмалык аталышы:

           -Мамлекеттик тилде: " Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши " мекемеси;

           -Расмий тилде: Учреждение "Айылный кенеш Кара-Бургенского айылного аймака"

            Кыскартылган фирмалык аталышы:

            - Мамлекеттик тилде: " Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши" мекемеси

            - Расмий тилде: Учреждение "Айылный кенеш Кара-Бургенского айылного аймака"

2. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин Жобосу бекитилсин.

3. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңешинин юридикалык дареги болуп, Кыргыз Республикасы, Нарын облусу, Ак-Талаа  району, Ак-Чий айылы, Чиркей Секиев көчөсү

№ 40  болуп аныкталсын.

4. Юридикалык жактын уюштуруучусу - жергиликтүү кеңештин депутаттары.

5. Мекеме Кыргыз Республикасынын иштөөдөгү мыйзамдарына ылайык Кыргыз Республикасынын юстиция органдарында мамлекеттик каттоодон өткөрүлсүн.

 

        Токтомдо көрсөтүлгөн маалыматтардын, ошондой эле мамлекеттик каттоо үчүн тапшырылган документтердеги маалыматтардын аныктыгы ырасталат.

 

 

Айылдык кеңештин төрагасы                                                               Б.Кемелов

---

Жиберилди: протоколго, Нарын облустук юстиция башкармалыгына.

 

                                                                                  “Кара-Бүргөн айыл аймагынын

                                                                                     айылдык кеңеши”  мекемесинин

2023-жылдын 12-июнундагы

№2/1 токтому менен бекитилген                                                                                                                                                                                                

                         

“Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши” мекемесинин

Жобосу

 

1. 1.      Жалпы жоболор

 

                   1.1.“Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши” мекемеси (мындан ары – айылдык кеңеш) – тиешелүү мыйзамдарда белгиленген тартипте шайлануучу жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органы.

1.2.                       Айылдык кеңеш өз ишин Кыргыз Республикасынын Конституциясына, Кыргыз Республикасынын Граждандык кодексине, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарынын статусу жөнүндө”, «Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына, башка ченемдик актыларга жана ушул Жобого ылайык жүзөгө ашырат.

1.3.Айылдык кеңештин уюштуру-укуктук формасы – мекеме.

1.4.Айылдык кеңештин толук фирмалык аталышы:

--- Мамлекеттик тилде: “Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши” мекемеси;

--- Расмий тилде: Учреждение “Айылный кенеш Кара-Бургенского айылного аймака”;

Айылдык кеңештин кыскартылган фирмалык аталышы:

--- Мамлекеттик тилде: “Кара-Бүргөн айыл аймагынын айылдык кеңеши”  м-и;

--- Расмий тилде: У-е “Айылный кенеш Кара-Бургенского айылного аймака”;

1.5.                      Мекеменин жайгашкан жери (юридикалык дареги): Кыргыз Республикасы, Нарын облусу, Ак-Талаа району, Ак-Чий  айылы, Чиркей Секиев көчөсү ,  үй №40.

1.6.Мекеменин иштөө мөөнөтү чектелбейт.

1.7.                      Айылдык кеңеш Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык юридикалык жак болуп саналат. Айылдык кеңеш өзүнүн атынан мүлктүк жана жеке мүлктүк эмес укуктарды алууга жана милдеттерди тартууга, келишим түзүүгө, сотто доогер жана жоопкер болууга, оперативдүү башкаруу укугунда негизги жана жүгүртүү каражаттарына, өз алдынча баланска, банктардагы алыш-бериш жана башка эсептерге, өзүнүн символикасы бар мөөргө, штампка жана бланктарга ээ болууга укуктуу.

 

1. 2.      Айылдык кеңештин сессиясы

 

2.1. Жергиликтүү кеңештердин ишинин негизги уюштуруучулук-укуктук формасы болуп алардын сессиялары эсептелет. Сессияларды өткөрүүнүн тартиби жана мезгилдүүлүгү жергиликтүү кеңештин регламенти менен аныкталат.

2.2. Жергиликтүү кеңештин сессиясы депутаттардын жалпы санынын жарымынан көбү катышса укуктуу. Айылдык кеңеш чечимди жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен кабыл алат.

2.3. Жергиликтүү кеңештердин сессиялары ачык, кварталына кеминде бир жолу же жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын кеминде үчтөн биринин талабы боюнча өткөрүлөт. Жергиликтүү кеңештин сессиясын чакыруу жана жыйналышты өткөрүү тартиби жергиликтүү кеңештин регламенти менен аныкталат.

 

 

 

 

3. Айылдык кеңештин ыйгарым укуктары

 

3.1. Айылдык аймактардын, шаарлардын жергиликтүү кеңештери мыйзамдарда белгиленген ыйгарым укуктарынын чегинде маселелерди кароого жана алар боюнча чечимдерди кабыл алууга укуктуу.

3.2. Айылдык кеңештин сессиясында төмөнкүдөй маселелер чечилет:

1) жергиликтүү маанидеги маселелерди башкаруунун тартибин белгилөө;

2) жергиликтүү бюджетти жана анын аткарылышы жөнүндө отчетту бекитүү, ошондой эле бюджеттин аткарылышынын жүрүшү жана бюджеттен тышкаркы фонддорду пайдалануу жөнүндө маалыматты угуу;

3) аймакты социалдык-экономикалык жактан өнүктүрүүнүн жана калкты социалдык жактан коргоонун программаларын бекитүү, программалардын аткарылышы жөнүндө отчетту угуу;

4) жергиликтүү салыктарды, жыйымдарды жана алар боюнча жеңилдиктерди киргизүү, ошондой эле мыйзамдарда каралган учурларда алар боюнча ставкаларды аныктоо;

5) муниципалдык менчикти пайдалануу жана тескөө тартибин, анын ичинде муниципалдык менчиктин объекттерин менчиктештирүү программаларын бекитүү жолу менен белгилөө, муниципалдык менчикти пайдаланууга контролду ишке ашыруу;

6) жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын иш жөнүндө жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысынын отчетун угуу;

7) кеңештин төрагасын, анын орун басарын шайлоо, аларды кызмат орундарынан бошотуу, кеңештин төрагасынын мыйзамдарга карама-каршы келген чечимдерин жокко чыгаруу;

8) кеңештин регламентин кабыл алуу;

9) өз чечимдеринин аткарылышына көзөмөлдүк кылуу;

10) муздак сууну, канализацияны, жылуулук менен жабдууну пайдалануу үчүн, ошондой эле мыйзамдарга ылайык турмуш-тиричиликтин катуу калдыктарын чогултуу, ташып чыгаруу жана жок кылуу үчүн тарифтерди бекитүү;

11) алкоголдук ичимдиктерди жана тамеки буюмдарын сатуу убактысы жана жери боюнча чектөөлөрдү тыюу салууга чейин белгилөө;

12) ирригациялык тармактарды, үй жана үй жанындагы участкаларды күтүү тартибин белгилөө;

13) жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысына ишенбестик билдирүү;

14) бюджетти, аймакты социалдык-экономикалык өнүктүрүү жана калкты социалдык коргоо программаларын жана анын компетенциясына кирген башка маселелерди аткарбагандыгынан улам жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын башчысынын ээлеген кызматына шайкештиги жөнүндө маселени кароо тууралуу сунуш киргизүү;

17) мыйзамдарга ылайык башка маселелерди чечүү.

 

4. Айылдык кеңештин туруктуу жана убактылуу комиссиялары

 

4.1. Айылдык кеңештин туруктуу комиссиялары кеңештин карамагына кирген маселелерди алдын ала кароо жана даярдоо үчүн, ошондой эле кеңештин чечимдерин ишке ашырууга катышуу, ушул чечимдердин ведомстволук аймакта жайгашкан мекемелер жана уюмдар тарабынан аткарылышына контролдук кылуу үчүн түзүлөт. Кеңеш тарабынан ошондой эле убактылуу комиссиялар түзүлүшү мүмкүн.

Айылдык кеңештин карамагына кирген маселелер тиешелүү туруктуу комиссиялар тарабынан алдын ала каралбай туруп, жергиликтүү кеңештин сессиясында каралышы мүмкүн эмес.

4.2. Комиссиялардын тизмегин, алардын сандык курамын жана шайлоо тартибин тиешелүү жергиликтүү кеңештин депутаттык фракцияларынын, топторунун жана депутаттарынын сунушу боюнча жергиликтүү кеңеш аныктайт.

4.3. Туруктуу комиссиялар тиешелүү айылдык кеңештин депутаттарынын ичинен түзүлөт. Айылдык кеңештин туруктуу комиссияларынын курамына кеңештин төрагасы жана анын орун басары шайланышы мүмкүн эмес.

4.4. Айылдык кеңештин туруктуу комиссиялары өз ишинин негизги багыттары боюнча чакан комиссияларды түзө алат.

4.5. Туруктуу комиссиянын жана кеңештин төрагасынын сунушу боюнча тиешелүү кеңеш туруктуу комиссиянын курамына өзгөртүүлөрдү киргизет.

4.6. Комиссия мүчөсүнүн ыйгарым укуктары кеңеш тарабынан анын өтүнүчү боюнча, ошондой эле ага өз милдеттерин аткарууга мүмкүндүк бербеген жагдайларга байланыштуу мөөнөтүнөн мурда токтотулушу мүмкүн.

4.7. Айылдык кеңештердин туруктуу комиссияларынын укуктары, милдеттери, уюштуруу жана иш тартиби жергиликтүү кеңештин регламенти менен белгиленет.

 

 

5. Айылдыккеңештин туруктуу комиссияларынын ыйгарым укуктары

 

5.1. Айылдык кеңештин туруктуу комиссиялары:

1) кеңештин кароосуна киргизилүүчү маселелерди даярдоого катышат;

2) тиешелүү аймакта социалдык-маданий жана өндүрүштүк инфраструктураны өнүктүрүү, жергиликтүү өз алдынча башкаруунун экономикалык негизин чыңдоо маселелери боюнча сунуштарды кеңешке киргизет;

3) жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынган чечимдердин аткарылышына контролду ишке ашырат;

4) өзүнүн ишине илимпоздорду, адистерди, көз карандысыз эксперттерди, жарандык коомдун өкүлдөрүн жана жергиликтүү коомдоштуктун мүчөлөрүн жана башка адамдарды тартууга укуктуу;

5) иш-аракеттеринин майнаптуулугун жана натыйжалуулугун аныктоо максатында жергиликтүү кеңеш кабыл алган ченемдик укуктук актылардын мониторингин жана аларга баа берүүнү жергиликтүү кеңеш белгилеген тартипте туруктуу негизде жүргүзөт.

5.2. Айылдык кеңештин туруктуу комиссиялары өзүнүн карамагына кирген маселелер боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органдарынын, муниципалдык ишканалардын жана мекемелердин жетекчилерин жана кызматкерлерин угууга укуктуу. Айылдык кеңештин туруктуу комиссиялары өзүнө караштуу аймакта жайгашкан уюмдардын жана мекемелердин ыкчам-чарбалык ишине кийлигишүүгө укуксуз.

 

6.  Айылдык кеңештин төрагасы

 

6.1. Айылдык кеңештин төрагасы тиешелүү жергиликтүү кеңештин сессиясында кеңештин депутаттарынын ичинен жашыруун добуш менен жергиликтүү кеңештин ыйгарым укуктарынын мөөнөтүнө шайланат.

6.2. Кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкерди көрсөтүү укугуна депутаттык фракция же 5 депутаттан кем эмес сандагы топ ээ.

6.3. Айылдык кеңештин төрагасынын кызмат ордуна талапкерлерди көрсөтүүнүн жана шайлоонун тартиби жана шайлоонун башка жол-жоболук маселелери айылдык кеңештин регламенти менен аныкталат.

 

6.4. Айылдык кеңештин төрагасы өзүнүн милдеттерин аткарбаган же талаптагыдай аткарбаган учурда, айылдык кеңештин депутаттарынын үчтөн биринин демилгеси боюнча депутаттарынын жалпы санынын үчтөн экиден кем эмесинин добуштары менен ээлеген кызмат ордунан мөөнөтүнөн мурда бошотулушу мүмкүн.

 

7. Айылдык кеңештин төрагасынын орун басарлары

 

7.1. Айылдык кеңештин төрагасынын орун басары сессияда жергиликтүү кеңештин төрагасынын сунушу боюнча жергиликтүү кеңештин депутаттарынын ичинен шайланат.

7.2. Айылдык кеңештин төрагасынын орун басары кеңештин төрагасынын тапшырмаларын аткарат, ал жок болгон же өз милдеттерин аткарууга мүмкүнчүлүгү болбогон учурда аны алмаштырат.

Айылдык кеңештин төрагасынын орун басары жергиликтүү кеңештин төрагасынын алмаштырган учурда ушул Мыйзамда каралган учурларда жергиликтүү кеңештин төрагасына төлөнүүчү компенсациянын суммасынан 50 пайыз өлчөмүндө компенсация алат.

7.3. Айылдык кеңештин төрагасынын орун басары өзүнүн ээлеген кызмат ордунан шайланган депутаттардын жалпы санынын көпчүлүк добушу менен жергиликтүү кеңештин депутаттарынын үчтөн биринин демилгеси боюнча бошотулушу мүмкүн.

7.4. Айылдык кеңештин төрагасынын орун басары өзүнүн ишин коомдук башталышта жүзөгө ашырат.

7.5. Айылдык кеңештин кызмат адамдары Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте тиешелүү мыйзам бузуулар үчүн жоопкерчиликке тартылышат.

7.6. Депутаттын ыйгарым укуктары тийиштүү кеңештин биринчи сессиясы ачылган күндөн тартып башталат жана кийинки шайланган кеңештин биринчи сессиясы ачылган күнү бүтөт.

 

8. Жобого өзгөртүү, толуктоолорду киргизүү тартиби

 

                   8.1. Айылдык кеңештин жобосуна өзгөртүү, толуктоолорду киргизүү, аны жаңы редакцияда бекитүү Кыргыз Республикасынын мыйзам актылары менен белигленген тарипте  жүзөгө ашырылат.

                   8.2. Айылдык кеңештин ушул Жободо көрсөтүлбөгөн ишинин маселелери Кыргыз Республикасынын колдонуудагы мыйзамдары менен жөнгө салынат.

9. Айылдык кеңештердин ыйгарым укуктарынын токтотулушу

9.1. Айылдык кеңештин ыйгарым укуктары ушул чакырылыштагы айылдык кеңештин депутаттары шайланган мөөнөт аякташына байланыштуу, ошондой эле кеңештин жаңы курамы түзүлүшүнө, кеңеш мөөнөтүнөн мурда таратылышына байланыштуу токтотулат.

9.2. Айылдык кеңеш төмөнкүдөй учурларда Президент тарабынан мөөнөтүнөн мурда таратылышы мүмкүн:

1) тиешелүү айылдык кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн экиден кем эмес добушу менен кабыл алынган чечим боюнча;

2) Министрлер Кабинетинин Төрагасынын же акимдин сунушу боюнча;

3) кайра уюштурууга алып келген тиешелүү административдик-аймактык бирдиктин чек аралары өзгөргөн учурда;

9.3. Өзүн-өзү таркатуу жөнүндө айылдык кеңештин чечими жарлыкты чыгаруу үчүн Президентке кеңештин төрагасы тарабынан жиберилет.

9.4. Административдик-аймактык бирдиктин чектерин өзгөртпөстөн анын аталышын өзгөртүү кайра уюштуруу болуп саналбайт жана жергиликтүү кеңешти таратууга алып келбейт. Президенттин кайра уюштурууга байланыштуу айылдык кеңешти таратуу жөнүндө жарлыгы, эгерде мыйзамдын өзүндө башкача мөөнөт каралбаса, тиешелүү административдик-аймактык бирдик жөнүндө мыйзам күчүнө кирген күндөн тартып 30 күндөн кечиктирилбестен чыгарылууга тийиш.

9.5. Мөөнөтүнөн мурда таратуунун жогоруда көрсөтүлгөн учурларынын кайсынысында болсо да таратуу жөнүндө Президенттин жарлыгы расмий жарыяланган күндөн тартып айылдык кеңеш мөөнөтүнөн мурда таратылды деп эсептелет.

9.6. Айылдык кеңеш мөөнөтүнөн мурда таратылган учурларда мүлкүнүн жана документтеринин сакталышы үчүн жоопкерчиликти жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органынын тиешелүү башчысы тартат.

 

10. Айылдык кеңешти кайра уюштуруу жана жоюу

 

10.1. Айылдык кеңешти кайра уюштуруу (бириктирүү, кошуу, бөлүү, бөлүп чыгаруу, өзгөртүп түзүү) жана жоюу Кыргыз Республикасынын тиешелүү мыйзамдары менен белгиленген тартипте жүзөгө ашырылат.

10.2. Айылдык кеңештин иши токтотулган учурда анын документтери “Кыргыз Республикасынын Улуттук архив фонду жөнүндө” Кыргыз Республикасынын мыйзамына ылайык сакталат жана пайдаланылат.

 

 

                   Төрага                                                                                              Б.И. Кемелов

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                        № 2/2                                            12-июнь 2023-жыл          

 

Бириктирилген Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн

бюджетин бекитүү жөнүндө

Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексине  ылайык, Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин кезексиз 2- сессиясы

ТОКТОМ кылат:

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн  2023-жылга карата бюджетинин киреше бөлүгү  24580,0 миң сомго  бекитилсин.

Салыктардын жана башка төлөмдөрдөн:

Киреше  салыгы	4876,0
Патент	71,0
Кыймылсыз мүлктөн алынуучу салык	2,5
Унаа каражаттарына салык	320,4
Огород салыгы	62,5
Айыл чарба багытындагы жерлер	0
Айыл чарба багытындагы эмес жерлер	78,5
Роялти	151,0
Жер алдындагы минералдык жана ичүүчү суулар	50,0
Калктуу конуштагы жерлердин ижара акысы	48,0
Жаратылыш активдерин пайдалануу үчүн төлөмдөр	25,0
КБФнун жерлеринин ижара акысы	307,0
Мусор чыгаруудан	18,2
Лицензиядан	559,0
Атайын каражаттардан	652,5
Жергиликтүү маанидеги инфраструктураны өнүктүрүүгө жана күтүүгө чегерүүлөр	147,0
Тендештирилген грант	16526,0
Жайыт	685,4
Жалпы	24580,0

  

 2. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн 2023-жылга карата бюджетинин чыгаша бөлүгү төмөндөгүдөй бекитилсин. (миң сом менен)

                                             Башкарууга

Аталышы	статья	баары
Эмгек акыга	2111	9586,2
Соц фонд	2121	1329,9
Сапар чыгымына	2211	80,1
Байланыш кызматы	2212	34,5
ГСМ, запчасть	2214	175,0
Ар кандай чыгым	2215	212,8
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	60,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	47,6
Көмүр	2224	138,0
Резервдик фонд	2824	35,6
	баары	11699,7

                                                Жайыт

Аталышы	статья	баары
70491 Башка категорияларга таандык болбогон экономикалык маселелер	22154900	685,4
	баары	685,4

                                             ЖКХ

Аталышы	статья	баары
ГСМ	2214	318,0
Ар кандай кызматтарга	2215	368,1
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	60,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	13,0
Негизги каражат	3111	1127,0
АРИС (өздүк салым), ФАПка ноутбук	3112	1010,0
Өсүмдүктөрдү алууга	3113	17,6
	баары	2913,7

                                                 Китепкана

Аталышы	статья	баары
Эмгек акыга	2111	1253,4
Соц фонд	2121	219,5
Иш сапар чыгым	2211	3,0
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	12,1
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	7,6
Негизги каражат	3112	35,0
	баары	1530,6

                                                  Клуб

Аталышы	статья	баары
Эмгек акыга	2111	1514,4
Соц фонд	2121	263,7
Иш сапар чыгымы	2211	5,0
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	23,3
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	2,5
Көмүр	2224	39,0
Негизги каражат (Юсаид өздүк салым аккордеон 20,0)	3112	120,0
	баары	1967,9

 

Бала бакча

Аталышы	статья	баары
Интернет кызматы үчүн	2212	51,0
Балдардын ысык тамагы үчүн	2218	413,5
Ремонт үчүн	2221	268
Чарбалык максаттагы чыгымдарга	2222	15,0
Көмүр	2224	178,5
Сууга	2231	10,0
Негизги каражат	3111	650,5
Негизги каражат	3112	15,0
Балдардын ысык тамагы үчүн	2218 спец	627,7
	баары	2229,2

 

                                        Мектеп

Аталышы	статья	баары
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	200,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	191,0
Көмүр	2224	429,0
Суу	2231	25,0
Негизги каражат	3112	316,5
	баары	1161,5

                                              Соц коргоо

Аталышы	статья	баары
Соц коргоо	2721	289,7
	баары	289,7

 

ЖАЛПЫ БААРЫ

22477,7

 

 

            Айылдык кеңештин төрагасы                                                   Б.Кемелов

 

---

Жиберилди: протоколго, айыл өкмөткө, Ак-Талаа райондук финансы бөлүмүнө.

                     Ак-Талаа райондук казына бөлүмүнө

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий айылы                                № 2/3                                      12-июнь 2023-жыл

Бириктирилген Кара-Бүргөн айыл аймагынын  айыл өкмөтүнүн

бюджетине жаратылыш пайдалануудан түшкөн каражатты

пайдалануу  жөнүндө

Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексине ылайык, Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин кезексиз 2- сессиясы

ТОКТОМ кылат:

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн  2023-жылга карата бюджетине  жаратылыш пайдалануудан түшкөн 770,0 сому төмөндөгүдөй максаттарга пайдаланылсын:

Аппарат

Аталышы	берене	баары
Күйүүчү май, унаа тетиктерин алуу	2214	75,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	17,5
Башка кызмат көрсөтүүлөр (подписка)	2215	6,0
	баары	98,5

                                                                        ЖКХ

Аталышы	берене	баары
Ар кандай чыгымдарга (прожектор алууга)	2222	165,5
Погрузчик оздүк салымы үчүн	3112	350,0
Өзгөчө кырдаалдарга күйүүчү май алууга	2214	35,0
Ит атууга	2215	10,0
Топосьемка таштанды төгүүчү аянтка	2215	81,0
	баары	641,5

                                                                Бала бакча

Аталышы	берене	баары
Ар кандай чыгымдарга (вытяжка)	2222	30,0
	баары	30,0
	Жалпы	770,0

Айылдык кеңештин төрагасы                                                                             Б.Кемелов

---

Жиберилди: протоколго, айыл өкмөткө, Ак-Талаа райондук финансы бөлүмүнө.

                      Ак-Талаа райондук казына бөлүмүнө

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий   айылы.                                              №2/4                                    12-июнь   2023-жыл

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын  Кара-Бүргөн айылындагы жана

Ак-Тилек жаңы конушундагы айрым көчөлөрдү

Кыргыз Республикасынын Транспорт жана коммуникация

министрлигинин карамагына өткөрүп берүү  жөнүндө.

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын  Кара-Бүргөн айылынын Жусупбаева Жибек атындагы,  Кыдыршаев Токтогул атындагы  жана Шербалиева Гүлбаары атындагы  көчөлөрүн, Ак-Тилек жаңы конушундагы борбордук көчөнү   Кыргыз Республикасынын Транспорт жана коммуникация министрлигинин карамагына өткөрүп берүү  жөнүндөгү Кара-Бүргөн айыл өкмөтүнүн башчысы А.Акиевдин билдирүүсүн угуп жана талкуулап,

                      Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин кезексиз  2- сессиясы

ТОКТОМ кылат:

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын  Кара-Бүргөн айылындагы

--- Жусупбаева Жибек атындагы көчөсү  узуну 1913 м,  туурасы 10м.

--- Кыдыршаев Токтогул атындагы көчөсү узуну  1330м, туурасы 10м

--- Шербалиева Гүлбаары атындагы  көчөсү узуну  1421м, туурасы 10м

Ак-Тилек жаңы конушундагы борбордук көчө-узуну 4100м, туурасы12м Кыргыз Республикасынын Транспорт жана коммуникация министрлигинин карамагына өткөрүлүп берилсин.

 

        2. Аталган көчөлөрдү Кыргыз Республикасынын Транспорт жана коммуникация министрлигинин карамагына өткөрүп берүү  жагы айыл өкмөтүнө милдеттендирилсин.

        3. Бул токтомдун аткарылышын көзөмөлдөө милдетин өзүмө калтырамын.

 

 

           

Айылдык кеңештин төрагасы                                               Б.И.Кемелов

 

---

Жиберилди: протоколго, айыл өкмөткө, Кыргыз Республикасынын Транспорт жана коммуникация министрлигинин карамагына өткөрүп берүү  

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                           № 2/5                                                        12-июнь 2023-жыл       

 

Кара-Бүргөн айылдык кеӊешинин кезектеги депутатынын

ыйгарым укугун таануу  жөнүндө.

 

Кыргыз Республикасынын “Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө” мыйзамына ылайык,

Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин кезектеги 2- сессиясы

ТОКТОМ кылат:

Кара-Бүргөн айылдык кеӊешинин депутаты Руслан уулу Долон  Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн административдик муниципалдык кызматына дайындалгандыгына байланыштуу Кыргыз Республикасынын “Мамлекеттик жарандык кызмат жана муниципалдык кызмат жөнүндө” мыйзамына ылайык жана Кыргыз Республикасынын “Жергиликтүү кеӊештердин депутаттарынын статусу жөнүндөгү” мыйзамына ылайык ыйгарым укугу токтотулган.

 

1. Кара-Бүргөн айылдык кеӊешинин кийинки көп добуш алган талапкердин депутаттык ыйгарым укугун таанып берүү жагы Ак-Талаа аймактык шайлоо комиссиясынан суралсын.

 

 

Айылдык кеңештин төрагасы                                                            Б.Кемелов

---

Жиберилди: протоколго, Ак-Талаа АШКна

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий айылы                                                       № 3/1                                                            15-август 2023-жыл           

                                                                          

Кара-Бүргөн  айыл аймагында“Кадаң-Майстан”

муниципалдык ишканасын түзүү  жөнүндө

 

Кыргыз  Республикасынын 26.12.2022-жылдагы  Кыргыз  Республикасынын  Нарын  облусунун аймагында жайгашкан айыл  аймактарында ирригацияны, ичүүчү  суу  менен камсыздоо  системаларын күтүүнү, ошондой эле жайыттарды башкарууну комплекстүү уюштуруу боюнча пилоттук долбоорду ишке  ашыруу жѳнүндѳ №713 токтомуна  ылайык, муниципалдык ишкана түзүү боюнча сунушту карап чыгып Кара-Бүргөн  айылдык кеңеши   Токтом кылат:

1. Кара-Бүргөн  айыл  ѳкмѳтүнүн  алдында “Кадаң-Майстан” муниципалдык  ишканасын түзүү жөнүндө сунуш жактырылып,  муниципалдык ишкана түзүүгө макулдук берилсин.
2. Бул  токтомдун  аткарылышын  камсыз кылуу  жагы айыл  ѳкмѳт  башчысы А.Акиевге   милдеттендирилсин.

 

             Айылдык кеңештин төрагасы                                              Б.И.Кемелов.

---

Жиберилди: протоколго,  айыл өкмөткө

ТОКТОМ КЫЛАТ:

 

                                                                       Кара-Бүргөн айыл аймагынын  айылдык кеңешинин 2023-жылдын 23-августундагы  №4/1 токтому менен бекитилген                                                                                                                                                                                                

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын социалдык-экономикалык программаны ишке ашыруу боюнча аракеттер планы

Артыкчылыктуу багыт. Пландоо, башкаруу жана админстрациялоо Максат: Кара-Бүргөн айыл аймагынын ЖӨБ органдарынын тургундарга кызмат көрсөтүшүнүн сапатын жогорулатуу. Айылдык аймактын социалдык –экономикалык маселелерин чечүүдө жарандардын активдүүлүгүн, маалымдуулугун жогорулатуу.
№	Тапшырмалар	Чаралар/иш аракеттер	Ишке ашыруу мөөнөттөрү			Күтүлгөн жыйынтыктар/ көрсөткүчтөр	Бюджет			Жооптуу аткаруучулар
			2023	2024	2025		2023	2024	2025
1.	Кара-Бүргөн  айыл аймагынын 60 %га жакын жарандарын, анын ичинде 20% аялдарды, 20% жаштарды  жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө катыштыруу.	Жыйындарды жыл ичинде кеминде 2 жолудан кем эмес  өткөрүү	2023 1-3 квар.	2024 1-3 квар.	2025 1-3 квар.	30% га жакын жарандар ЖӨБгө катышат. Жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүдө жылына 1 ден кем эмес демилгелер колдоого алынат.				айыл өкмөт башчысы: А.Акиев   айылдык кенештин төрагасы: Б.Кемелов   жооптуу катчы: М.Төрөбек кызы   аппарат кызматкерлери.
		Аялдар кеңешинин жана жаштар уюмунун ишин үй-бүлө  менен иштөөгө багыттоо жана алардын ишин активдештирүү.	2023 1-4 квар.	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	Балдарга карата зордук зомбулуктун саны жылына 10%га азаят				аялдар кеңешинин төрайымы: Р.Атабекова    жаштар уюмунун төрагасы: К.Бообеков
		Жергиликтүү зордук зомбулукту алдына алуу комитетинин планын ишке ашырууга көмөктөшүү	2023	2024 .	2025	Айымдар менен кыздарга карата жаңжалдарды жана зомбулук тобокелдиктерин болтурбоо максатында айыл аймагынын жана жарандык коомдун иштешүүсүн, ошондой эле кризистик кырдаалдардын кесепеттерин жоюу боюнча чараларды күчөтүлөт. Кыргыз Республикасынын «Үй-бүлөлүк зомбулуктан сактоо жана коргоо жөнүндөгү” мыйзамына ылайык мониторингди системалуу жүргүзүлөт				Жергиликтүү зордук зомбулукту алдына алуу комитети
		Зордук зомбулукка кабылгандарга юридикалык жана психикалык жардам көрсөтүү кызматын уюштуруу	2023	2024 .	2025	Зордук зомбулукка кабылгандарга юридикалык жана психикалык жардам көрсөтүү кызматы уюштурулат. Жергиликтүү кеңештин токтому чыгат				Айыл өкмөтү жана айылдык кеңеш
		Коомчулуктун, зордук зомбулукту алдына алуу комитетинин мүчөлөрүн  жана ЖӨБ органдарынын өкүлдөрүн, анын ичинде аялдарды кошкондо Гендердик теңчилик, Лидер болуу темаларында окууларга катыштырууга көмөктөшүү	2023 1-4 квар	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	Жылына 1 ден кем эмес окутуулар болот. Катышуучулардын саны 15 ден кем эмес, анын ичинен 20%  аялдар, 20% жаштар.	10,0	10,0	10,0	Аппарат кызматкерлери
2.	ЖӨБ органдарынын калкка кызмат көрсөтүүсүнө шарт түзүү. (Муниципалдык менчикти эффективдүү башкарууну камсыз кылуу.	Айыл өкмөттүн иш алып баруусун санариптештирүү	2023 1-4- квар.	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	Иш алып баруулардын бардыгы электрондук форматта жүргүзүлөт, тургундардын убарачылыктары жоюлат	20,0	30,0	40,0	Айыл өкмөт башчысы: А.Акиев Жооптуу катчы: М.Төрөбек  кызы
		Калкка кызмат көрсөткөн мекемелердин ишмердүүлүгүн жакшыртуу максатында мекемелердин иш алып баруусун көзөмөлдөө жана жыл жыйынтыгын чыгаруу үчүн баалоо жүргүзүү	2023 3-4- квар.	2024 3-4- кварт.	2025 3-4- кварт.	Калкка болгон кызмат көрсөтүүлөрдүн сапаты  70 % га жогорулайт				Айыл өкмөт башчысы: А.Акиев Жооптуу катчы: М.Төрөбек кызы
		Мунипципалдык жерди инвентаризациядан өткөрүү муниципалдык  менчикти башкаруу  программасын иштеп чыгуу	2023 1-2 квар.	2024 1-2 квар.	2025 1-2 квар.	Жер инвентеризациядан өткөрүлөт мунипципалдык  жерди менчикти башкаруу  программасы иштеп чыгарылат.				Сектор башчы Ш.Нурманбетов
		Кара-Бүргөн айылынын жашоочуларына там салуу учун жер тилкелерин беруу боюнча , жайыт 90 га  жайыт жер аянтын трансформациялоо боюнча иш кагаздарын бүткөрүү				Там салуу үчүн жер  тилкелерин берүү боюнча 90 га жайыт  жер аятын трансформатциялоо боюнча иш кагаздары бүтүп, жер аянттар мыйзамдашат.		30,0	30,0	Сектор башчы Ш.Нурманбетов
		Кара-Бүргөн айыл аймагынын генпланын тактап чыгып, там курууга бөлүнчү жерлерди картага киргизүү. ПДП (проект детальной планировки) чийдирүү.	2023 3-4 квар	2024	2025	Там курууга 98 га жер трансформатцияга берилсе, эгерде трансфрорматция болуп келсе ошол жерге ылайык ген план түзүлөт				Сектор башчы Ш.Нурманбетов
		Жерге муктаж жаш үй-бүлөөлөрдү аныктоо жана там салганга жер тилкелерин бөлүп берүү	2023	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	Ак-Тилек жаңы конушунан Ак-Чий жана Жаңы-Тилек айылдарынын жашоочуларына жерлер бөлүнүп берилет. Жерге муктаж жаш үй- бүлөлөрдөн Кара-Бүргөн айылында 162 болуп катталган дагы арыздар келүүдө ошол себептүү муктаждыктарды канаттандыруу максатында 90 га жер трансформацияга даярдалууда				Сектор башчы Ш.Нурманбетов
		Айылдык кеңештин депутаттарын жана айыл өкмөттүн кызматкерлерин окутуу	2023 1-4 квар.	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	70 % АӨ кызматкерлеринин жана айылдык кеңештин депутаттарынын дараметин жогорулайт. Ар бир адис, өзүнүн кесиптигине ылайык, билим дараметин жогорулатуу максатында окуулардан өткөрүлөт жана сертификаттарга ээ болушат.	30,0	40,0	50,0	Айыл өкмөт башчысы: А.Акиев   Жооптуу катчы: М.Төрөбек кызы
		Кара-Бүргөн айылынын тургундарынын турак-жай курууда архитектуралык эрежелерди сактоо үчүн маалымат иш чараларын өткөрүү	1-квар.	1-квар.	1-квар.	Турак жайдын сапаты жашырат, архитектуралык эрежелерди сактоо  менен табигий кырсыктардын алдын алат				Башкы  адис Б.Матенов
		Керектүү офистик жабдыктарды алуу		2024		Аппарат кызматкерлери офистик жабдыктар менен камсыз болушат.	-	50,0		Бөлүм башчы К.Мамытасымова
3	Ресурстарды башкарууда ачык-айкындуулукту камсыз кылуу. Жергиликтүү бюджеттин киреше бөлүгүн 10 %га жогорулатуу.	Мунипципалдык жердин реестрин жарыялоо	2023 1-квар.	2024 1-квар.	2025 1-квар.	Мунипципалдык жердин реестри жарыяланат.				Сектор башчы Ш.Нурманбетов
		Жарандык бюджетти толтуруу жана жарыялоо	2023 1-квар.	2024 1-квар.	2025 1-квар.	Коомчулуктун, анын ичинде аялдардын, жаштардын жергиликтүү бюджет боюнча маалымдуулугу 30% га жогорулайт.				Бөлүм башчы К.Мамытасымова
		Жергиликтуу бюджеттер боюнча социалдык тармактарга, сайтка жана маалымат такчасына маалымат жайгаштыруу. Жылына 2 жолудан кем эмес бюджеттик коомдук угуу өткөрүү.	2023 1-2 квар.	2024 1-2 квар	2025 1-2 квар.	Коомчулуктун, анын ичинде аялдардын, жаштардын жергиликтүү бюджет боюнча маалымдуулугу 30% га жогорулайт. Коомдук угуулардын катышуучуларынын саны 50 адамдан кем эмес, анын ичинен 20% аялдар, 10% жаштар; 5% аяр катмардын   өкүлдөрү				Айыл өкмөт Жумушчу топ
		Салык төлөөчүлөргө анализ жүргүзүү. Салык төлөөчүлөргө тушундурүү иштерин жүргүзүү.	2023 1-4 квар.	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	Жергиликтүү бюджеттин киреше бөлүгүн 10 % жогорулайт. Жергиликтүү көйгөйлөрдү чечүүгө мүмкүнчүлүк түзүлөт.				Башкы адис Э.Урүстөнбек уулу
4.	Коомчулуктун, анын ичинде аялдардын маалымдуулугун жогорулатуу. Калкты, анын ичинде аялдарды, балдарды, кыздарды теңчиликти камсыз кылууга үндөө. Зордук-зомбулукту алдына алуу.	Гендердик басмырлоо жана зомбулук боюнча ведомстволук статистиканы жана ЖӨБ органдарынын ишмердүүлүгү боюнча материалдарды жыл сайын маалымат такчаларга жайгаштыруу Балдарга карата ырайымсыз мамилелерге, зомбулукка жана алардын керектөөлөрүн күндөлүк тиричиликтин айынан тоготпой коюуга жол бербөө жөнүндө айылдык жыйындарда жергиликтүү тургундарга маалымдоо; АӨ социалдык маселелер боюнча адистери, мектеп директорлору жана үй бүлөлүк дарыгерлер тобунун жетекчиси менен бирдикте баланын укуктары жөнүндө маалымат стенддерди иштеп чыгуу жана жайгаштыруу; - Гендердик басмырлоого жана зомбулукка чыдабастык маданиятын өнүктүрүү үчүн жолугушууларды, маалымат кампанияларын өткөрүү  Жылына 1 жолудан кем эмес калк менен жолугуушуларды өткөрүү.	2023 1-4 квар.	2024 1-4 кварт.	2025 1-4 кварт.	Коомчулуктун, анын ичинде аялдардын маалымдуулугу 30% га жогорулатайт. Жылына 1ден кем эмес жыйындар өткөрүлөт 50 дөн кем эмес  адам катышат, анын ичинен аялдар 30% дан кем эмес.				Башкы  адис К.Эсенаманов
		“Кыргыз жараны” деп жарандардын өзүн таануусу боюнча иш чаралар планын иштеп чыгуу				Аймакта туруктуу жашаган жарандарга, алардын ички-тышкы өлкөдө жүрбөсүн, улутуна, рассасына, жынысына, динине  карабай өздөрүн “Кыргыз жараны” деп таануусу үй-бүлөдөн, бала-бакчадан, мектептен баштоо  жана ар бир жарандын жарандык укуктарынын бирдей экендигин билүүсү боюнча калктын арасында (70%, анын ичинде 30% кем эмес аялдар, 20% жаштар, 10% аяр катмарлар ж.б.)  түшүндүрүү иштери жүргүзүлөт.				Башкы  адис К.Эсенаманов

 

 

Экономикалык маселелер: Максат: Айыл аймагынын экономикасын, анын ичинде мал чарбачылыгын өнүктүрүүгө, айыл чарба өсүмдүктөрүнүн түшүмдүүлүгүн жогорулатууга көмөктөшүү.
№		Тапшырмалар		Чаралар/иш аракеттер				Ишке ашыруу							Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөт күчтөр	Бюджет							Жооптуу аткаруучулар
								2023		2024		2025				2023		2024			2025
1		Орто жана чакан бизнести өнүктүүгө көмөк көрсөтүү		Жеке ишкерлер менен иш алып баруу				2023		2027		2025			Бизнестин ар кандай түрү боюнча колдоого алынып, өнүгүшүнө шарт түзүп берүүгө көмөк көрсөтүлөт.								Айыл өкмөтү Жеке ишкерлер
2		Айыл чарба техникаларын сатып алуу (чөп чабуучу техника)		Муниципалдык ишкана менен бирдикте иш алып баруу						2024					Муниципалдык ишкананын техникалык базасы чыңдалат. Элге кызмат көрсөтүү жакшырат.			2000,0					Айыл өкмөт «Кадаң-Майстан» МИ
3		Айыл чарба техникаларын сатып алуу (чөп тангактагыч)		Муниципалдык ишкана менен бирдикте иш алып баруу								2025			Муниципалдык ишкананын техникалык базасы чыңдалат. Элге кызмат көрсөтүү жакшырат.			1000,0					Айыл өкмөт  «Кадаң-Майстан» МИ
4		Айыл чарба техникаларын сатып алуу (комбайн)		Муниципалдык ишкана менен бирдикте иш алып баруу				2023		2024		2025			Муниципалдык ишкананын техникалык базасы чыңдалат. Элге кызмат көрсөтүү жакшырат.						4000,0		Айыл өкмөт  «Кадаң-Майстан» МИ
5		Кара –Бүргөн айылынын ветеринардык клиникасына чип басуу үчүн аянтча куруу		Жеке ветеринарлар менен иш алып баруу						2024					Малдарга чип басылат жана базага киргизилет. Жоголуп кетүү коркунучун алдын алат.			40,0					Мал чарба адиси М.Арпачиев
6		Кара-Бүргөн айылындагы купканын (көлмө) айланасын тосуу		Жеке ветеринарлар менен иш алып баруу						2024					Айнасы тосулуп, малды колмөгө салууда кыйынчылыктар жаралбай калат.			50,0					Мал чарба адиси М.Арпачиев
7		Кара-Бүргөн айылындагы беккари чуңкурунун айланасын тосуу		Жеке ветеринарлар менен иш алып баруу						2024					Беккари чуңкурунун айланасы   тосулат			35,0					Мал чарба адиси М.Арпачиев
8		2023-2025-жылдар  аралыгында  дыйкан-фермерлерге, анын ичинде аялдарга, жаш фермерлерге  асыл-тукум  мал  чарбаларын уюштурууга көмөк көрсөтүү. (Ветеринардык тейлөөнүн сапатын жогорулатууга көмөктөшүү)		Мал чарбачылыгынын сапатын жакшыртуу үчүн фермерлерге, анын ичинде аялдарга, жаштарга  жана айыл тургундарына   түшүндүрүү иштерин жүргүзүү.				2023		2024		2025			Фермерлер жана айыл тургундары мал чарбачылыгынын сапатын жакшыртуу боюнча 30% фермер маалымдуу болушту, анын ичинен 10% кем эмес аялдар жана жаштар.								Мал чарба адиси М.Арпачиев
				Айылдагы ветеринардык сервистер менен ар бир түтүндү малдарга бир жылдык ветеринардык кызмат көрсөтүү боюнча келишим түзүүнү камсыздоону адатка айландыруу үчүн түшүндүрүү иштерин жүргүзүү				2023		2024		2025			Малдардын оорусу 30%га азаят. Жашоочулардын жашоо турмушу жакшырып, кошумча киреше алып келет.								Мал чарба адиси М.Арпачиев
				Малды убагы менен вакцинация иштерин жүргүзүүгө калкты, анын ичинде аяр катмарларды  үгүттөө.				2023		2024		2025			Малды убагы менен вакцинация иштерин жүргүзүүгө калк, анын ичинде аяр катмарлар тартылат . Малдын жугуштуу оорулары алдын алынат.								Мал чарба адиси М.Арпачиев
				Үй канатууларын тоок,  көбөйтүү боюнча түшүндүрүү иштерин аялдардын, жаштардын жана аяр катмарлардын арасында жүргүзүү				2023		2024		2025			Аялдар, жаштар жана аяр катмарлар үй канатууларын көбөйтүү боюнча маалымат алышты жана 20% кем эмес үй канатууларын өстүрө баштады								Мал чарба адиси М.Арпачиев
				Жасалма уруктандыруу пунктун иштетүү жана уйларын жасалма жол менен уруктандырууга айылдыктарды көндүрүү						2024		2025			Фермерлердин 20% ти асыл тукумдуу урук пайдалана баштайт			50,0			50,0		Мал чарба адиси М.Арпачиев
9		Жайыттарды деградацияга учуратпоо боюнча  алдын ала  чараларды көрүү.		Жайыттарды үнөмдүү пайдалануу үчүн малчылардын көчүп-конуу иштерин уюштуруу				2023		2024		2025			Жайыттарды үнөмдүү пайдалануу үчүн алдына ала 2 ден кем эмес иш чаралар болот.								«Кадаң-Майстан» МИ
				Жайытка баруучу жолдорду жылына оңдоп түзөө				2023 2-3 квар.		2024 2-3 квар.		2025 2-3 квар.			Жайытка баруучу жолдор  жылына оңдоп түзөлөт	100,0		200,0			200,0		«Кадаң-Майстан» МИ
				Арпа, Жаан Чукул, Туура-Суу, Сары-Бел жайыттарынын жолдорун оңдоо, көпүрө салуу.				2023 10 км		2024 10 км		2025 10 км			Малчыларга тоют жеткирүүдө, көчүп конуусуна ыңгайлуу шарттар түзүлөт			500,0			500,0		«Кадаң-Майстан» МИ
				Жайытты туура пайдалануу боюнча  айыл тургундарына тушүндүрүү иштерин жүргүзүү.				2023 Жыл башында		2024 Жыл башында		2025 Жыл башында			Жылына 1 ден кем эмес чогулуш өтөт, катышуучулардын саны 50 дан кем эмес, анын ичинен 10% дан кем эмес аялдар жана аяр катмарлар	Жылдын башында		Жылдын башында			Жылдын башында		«Кадаң-Майстан» МИ
		Жашылча өстүрүү боюнча дыйкандарга, анын ичинде аялдарга,  аяр катмарларга жана айыл тургундарына көмөк көрсөтүү.		“Кайырма” үрөнчүлүк фонду дыйкандар менен тыгыз иш алып баруу				2023 1-4 квар.		2024 1-4 квар.		2025 1-4 квар.			Үрөн чарбасы түзүлүп, жарандар, анын ичинен 10% аял фермерлер, 10% аяр катмарлар  сапаттуу үрөн менен камсыз болот.	100,0		100,0			100,0		Айыл чарба адичи Ч.Ташыбеков
10				Айылга тиешелүү сугат суу менен сугарылуучу жерлерине тоют өсүмдүктөрүн айдоо боюнча: чогулуштарды өткөрүү; аял фермерлерге жана аяр катмарларга үрөн менен камсыз кылууга көмөктөшүү.				2023		2024		2025			Тоют даярдоо боюнча чогулуштар өткөрүлөт; аял фермерлерге жана аяр катмарларга үрөн менен камсыз кылууга көмөк көрсөтүлөт.Тургундардын тоют топтоосу жылына 10% га  жакшырып жакшы түшүм алышат. Мал чарбасын өнүктүрүүгө оң таасирин тийгизет.								Айыл чарба адичи Ч.Ташыбеков
				Органикалык жер семирткичтерди колдонуу боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзүү				2023		2024		2025			Жылына 10% фермерлер, анын ичинде аялдар, жаштар органикалык жер семирткичтерди колдоно баштайт								Айыл чарба адичи Ч.Ташыбеков
				Айыл тургундарына которуштуруп айдоону туура пайдалануу боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзүү				2023		2024		2025			Айыл тургундарына которуштуруп айдоону, туура пайдалануу боюнча,  сапаттуу үрөөндөрдү жана жер семирткичтерди пайдалануулары боюнча жыйналыштар өткөрүлүп, түшүндүрүү иштери жүргүзүлдү.	-		-			-		Айыл чарба адичи Ч.Ташыбеков
		Ирригациялык системаны жакшыртууга,  суу жетпеген жана кайрак жерлерди өздөштүрүүгө көмөктөшүү.		Суу пайдалануучулар ассоциациясын жоюу  муниципалдык ишканага алмаштырып ачуу жана ишин уюштуруу				2023 1-4 квар.		2024		2025			Муниципалдык ишкана  түзүлөт. Бардык сугат сууларына көзөмөлгө алынып, айыл тургундары кезектешип сугарууга өтөт, суу өтүүчү каналдарга, лотокторго жооптуу адам   болот, убагы менен ремонт иштеринен өтүп турат.	50,0		50,0			50,0		Айыл өкмөтүнүн башчысы: А.Акиев   Сектор Башчы Нурманбетов Ш.
				Кара-Бүргөн   айыл аймагына тиешелүү айдоо жерлерди сугаруучу ирригациялык каналдардын картасын түзүп чыгуу жана анын көйгөйлүү жерлерин аныктоо.				2023							Ирригациялык каналдардын картасы түзүлөт жана анын көйгөйлүү жерлери аныкталат.								Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Сугат суу келүүчү арык каналдарды чабуу жана тазалоо				2023		2024		2025			Сугат суу келүүчү арык каналдары тазаланып, суугат суусунун коромжу болбой пайдаланылышына шарт түзүлөт.	200,0		200,0			200,0		Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Кара-Бүргөн айылындагы Чоң-Көк-Колот БСРин ишке киргизүү жана щиттерди орнотуу				2023		2024		2025			Эрте жаздан баштап сугат суусуна  суу топтоп, дыйкандарды убагында суугат суу менен камсыздоого шарт түзүлөт.			200,0					Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Кара-Бүргөн айылындагы БСРди  ишке киргизүү				2023		2024		2025			Эрте жаздан баштап сугат суусуна  суу топтоп, дыйкандарды убагында суугат суу менен камсыздоого шарт түзүлөт.			200,0					Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Жаңы-Тилек айылындагы Тегерек-Кырчын участкасындагы БСРди жаңылоо				2023		2024		2025			Эрте жаздан баштап сугат суусуна  суу топтоп, дыйкандарды убагында суугат суу менен камсыздоого шарт түзүлөт.			100,0					Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Элди уюштуруу менен көйгөйлүү тилкелерди жоюу жана сугат системаны оӊдоо. Негизги суу бөлүштүрүүчү жерлерге темир капкаларды орнотуу				2023 1-4 квар.		2024 1-4 квар.		2025 1-4 квар.			Айыл чарба жерлери 2026-жылга 200 га көбөйөт, сугат суу менен камсыз болуп, сууга болгон муктаждыктар чечилет.	200,0		200,0			200,0		Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Элди уюштуруу менен көйгөйлүү участокторду оӊдоо жана көпүрөлөрдү салуу. Кезектешип суу алуу системасын фермерлердин, анын ичинде аялдардын, жаштардын жана аяр катмарларлын пикирин угуу менен киргизүү				2023		2024		2025			Кезектешип суу алуу системасы кирет, ал системага  кирүү үчүн аялдардын, жаштардын жана аяр катмарлардын пикири угулат.	100,0		100,0			100,0		Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Айылдын ички арыктарын тазалоо иштерин жүргүзүү боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзүү				2023		2024		2025			Айылдын ички арыктары тазаланат, аялдарга, жаштарга, аяр катмарларга талаачылык кылууга ыңгайлуу шарттар түзүлөт								Сектор башчы Ш.Нурманбетов
				Кара-Бүргөн айылындагы Бошке каналын калыбына келтирүү						2024 1-4 квар.					Бошке каналы калыбына келтирилсе 100 гектар кайрак жер сугатка айланат.Тургундардын түшүм алуусунун дээңгели жогоргулайт			1200,0					Айыл өкмөтүнүн башчысы А.Акиев  Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Эски чегиртке каналынан Үч-Алыш учаскасына таш арык каналын куруу								2025			Эски чегиртке каналынан Үч-Алыш учаскасына таш арык каналы салынса, дыйкандардын түшүм алуусу жогорулайт жана өз убугында айдап, оруп  жыйып алууга шарт тузүлөт.						1000,0		Айыл өкмөтүнүн башчысы А.Акиев  Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
				Ак-Тилек жаңы конушун огород сугаруу үчүн суу менен камсыз кылуу. Узундугу 12 км				2024		2024		2025			Ак-Тилек жаңы конушу огород сугаруу үчүн суу менен камсыз болсо айылды жашылдандыруу, көрктөндүрүү жана ар кандай мөмө-жемиштерди, жашылчаларды өстүрүүгө шарт түзүлөт.			1200,0					Айыл өкмөтүнүн башчысы А.Акиев  Жетектөөчү адис Б.Чиркеев
11		Айыл   тургундарынын,   анын   ичинде   аялдардын, жаштардын, аяр катмарлардын    насыя   алуу   мүмкүнчүлүктөрүн жакшыртуу жана финансылык сабаттуулугун жогорулатууга көмөктөшүү.		Айыл   тургундарынын,   анын   ичинде   аялдардын, жаштардын, аяр катмарлардын    насыя   алуу   мүмкүнчүлүктөрүн жакшыртуу жана финансылык сабаттуулугун жогорулатуу үчүн окууларды уюштурууга көмөктөшүү				2023		2024		2025			Айыл   тургундарынын,   анын   ичинде   аялдардын, жаштардын, аяр катмарлардын   финансылык сабаттуулук боюнча маалымдуулугу жогорулайт.								Айыл өкмөтүнүн башчысы: А.Акиев   Жоопту катчы: М.Төрөбек  кызы
				-     Альянс кредит, Айыл Банк ж.б. кредиттик уюмдардын маалыматтарын калкка, анын ичинен аялдарга жеткирүү жана түшүндүрүү иштерин жүргүзүү				2023		2024		2025			Кредиттик агенттигинин кредит беруу боюнча маалыматтары айыл тургундарына,  анын ичинен аялдарга жеткирилип, түшүндүрүү иштери жүргүзүлүлөт.	-					-		Жетектөочү адис  Ж.Саалиев
12		Аялдардын ишкердик менен алектенүүсүнө көмөктөшүү, жергиликтүү ресурстарды жана жаңы технологияларды пайдалануу менен айыл тургундары өндүргөн продукцияларды сатууга жардам көрсөтүү үчүн социалдык долбоорлорду ишке ашырып жаткан бизнес коомчулугу менен кызматташууну уюштуруу.		Жергиликтүү ресурстарды пайдалануу мүмкүнчүлүктөрү боюнча маалымат кампанияларын өткөрүү				2023		2024		2025			Жергиликтүү ресурстарды пайдалануу мүмкүнчүлүктөрү боюнча маалымат компаниялары өткөрүлөт. Аялдардын ишкердик кылуусуна шарттар түзүлөт.								Бөлүм башчы К.Мамытасымова, Жектектөөчү адис Ж.Саалиев
13		Айыл чарба продукцияларын кайра иштетүүгө жана кол өнөрчүлүктү өнүктүрүүгө көмөктөшүү.		Айыл чарба продукцияларын кайра иштетүү боюнча цехтерди ачуу боюнча ишкерлер менен жолугушууларды жана тажрыйба алмашуу иш чараларын уюштуруу				2023		2024		2025			Ишкерлер менен жолугушуулар жана тажрыйба алмашуу иш чараларын уюштурулат.  Жумушчу орундар түзүлөт, тургундардын жашоо деңгээли жогорулайт.								Бөлүм башчы К.Мамытасымова, Жектектөочү адис Ж.Саалиев
				Аялдарга, жаштарга кол өнөрчүлүк борборун уюштурууга жана көргөзмөлөргө катышуусуна көмөктөшүү.						2024		2025			1 кол өнөрчүлүк борборун уюштурууга жана көргөзмөлөргө катышуусуна көмөк көрсөтүлөт.			50,0			50,0		Бөлүм башчы К.Мамытасымова, Жектектөочү адис Ж.Саалиев
Артыкчылыктуу багыт. Айлана-чөйрөнү коргоо Максат: Айлана-чөйрөнү коргоону жакшыртуу. Милдеттер: Жаратылышты коргоо. Коомдук жерлерди жашылдандыруу жана ирригация тутумун оңдоо. Калктын ден-соолугун чыңдоого көмөктөшүү. Жугуштуу оорулардан алдын алууга өбөлгө түзүү.
№	Тапшырмалар				Чаралар/иш аракеттер		Ишке ашыруу мөөнөттөрү							Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр		Бюджет							Жооптуу аткаруучулар
							2023			2024		2025				2023		2024			2025
1.	Жаратылышты коргоо				Айыл тургундарына, анын ичинен аялдарга, жаштарга, аяр катмарларга жаратылышты коргоо боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзүү		2023			2024		2025		Айыл тургундарынын                  50%, анын ичинен 30% аялдар, 20% жаштар, 10% аяр катмарлар  жаратылышты коргоо боюнча маалымдуу болуп, жаратылышка зыян келбей калды		-		-			-		Башкы адис Ч.Ташыбеков
					Жаратылышты коргоого чакыруу боюнча эскертүү такчаларын орнотуу.		2023			2024		2025		Жаратылышты коргоого чакырган такча орнотулат. Жаратылышка зыян келтирүү боюнча кылмыштар азаят.		5,0							Сектор башчы Ш.Нурманбетов,   Адис Ж.Макеев
					Жаратылышты коргоо боюнча атайын роликтерди тартуу жана социалдык медиада таркатуу		2023			2024		2025		Жаратылышты коргоо боюнча атайын роликтер тартылат жана социалдык медиада таркатылат.  Жаратылышка зыян келтирүү боюнча кылмыштар азаят.									Адис Ж.Макеев
	Калктын ден-соолугун чыңдоого көмөктөшүү. Жугуштуу оорулардан алдын алууга өбөлгө түзүү.				Айылдык ден соолук комитетинин ишин жандандыруу, дараметин  жогорулатуу жана жылдык план иштеп чыгып , элдин ден соолугун жакшыртуу боюнча иш чараларды уюштуруу		2023			2024		2025		Элдин ден соолугун жакшыртуу боюнча иш чаралар өткөрүлөт. Катышууулар жылына 50 дөн кем эмес, анын ичинен 30% аялдар, 20% жаштар, 10% аяр катмардын өкүлдөрү									Башкы адис К.Эсенаманов
					Тамеки, насвай жана аракечтикке каршы алдын алуу иш чараларын өткөрүү		2023			2024		2025		Тамеки, насвай жана аракечтикке каршы алдын алуу иш чаралары өткөрүлөт. Катышуучулардын саны 100 жаш бала									Башкы адис К.Эсенаманов
					Жугуштуу оорулардын алдына алууга карата маалыматтык иш чараларды өткөрүү		2023 2-4 квар.			2024 2-4 квар.		2025 2-4 квар.		Жылына 2 ден кем эмес жугуштуу оорулардын алдына алууга карата иш чара өткөрүлөт, катышуучулардын 20 % аяр катмардын өкүлү. Айыл  тургундарынын ден соолугу  чындалат.									Башкы адис К.Эсенаманов
	Коомдук жерлерди жашылдандыруу				Көп жылдык бактарды отургузуу. Арча , жазы жалбырактуу көчөттөр  декаративдүү бактар					2024 2-квар.		2025 2-квар.		Айылдык аймактын борбордук көчөлөрү жана эс алуучу жайларына көп жылдык бактарды отургузуу иштери жүргүзүлот. Айылдагы соц. объектилерге, ички көчөлөргө ар кандай көчөттөр жана декаративдүү арча карагайлар отургузулуп, айылга көрк берет аны менен бирге аба тазаланып турат.				100,0			100,0		Сектор башчы Ш.Нурманбетов
					Көрктөндүрүлгөн жайларды сактап калуу иштерин жүргүзүү.		2023			2024		2025		Ушул күнгө чейин көрктөндүрүлүп келген жайлардын абалы туруктуу сакталат. Жылына ден кем эмес ишембиликтер өткөрүлөт, катышкандардын саны жылына 50 дөн  кем эмес адам (анын ичинен 30% кем эмес аялдар же эркектер, жаштар, аяр катмарлар ж.б.)									Сектор башчы Ш.Нурманбетов
					Айыл аймактагы парктардын абалын жакшыртуу		2023			2024		2025		Бак дарактардын түрлөрүн отургузуу, эс алганга ынгайлуу шарттарды түзүү							600,0		Сектор башчы Ш.Нурманбетов
Артыкчылыктуу багыт. Коомдук тартип жана коопсуздук, ден соолук Максат: Кара-Бүргөн  айыл аймагынын жарандарынын коопсуздугун камсыз кылуу жана коомдук тартипти сактоого көмөктөшүү, ынтымак мамилелерди камсыз кылуу, тынчтыкты сактоо. Коомдук тартип жана коопсуздукту сактоого көмөктөшүү. Жаштардын жана балдардын коопсуздугун камсыз кылууга көмөктөшүү. Өзгөчө кырдаалдар боюнча калктын маалыматтуулугун камсыз кылуу.Жаратылыш  кырсыгынан  жабыр  тарткан  жарандарга,            аялдарга  жана  балдарга шашылыш жана кечиктирилгис жардам берүүгө көмөктөшүү. Калктын ден.соолугун камсыздоого комоктошуу
№	Тапшырмалар		Чаралар/иш аракеттер			Ишке ашыруу мөөнөттөрү							Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр				Бюджет					Жооптуу аткаруучулар
						2023			2024		2025						2023		2024	2025
1	Коомдук тартип жана коопсуздукту сактоого көмөктөшүү.		Элге түшүндүрүү иштерин жүргүзүү.			2023			2024		2025		40% элге коомдук тартип жана коопсуздук боюнча түшүндүрүү иштери жүргүзүлөт.  Катышуучулардын 30%нан кем эмеси (аялдар, кыздар), 20% жаштар, 10% аяр катмарлар.				-		-	-		Башкы адис Б.Матенов
2	Жаштардын жана балдардын коопсуздугун  камсыз кылууга көмөктөшүү.		Участкалык инспектор менен биргеликте жаштарга жана балдарга жыйналыш өтүп тушүндүрүү.			2023			2024		2025		Жаштар кылмыштуулук боюнча маалымат алышат жана кылмыштуулуктун саны 10% азаят.				-		-	-		Башкы адис Б.Матенов
			Жолбун иттерди атуу.			2023 1-квар.			2024 1-квар.		2025 1-квар.		Жолбун иттер атылып, элдин коопсуздугу каралат.				30,0		30,0	30,0		М.Арпачиев
			Айыл аймактагы социалдык объектилерге видеокөзөмөл орнотуу			2023			2024		2025		Айыл аймактагы сциалдык объектилердин сакталышына жана балдардын жана  жарандардын коопсуздугу көзөмөлгө алынат						300,0			Башкы адис Б.Матенов
3	Өзгөчө кырдаалдар боюнча калктын маалымдуулугун камсыз кылуу Жаратылыш  кырсыгынан  жабыр  тарткан  жарандарга, аялдарга  жана  балдарга шашылыш жана кечиктирилгис жардам берүүгө көмөктөшүү.		Айыл аймагында өзгөчө кырдаалдар жана өрт коопсуздугу боюнча ар түрдүү кырсыктардан калк арасында мамлекеттик камсыздандыруу боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзүү.			2023			2024		2025		Калктын, анын ичинен аялдардын өзгөчө кырдаалдар жана өрт коопсуздугу боюнча маалымдуулугу 20% га жогорулайт.				-		-	-		Башкы адис Б.Матенов
			Кара-Бүргөн, Ак-Чий, Жаны-Тилек айылдарына жана Ак-Тилек жаңы  конушуна түшүндүрүү иштерин жүргүзүү			2023							Кара-Бүргөн, Ак-Чий, Жаны-Тилек айылдарына жана Ак-Тилек жаңы  конушуна түшүндүрүү иштери жүргүзүлөт									Башкы адис Б.Матенов.   Сектор башчы Ш.Нурманбетов
4			Жаратылыш кырсыктары болгон учурда жабыркаган калкты бекер тамак-аш жана дары дармектер менен камсыз кылып туруу			2023			2024		2025		Жаратылыш кырсыгынан жабыр тарткан жарандар бекер тамак-аш продуктулары жана дары дармектер менен камсыз болуп турушат. Жардам алуучулардын 30% кем эмеси аялдар же кыздар, аяр катмарлар болот.									Башкы адис Б.Матенов
5	Калктын ден.соолугун камсыздоо		ФАПтарды ички инвентарлар менен камсыздоо			2023			2024		2025		ФАПтарды инвентарлар менен камсыздоо				100,0		100,0	100,0		Бөлүм башчы К.Мамытасымова

 

Артыкчылыктуу багыт. Турак жай жана коммуналдык кызмат көрсөтүүлөр Максат: Кара-Бүргөн  айыл аймагынын жарандарына жашоого ыңгайлуу жана жагымдуу шарт түзүү. Милдеттер: Милдеттер: 1.         Кара-Бүргөн  айыл аймагындагы 2600 м ички жолдордун абалын жакшыртуу. 2.         Айыл тургундарынын 100% таза суу менен камсыз кылууга жетишүү; 3.         Таштандыны чогултуп жана чыгарууну уюштуруу.
№	Тапшырмалар	Чаралар/иш аракеттер	Ишке ашыруу мөөнөттөрү			Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр	Бюджет			Жооптуу аткаруучулар
			2023	2024	2025		2023	2024	2025
1	Ак-Тилек жаңы конушуна ички жолдорду салуу	Ак-Тилек жаңы конушуна ички жолдорун салып, шагыл төгүү	2023	2024	2025	Жаңы конушка элдердин турак-жай салуусуна шарттар түзүлөт  жана элибиздин коопсуздугу сакталат		1500,0	1500,0	Сектор башчы Ш.Нурманбетов
2.	Кара-Бүргөн  айыл аймагындагы 2600 м ички жолдордун абалын жакшыртуу.	Кара-Бүргөн  айыл аймагындагы көчөлөрдүн жолуна    2600 метр аралыгына шагыл төгүү жана оңдоо	2023	2024 2-3 квар.	2025 2-3 квар.	Кара-Бүргөн айылындагы бардык көчөлөргө шагыл төгүлөт айыл эли үчүн жакшы шарттар түзүлөт.		1200,0	1200,0	Сектор башчы Ш.Нурманбетов
3	Айыл тургундарын таза суу менен камсыз кылууга жетишүү	Кара-Бүргөн айылына таза суу системасын кеңейтүү  900 м аралыкта	2023	2024 3-4 квар.	2025 3-4 квар.	2км 900 м узундукта таза суу 150 кожолук трассасы тартылат анын ичинен    тургундар таза суу менен камсыз болот, суунун  чыгышы үзгүлтүккө учурабайт, калктын ден соолугу жакшырат.		900 000	950 000	Сектор башчы Ш.Нурманбетов   Адис Д.Руслан уулу
		Ак-Тилек жаңы конушуна таза суу системасын киргизүү	2023	2024	2025	Айыл тургундары ичүүчү таза суу менен камсыз болот.		1500,0	1500,0	Сектор башчы Ш.Нурманбетов   Адис Д.Руслан уулу
		Жаны-Тилек жана Ак-Чий айылдарынын                      К. Байгашкаев, Ч. Секиев көчөлөрүн таза суу менен камсыз кылуу.	2023	2024	2025	Айыл тургундары толук  ичүүчү таза суу менен камсыз болот.		500,0		Сектор башчы Ш.Нурманбетов
4	Муниципалды ишкана ачуу	Уставын даярдоо жана юстициядан каттоодон өткөрүү	2023			Уставын даярдоо жана юстициядан каттоодон өткөрүлөт				Айыл өкмөт башчысы А.Акиев
5	Айыл аймакты таштандылардан арылтуу менен айыл тургундарына  айлана чөйрөнүн тазалыгын сактоосун камсыз кылуу.	Айыл тургундарына таштандыларды латокторго, коомдук жерлерге таштабоо боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзү	2023	2024	2025	Айыл тургундарынын 50% жашоочулары, анын ичинде аялдар, жаштар, аяр катмарлар таштандыларды  латокко, коомдук жерлерге  таштабоо боюнча маалымдуу болуп, таштанды ыргытпай калышат				Сектор башчы Ш.Нурманбетов   Муниципалдык ишкана
		Катуу таштанды калдыктарын чыгаруу боюнча техника сатып алуу			2025	Каттуу таштанды калдыктарын чыгаруу боюнча техника  сатып алынат.			30,0 доллар	Айыл өкмөт башчысы А.Акиев
		Кара-Бүргөн  айыл аймагына караштуу айылдардын жашоочуларынын катуу таштанды калдыктарын чыгаруучу полигон даярдоо, иш кагаздарын даярдоо	2023			Кара-Бүргөн  айыл өкмөтүнө караштуу айылдардын жашоочуларынын катуу таштанды калдыктарын чыгаруучу полигон даярдоо, иш кагаздары даярдалат.	Жер.бюджет			Жетектөөчү адис Б.Чиркеев   Адис Д.Руслан уулу
		Кара-Бүргөн айыл өкмөтүнө караштуу соц объектердин жана жашоочулардын таштандыларын чыгаруу	2023			Кара-Бүргөн айыл  өкмөтүнө караштуу соц объектердин жана жашоочулардын таштандыларын чыгарылат.				Муниципалдык ишкана
		График менен таштандыны чогултууну уюштуруу	2023	2024	2025	График менен таштанды чогултуу уюштурулду. Айыл аймагында жашаган  3452 адамдын  санитардык-гигиеналык коопсуздугу сакталат, айлана-чөйрө катуу тиричилик калдыктарынан арылат.	-	-	-	Кара-Бүргөн айыл өкмөтүнүн башчысы; А.Акиев МИ
		Аяр катмарлуу үй-бүлөөлөргө жергиликтүү бюджеттен тарифти төйлөө боюнча субсидия кароо	2023	2024	2025	Аяр катмарлуу үй-бүлөөлөргө жергиликтүү бюджеттен тарифти төлөө боюнча субсидия каралат	-	-	-	Кара-Бурген айыл окмотунун башчысы; А.Акиев М.И.
		Айыл тургундарынын, анын ичинде аялдардын, жаштардын, аяр катмарлардын катышуусу менен тазалык ишембиликтерди өткөрүү	2023 1-4 квар.	2024 1-4 квар.	2025 1-4 квар.	Айыл тургундарынын, анын ичинде аялдардын, жаштардын, аяр катмарлардын катышуусу менен тазалык ишембиликтери өткөрүлөт, жылына 2 жолудан кем эмес	1- 2-кв ишенбиликтер жүргүзүлдү	-	-	Ш.Нурманбетов МИ
		Калк менен келишимдерди түзүү.	2023	2024	2025	Калк менен келишимдер түзүлүп тарифтердин чогулушу жакшырат		-	-	Кара-Бурген  айыл окмотунун башчысы; А.Акиев М.И.
6	Жарыктанды  руу жана электр жарыгы менен камсыз кылуу	Кара-Бүргөн айылына жана Ак-Тилек жаңы конушуна 95 даана электр мамычаларын коюу	2023			Кара-Бүргөн айылына жана Ак-Тилек жаңы конушуна 95 даана электр мамычаларын коюулат.	220,0			Айыл башчылары
		Ак-Тилек жаны конушуна электр линияларын алуу		2024	2025	Ак-Тилек жаны конушуну электр энергиясы менен камсыз болот		770,0	770,0
		Кара-Бүргөн айылындагы жаны конуштарга жана айрым көчөлөргө электр линияларын орнотуу		2024		Жаны конуш электр энергиясы менен камсыз болот		500,0

 

 

 

Артыкчылыктуу багыт. Эс алуу, маданият жана спорт Максат: Калктын маданий деңгээлин жогорулатуу, ынтымакты бекемдөө, теңчиликти камсыз кылуу жана бош убактысын туура пайдаланууга шарт түзүү. Милдеттер: Калкты маданий иш-чараларга тартуу үчүн клубдун материалдык жана техникалык базасын чындоо. Балдар жана кыздар арасында көркөм чыгармачылыкты өнүктүрүү. Спорт менен машыгуу үчүн шарттарды жакшыртуу. Балдарды жана жаштарды, анын ичинде кыздарды сергек жашоого үндөө. Эс алуучу жайлардын шарттын жакшыртуу. Мектепке чейинки курактагы балдар үчүн шарт түзүү. Китепкөйлөрдүн санын арттыруу.
№	Тапшырмалар	Чаралар/иш аракеттер		Ишке ашыруу мөөнөттөрү			Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр	Бюджет			Жооптуу аткаруучулар
				2023	2024	2025		2023	2024	2025
1	Кара-Бүргөн айылына спорт комплекс куруу	Кара-Бүргөн айылына спорт комплексинин документтерин даярдоо			2024		Кара-Бүргөн айылына спорт комплекс ишке берилип, жаш муундардын спорт менен машыгуусуна эң жакшы шарттар түзүлөт.		8 млн		Айыл өкмөт башчысы А. Акиев Сектор башчы                     Ш. Нурманбетов
2	Калкты маданий иш-чараларга тартуу үчүн клубдун материалдык жана техникалык базасын чындоо.	Маданият үйүнүн бөлмөлөрүнө ремонт жасоо, эмеректер менен камсыздоо, аппараттарды жана музыкалык аспаптарды алуу		2023	2024	2025	Маданият үйүнүн материалдык жана техникалык базасы  чындалат. Маданий иш чараларды өтүүгө  шарттар түзүлөт.	100,0	150,0	150,0	Башкы адис К.Эсенаманов
		Калктын тарыхы жана айылдык тарыхый темасында ийгиликтүү мисалдар менен иш чараларды жана даталуу күндөрдө иш –чараларды  уюштуруу		2023	2024	2025	Айылдар арасында даталуу күндөргө карата жылына 6 дан кем эмес иш чаралар өткөрүлөт.	100,0	100,0	100,0	Башкы адис К.Эсенаманов
		Маданият үйүнүн алдында вокал, кол өнөрчүлүк, комуз, бий, гитара  ийримдерин уюштуруу		2023	2024	2025	Маданият  үйүнүн алдында,вакол  кол өнөрчүлүк, комуз, бий, гитара  ийримдери уюштурулат, катышуучулардын саны 70 баладан кем эмес, анын ичинен 32 кыз				Башкы адис К.Эсенаманов
		Коомдук маданий-массалык Иш чараларды уюштуруу		2023	2024	2025	Айылдар арасында даталуу күндөргө карата жылына 6 дан кем эмес иш чаралар өткөрүлөт. Катышуучулардын саны жылына 310  дөн кем эмес (анын ичинде эркектер, аялдар, жаштар, кыздар, балдар)	100.0	100.0	100.0	Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
3	Балдар жана кыздар арасында көркөм чыгармачылыкты өнүктүрүү.	Атайын кружокторду уюштуруу		2023	2024	2025	Атайын кружоктор уюштурулат				Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
4	Спорт менен машыгуу үчүн шарттарды жакшыртуу.	Айылга ылайык келе турган спорттун түрлөрүн аныктоо жана жыл ичинде өткөрүлө турган спорттук иш чаралардын жана мелдештердин графигин иштеп чыгып бекитүү. Жарыялоо		2023 1-квар.	2024 1-квар.	2025 1-квар.	Спорттук мелдештердин жана иш чаралардын графиги бекилет.				Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Спорттун түрлөрү боюнча мелдештерди уюштуруу жана ага-аталардын балдары менен келүүсүнө жетишүү		2023	2024	2025	Спорттун түрлөрү боюнча мелдештер уюштурулат жана ага аталар балдары менен келет	100,0	100,0	100,0	Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Спорттун түрлөрү боюнча спорттук секцияларды уюштуруу жана ага аяр катмарлардын балдарын катыштырууга жеңилдиктерди кароо		2023	2024	2025	Спорттун түрлөрү боюнча спорттук секциялар уюштурулат жана ага аяр катмарлардын балдарын катыштырууга жеңилдиктер каралат				Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Спорттук иш чараларды өткөрүү		2023	2024	2025	Спорттук иш чаралар өткөрүлөт. Катышуучулардын саны 100 дөн кем эмес, анын ичинде кыздардын саны 30%	20,0	20,0	25,0	Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
5	Балдарды жана жаштарды, анын ичинде кыздарды сергек жашоого үндөө.	Массалык спорттук иш чараларды уюштуруу: Көк бөрү, кыздар арасында жана балдар арасында волейбол, кичи футбол.		2023	2024	2025	200дөй жаштар убактысын туура пайдаланат. Ден-соолугу чың болот. 60дай кыздар спорттук оюндарга жана сергек жашоого тартыла баштайт.	100,0	100,0	100,0	Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		«Өзүңдөн башта»  кыймылы аркылуу калктын бардык катмарынын катышуусунда ачык асманда массалык спорт иш чараларын өткөрүү		2023	2024	2025	Массалык спорттук иш чаралар өткөрүлөт. Катышуучулардын саны 100 дөн кем эмес, анын ичинде кыздардын саны 30%, 30% аяр катмарлар, 10% мүмкүнчүлүгү чектелгендер				Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Кыздар жана келиндер үчүн фитнес (бий) борборун ачуу жана инвентарларды алуу		2023	2024	2025	Кыздар жана келиндер үчүн фитнес (бий) борборун ачуу жана инвентарларды алуу. Жылына фитнес менен машыгуучу кыздардын саны 150дөй болот.	100,0	100,0		Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
6	Эс алуучу жайлардын шарттын жакшыртуу жана мектепке чейинки жаштагы балдарга шарттарды түзүү.	Кенже курактагы балдар ойноо аянтчасын уюштуруу		2023	2024	2025	Кенже курактагы балдар ойноо аянтчасы уюштурулат. 105 бала жана 82  кызга ойноо үчүн шарт түзүлөт.	600,0	200,0		Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Окуучулардын белгилүү бир предметтер боюнча билимин жана жалпы кругозорун жогорулатуу боюнча атайын класстар аралык сынактарды уюштуруу, мектеп аралык сынактарды демилгелөө жана ага активдүү катышуу	2023		2024	2025	Атайын класстар аралык сынактар уюштурулат	20,0	20,0	20,0	Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
7	Китепкөйлөрдүн санын арттыруу.	Айылдык китепкананын китеп фондун көбөйтүү	2023		2024	2025	Айылдык китепкананын китеп фондусу көбөйөт	50,0	100,0	150,0	Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Кенже курактагы балдарды тарбиялоо боюнча иш чара уюштуруу	2023		2024	2025	Кенже курактагы балдарды тарбиялоо боюнча иш чара уюштурулат. Катышуучулардын саны жылына 20 үй бүлөөдөн кем эмес				Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы
		Көчө китепканасы иш-чарасын уюштуруу.	2023		2024	2025	Көчө китепканасы иш-чарасы уюштурулат				Башкы адис К.Эсенаманов   Маданият тармагы

 

Артыкчылыктуу багыт. Билим берүү Максат: Сапаттуу билим алууга шарттарды түзүү. Мектепке чейинки билим берүү менен кошумча 20% балдарды камсыз кылуу Милдеттер: Мектеп окуучуларынын таалим-тарбия алышы үчүн ыңгайлуу шарт түзүү үчүн анын материалдык-техникалык абалын жакшыртуу. Мектепке чейинки өспүрүм балдардын таалим-тарбия алышы үчүн бул мекемелердин материалдык-техникалык абалын жакшыртуу. 180 баланы мектепке чейинки билим менен камсыз кылуу
№	Тапшырмалар		Чаралар/иш аракеттер	Ишке ашыруу мөөнөттөрү				Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр			Бюджет							Жооптуу аткаруучулар
				2023	2024	2025						2023		2024		2025
1	Ак-Тилек жаңы конушуна мектеп, бала бакча куруу.		Мектеп, бала бакча куруу боюнча мамлекет тарабынан берилүүчү жардамдарды жана эл аралык уюмдарды, донорлорду издөө		2024	2025		Мектеп, бала бакчалардын курулушунун башталына чейин бардык документтер, акча каражаттары даяр болот жана курулуштар башталат						Респ.бюджет		Респ.бюджет		Айыл өкмөт башчысы А.Акиев Сектор башчы Ш. Нурманбетов
2	Мектеп окуучуларынын таалим-тарбия алышы үчүн ыңгайлуу шарт түзүү үчүн анын материалдык-техникалык абалын жакшыртуу.		Мектептин спорттук аянтчасын жаӊылоо жана жакшыртуу	2023	2024	2025		Спорт аянтчасынын санитардык абалы жакшырат Окуучуларга жакшы шарттар түзүлөт.				150,0		150,0		150,0		Мектеп директорлору
			Жаш жана тажрыйбасы аз мугалимдерди квалификациясын жогорулатуу боюнча атайын курстарга жиберип туруу		2024	2025		Жаш мугалимдерге колдоо көрсөтүлөт						20,0		20,0		Мектеп директорлору
3	Мектепке чейинки өспүрүм балдардын таалим-тарбия алышы үчүн бул мекемелердин материалдык-техникалык абалын жакшыртуу.		Бала бакчалардын балдар ойноочу аянтчаларына балдар үчүн ынгайлуу шарттарды түзүү		2024	2025		Бала бакчалардын балдар ойноочу аянтчаларына балдар үчүн ынгайлуу шарттар түзүлөт						150,0		150,0		Айыл өкмөт башчысы А.Акиев Балдар бакчалардын  жетекчилери
			Тарбиячылардын иш билги жөндөмүн жогорулатуу боюнча аларды атайын квалификациясын жогорулатуу курстарына жиберип туруу	2023	2024	2025		Тарбиячылардын иш билги жөндөмү жогорулап, балдар менен иштөөнүн жакшы  ыкмалары  менен билим сапатын жогорулатып келет.										Балдар бакчалардын жетекчилери
4	Балдарды мектепке чейинки билим менен камсыз кылуу		Жеке балдар бакчаларын ачууга көмөктөшүү	2023	2024	2025		100 бала мектепке чейинки билим менен камсыз болот										Айыл өкмөт башчысы: А.Акиев
	Бала бакчаларды заманбап нан бышыруучу печкалар менен камсыз кылуу		Бала бакчаларды заманбап нан бышыруучу печкаларды сатып берүү		2024			Балдарга нандын түрлөрүн бышырып берүүгө шарттар түзүлөт. Ашпозчулардын жумушу женилдейт						210,0				Сектор башчы Ш. Нурманбетов Бала бакчалардын жетекчилери
5	Жыл сайын ар бир айылдагы  билим берүү мекемелердин имараттарына учурдагы оңдоо иштерин жүргүзүү		Имараттарды сактооо максатында иш аракеттерди жургүзүү	2023	2024	2025		Жыл сайын учурдагы оңдоодон өтүп, имараттардын абалы жакшырат				150,0		150,0		200,0		Сектор башчы Ш. Нурманбетов Бала бакчалардын жетекчилери
6	С. Жусупбаев орто мектебинин терезелерин алмаштыруу		С. Жусупбаев орто мектебинин терезелерин алмаштыруу		2024			Мектептин терезелери алмаштырылат.						850,0				Сектор башчы Ш. Нурманбетов Бала бакчалардын жетекчилери
7	С. Жусупбаев орто мектебинин отказанын алмаштыруу		С. Жусупбаев орто мектебинин отказанын алмаштыруу		2024			Мектептин отказанын алмаштырууда жылытуу системасы жакшырып, окуучулар жана мугалимдер үчүн эң жакшы шарт түзүлөт.						600,0				Сектор башчы Ш. Нурманбетов Бала бакчалардын жетекчилери
8	Бала бакчалардын санитардык абалын жакшыртуу ички ажаатканаларды орнотуу		Бала бакчалардын санитардык абалын жакшыртуу		2024			Бала бакчадагы балдардын  айрыкча кыш мезгинде ички ажааткананы пайдалануусу үчүн шарттар түзүлөт.						450,0				Балдар бакчалардын жетекчилери
Артыкчылыктуу багыт. Социалдык маселелер Максат: 2023-2025-жылга чейин аз камсыз болгон, турмуштук оор кырдаалга дуушар болгон үй-бүлөлөрдү жана ден соолугу боюнча мүмкүнчүлүгү чектелген (ДМЧ) адамдарды коомго аралаштырууга көмөктөшүү жана ыңгайлашуусуна шарт түзүү. Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр: ДМЧ 1 балага жеринде сабак берилет. Жакырчылыктан чыгуу үчүн атайын жыл сайын 1 план иштелип чыгат. Жакырчылык 2% га жылына азаят. Тобокел топко кирген балдарды коомго аралаштыруу боюнча иш чараларды иштеп чыгылат жана аткарылат. Жылына 50 аз  камсыз болгон үй бүлөөлөргө жана катуу оорулуу адамдарга  материалдык жардам берилет.  1 балага   18 жашка  толгондо жер тилкеси берилет. Өзүн тастыктаган документтерин алууга көмөк көрсөтүлөт. Даталуу күндөрдө өтүлгөн маданий жана массалык иш  чараларга аярлуу катмар кошумча катышат. Муктаж үй бүлөөлөргө жергиликтуу жардамдар  берилет. Мигранттардын балдары менен иштешүүнүн комплекстик иш-чараларды  1 жылдык планы иштеп чыгылат жана мигранттардын балдары менен 100% камтылат.Сыртка чыккан  мигранттардын балдары менен иштешүүнүн комплекстик иш-чаралары иштеп чыгылат жана ар бир үй бүлөөнүн балдарына кылдат байкоо жүргүзүлүп турат. Эсепте турган мигранттардын балдарына туруктуу мониторинг жасап туруу жана жыйынтыгы боюнча отчетту тиешелүү мамлекеттик органга берилет. Мигранттардын балдары, камкоорчулар жана тиешелүү мамлекеттик органдардын өкүлдөрү менен жолугушуулар өткөрүлөт. АӨ социалдык маселелер боюнча адистери, мектеп директорлору жана үй бүлөлүк дарыгерлер тобунун жетекчиси менен бирдикте баланын укуктары жөнүндө маалымат стенддерди иштеп чыгылат жана жайгаштырылат.
№		Тапшырмалар	Чаралар/иш аракеттер			Ишке ашыруу мөөнөттөрү				Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр			Бюджет						Жооптуу аткаруучулар
						2023	2024		2025				2023		2024		2025
1		ДМЧ балдардын билим алуусуна көмөктөшүү.	1 балага жеринде сабак берүү.			2023	2024		2025	ДМЧ 1 балага жеринде сабак берилет.			20,0		30,0		40,0		Башкы адис      К.Эсенаманов
2		Калктын аяр катмарларынынын коомго кошулушуна шарт түзүү.	Жакырчылыктан чыгуу үчүн атайын план иштеп чыгуу жана аткаруу.			2023	2024		2025	Жакырчылыктан чыгуу үчүн атайын жыл сайын 1 план иштеп чыгылат жана аткарылат. Жакырчылык 2% га жылына азаят.			200,0		200,0		200,0		Башкы адис      К.Эсенаманов
			Тобокел топко кирген балдарды коомго аралаштыруу боюнча иш чараларды иштеп чыгуу жана аткаруу.			2023	2024		2025	Тобокел топко кирген балдарды коомго аралаштыруу боюнча иш чараларды иштеп чыгылат жана аткарылат.									Башкы адис      К.Эсенаманов
			Ички жана тышкы миграцияда жүргөн тургундардын балдарынан кабар алып туруу.			2023	2024		2025										Башкы адис      К.Эсенаманов
			Толук жетимдерге үй салууга жер тилкесин берүү.			2023	2024		2025	Ар бир  балага   18 жашка  толгондо жер тилкеси берилет.									Башчы  А.Акиев   Башкы адис      К.Эсенаманов
3		Калктын аяр катмарларынынын көйгөйлөрүн чечүүгө коомчулуктун жана мамлекеттик бийлик органдарынын көңүлүн буруу.	Мигрант болуп чет жерде жүргөн ата-энелердин балдарынын маалыматтык базасын жыл сайын жаңыртып туруу жана тиешелүү мамлекеттик органга берүү.			2021	2022		2023	Мигранттардын балдары менен иштешүүнүн комплекстик иш-чараларды  1 жылдык планы иштеп чыгылат жана мигранттардын балдары менен 100% камтылат.Сыртка чыккан  мигранттардын балдары менен иштешүүнүн комплекстик иш-чаралары иштеп чыгылат жана ар бир үй бүлөөнүн балдарына кылдат байкоо жүргүзүлүп турат.									Башкы адис      К.Эсенаманов
			Эсепте турган мигранттардын балдарына туруктуу мониторинг жасап туруу жана жыйынтыгы боюнча отчетту тиешелүү мамлекеттик органга берүү.			2021	2022		2023	Эсепте турган мигранттардын балдарына туруктуу мониторинг жасап туруу жана жыйынтыгы боюнча отчетту тиешелүү мамлекеттик органга берилет.									Башкы адис      К.Эсенаманов
			АӨ социалдык маселелер боюнча адистери, мектеп директорлору жана үй бүлөлүк дарыгерлер тобунун жетекчиси менен бирдикте баланын укуктары жөнүндө маалымат стенддерди иштеп чыгуу жана жайгаштыруу.			2023	2024		2025	АӨ социалдык маселелер боюнча адистери, мектеп директорлору жана үй бүлөлүк дарыгерлер тобунун жетекчиси менен бирдикте баланын укуктары жөнүндө маалымат стенддерди иштеп чыгылат жана жайгаштырылат.									Башкы адис      К.Эсенаманов
			Балдарга карата ырайымсыз мамилелерге жана зомбулуктун бардык түрлөрүнө жол бербөө   жана аныкталган учурларда маалыматтарды  райондук ИИБ өкүлдөрүнө жана КР  Социалдык өнүгүү министрлигинин аймактык бөлүмдөрүнө берүү жөнүндө калкка түшүндүрүү иштерин жүргүзүү			2023	2024		2025	Балдарга карата ырайымсыз мамилелерге жана зомбулуктун бардык түрлөрүнө жол бербөө жана аныкталган учурларда маалыматтарды  райондук ИИБ өкүлдөрүнө жана КР  Социалдык өнүгүү министрлигинин аймактык бөлүмдөрүнө берүү жөнүндө калкка түшүндүрүү иштерин жүргүзүлөт									Башкы адис                   К.Эсенаманов
			Адеп-ахлактык тарбиялоо, үй-бүлөлүк баалуулуктар, балдарды коргоо жана ата-энелердин балдарды тарбиялоодон жана окутуудан качуусуна, балдарга карата ырайымсыз мамилеге жана зомбулукка болгон жоопкерчилик маселелери боюнча жаштар жана жаш үй-бүлөлөрдүн катышуусу менен иш-чараларды өткөрүү			2023	2024		2025	Зомбулукка болгон жоопкерчилик маселелери боюнча жаштар жана жаш үй-бүлөлөрдүн катышуусу менен иш-чаралар өткөрүлөт									Башкы адис                    К.Эсенаманов
			Үй-бүлөлүк зомбулуктан коргоо жана сактоо боюнча жергиликтүү комитеттин  иш планын иштеп чыгуу жана аткаруу. Комитеттин ишине Мониторинг жүргүзүү.			2023	2024		2025	Үй-бүлөлүк зомбулуктан коргоо жана сактоо боюнча жергиликтүү комитеттин  иш планын иштеп чыгуу жана аткаруу. Комитеттин ишине Мониторинг жүргүзүлөт.									Башкы адис                 К. Эсенаманов
			Тиешелүү мамлекеттик бийлик органдарына каттарды жөнөтүү.			2023	2024		2025	Тиешелүү мамлекеттик бийлик органдарына жылына  ай сайын 1 ден кем эмес кат жөнөтүлөт									Башкы адис                     К.Эсенаманов
4		Айылдык кеңештин сессияларына калктын ааярлуу катмарын колдоого жана жылдын даталуу күндөрүнө карата иш чаралар боюнча бюджетте кароого сунуштарды киргизүү жана иш план түзүп уюштуруу:	14-февраль Афган жоокерлеринин күнү              26-апрель ЧАЭСтин катышуучуларына                                       19-май Энелер күнү                                                           1-июнь балдарды коргоо күнү                                1-сентябрь билим күнү                                               1-октябрь карылар күнү                                           3-декабрь майыптарды коргоо күнү                                                                      Багаар көрөрү жокторду кышкы көмүр менен камсыз кылууга                                            Туберкулез оорусу менен жабыркагандарга колдоо көрсөтүү                                                             Өтө жакыр үй-бүлөлөргө материалдык жардам көрсөтү;			2023	2024		2025	Ар бир майрамда жарандарга көңүл бурулуп, маанайлары көтөрүлөт жана социалдык дардамдар берилет.			220,0		220,0		220,0		Башкы адис            К.Эсенаманов
5		Токтом буйруктарды аткарууга алуу	-КР Өкмөтүнүн үй-бүлөлүк зомбулуктан коргоо жана сактоо тартиби жөнүндө 2019-жылдын 1 августундагы №390 токтомун                             -КР Өкмөтүнүн “Турмуштук оор кырдаалда турган балдарды жана үй-бүлөлөрдү табуу тартиби жөнүндө” Жобону бекитүү тууралуу 2015-ж 22-июнь №391 токтомун,                                                                  -КР Өкмөтүнүн 2019-2025-жылдарга КР улгайган жарандардын жашоо сапатын жогорулатуу жөнүндө 2019-жылдын 30-августундагы №442 токтомун.                                                      -Балдарга карата ырайымсыз мамиленин жана зомбулуктун алдын алуу жана болтурбоо боюнча  буйрук токтомдорду.                             - КРӨ үй-бүлөөнү колдоо жана балдарды коргоо программасы жөнүндө 2017-жылдын 24-августундагы №479 токтому.                                               -КРӨ Багып алуучу үй-бүлөө (фостердик үй-бүлө) жөнүндө 2020- ж 21-декабрь № 622			2023	2024		2025	Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын негизинде иш алып барылат.									Башкы адис                   К.Эсенаманов
6		Калктын аяр катмарында турган адамдарга муктаждыктарына жараша кызмат корсотуу	Калк арасында өздүк документи жок жарандарга тиешелүү документ менен камсыз болушуна көмөк көрсөтүү.			2023	2024		2025	Өздүк документи жок жарандарга тиешелүү документ менен камсыз болушуна көмөк көрсөтүлөт жан тиешелүү документтер менен камсыз болот.			10,0		15,0		30,0		Башкы адис                   К.Эсенаманов
			Аз камсыз болгон үй-бүлөөлөрдүн балдарына жөлөк пулдарды чектөө үчүн  керектүү документтер менен камсыз кылып, түшүндүрүү иштерин жүргүзүү.			2023	2024		2025	Аз камсыз болгон үй-бүлөөлөрдүн балдарына жөлөк пулдарды чектөө үчүн  керектүү документтерди толуктап, жакындан жардам көрсөтүлөт.									Башкы адис                   К.Эсенаманов
			Жакыр жашаган жаш үй-бүлөөлөргө жумуш менен камсыз кылууга көмөк көрсөтүү.			2023	2024		2025	Жакыр жашаган жаш үй-бүлөөлөргө жумуш менен камсыз кылууга ар кандай иш чаралар иштелип чыгат.									Башкы адис                   К.Эсенаманов
			Үйүнөн кыдырып тейлөөчү кызматкерлер жөнүндөгү типтүү жобонун негизинде, жергиликтүү шартка ылайык иш алып баруу; 0-18 жашка чейинки балдарды категориясына карап санын тактап туруу			2023	2024		2025	Үйүнөн кыдырып тейлөөчү кызматкерлер жөнүндөгү типтүү жобонун негизинде, жергиликтүү шартка ылайык иш алып барышат.									Башкы адис                   К.Эсенаманов Уйүнөн кыдырып тейлөөчү соц. кызматкерлер
7		Эмгек социалдык камсыздоо жана миграция башкармалыгына отчетторду тузуу.	Аз камсыз уй-бүлөөлөрдүн Социалдык паспортторуна анализ жургүзүп калктын жакырчылык денгээлин аныктоо.			2023	2024		2025	Анализ жургүзүп калктын жакырчылык денгээлин аныкталат									Башкы адис                   К.Эсенаманов
			0-18 жашка чейинки балдардын санын тактоо жана аларды категорияларга бөлүү. Келген жардамдардын даректүүлүгүн контролдоо жана отчет түзүү			2023	2024		2025	Жыл ичинде келген жардамдардын даректүүлүгүн контролонуп, отчеттор түзүлөт									Башкы адис                   К.Эсенаманов
			Социалдык  объектилердин маалымат такталарына балдардын укуктары жөнүндөгү маалымат баракчаларын жана ишеним телефондорду илүү			2023	2024		2025	Ар бир айылга маалымат такталарына балдардын укуктары жөнүндөгү маалымат баракчаларын жана ишеним телефондор илинет									Башкы адис                   К.Эсенаманов

 

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөт башчысы                                               А. Акиев

 

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                                      № 4/2                                                      23-август  2023-жыл         

Кара-Бүргөн айыл аймагынынын  2024-жылга карата

 бюджетинин долбоорун бекитүү жөнүндө.

 

Кыргыз Республикасынын Бюджеттик кодексине ылайык,  Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин кезексиз 4- сессиясы  ТОКТОМ кылат:

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн  2024-жылга карата бюджетинин киреше бөлүгүнүн долбоору  26622,4 миӊ сомго,чыгаша бөлүгүнүн долбоору  26622,4 миң сомго бекитилсин.
2. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн  2024-жылга карата бюджетинин киреше бөлүгү 26622,4 миң сомго төмөндөгүдөй бекитилсин.

 

Салыктардын жана башка төлөмдөрдөн:

Киреше  салыгы	6827,0
Бирдикт салык	183,2
Патент	71,0
Кыймылсыз мүлктөн алынуучу салык	2,5
Унаа каражаттарына салык	295,0
Огород салыгы	62,5
Айыл чарба багытындагы жерлер	0
Айыл чарба багытындагы эмес жерлер	33,0
Роялти	151,0
Калктуу конуштагы жерлердин ижара акысы	48,0
Жаратылыш активдерин пайдалануу үчүн төлөмдөр	50,0
КБФнун жерлеринин ижара акысы	307,0
Мусор чыгаруудан	18,2
Лицензиядан	559,0
Атайын каражаттардан	652,5
Жергиликтүү маанидеги инфраструктураны өнүктүрүүгө жана күтүүгө чегерүүлөр	147,0
Тендештирилген грант	16526,0
Жайыт	689,5
Жалпы	26622,4

 

 

 

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын айыл өкмөтүнүн 2024-жылга карата бюджетинин чыгаша бөлүгүнүн долбоору төмөндөгүдөй бекитилсин. (миң сом менен)

                                             Башкарууга

Аталышы	статья	баары
Эмгек акыга	2111	11751,6
Соц фонд	2121	1587,3
Сапар чыгымына	2211	80,1
Байланыш кызматы	2212	36,0
ГСМ, запчасть	2214	150,0
Ар кандай чыгым	2215	212,8
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	60,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	50,0
Көмүр	2224	138,0
Резервдик фонд	2824	76,0
	баары	14141,8

                                                Жайыт

Аталышы	статья	баары
70491 Башка категорияларга таандык болбогон экономикалык маселелер	22154900	689,5
	баары	689,5

                                             ЖКХ

Аталышы	статья	баары
ГСМ	2214	80,0
Ар кандай кызматтарга	2215	545,0
Негизги каражат	3111	2975,2
Машиналар камсыз кылуулар	3112	1389,0
Өсүмдүктөрдү алууга	3113	80,0
	баары	5069,2

                                                 Китепкана

Аталышы	статья	баары
Эмгек акыга	2111	1577,3
Соц фонд	2121	272,0
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	30,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	15,0
	баары	1894,3

                                                  Клуб

Аталышы	статья	баары
Эмгек акыга	2111	1904,7
Соц фонд	2121	328,6
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	30,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	15,0
Көмүр	2224	39,0
	баары	2317,3

 

Бала бакча

Аталышы	статья	баары
Интернет кызматы үчүн	2212	54,0
Балдардын ысык тамагы үчүн	2218	584,1
Ремонт үчүн	2221	75,0
Чарбалык максаттагы чыгымдарга	2222	60,0
Көмүр	2224	180,0
Сууга	2231	10,0
Балдардын ысык тамагы үчүн	2218 спец	652,5
	баары	1615,6

 

                                        Мектеп

Аталышы	статья	баары
Мүлктү учурдагы оңдоого	2221	150,0
Чарбалык максаттагы чыгымдар	2222	60,0
Көмүр	2224	440,0
Суу	2231	25,0
	баары	675,0

                                              Соц коргоо

Аталышы	статья	баары
Соц коргоо	2721	219,7
	баары	219,7

 

ЖАЛПЫ БААРЫ

26622,4

 

 

 

            Айылдык кеңештин төрагасы                                                   Б.Кемелов

 

---

Жиберилди: протоколго, айыл өкмөткө, Ак-Талаа райондук финансы бөлүмүнө.

Ак-Талаа райондук казына бөлүмүнө

ТОКТОМ КЫЛАТ:

Ак-Чий  айылы                                 № 4/3                                      23-август  2023-жыл         

Кара-Бүргөн айыл аймагынын жергиликтүү жамаатынын

Уставы  жөнүндө.

 

 

Кыргыз Республикасынын “Жергиликтүү мамлекеттик администрация жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жөнүндө” мыйзамынын 21-беренесине  ылайык  Кара-Бүргөн айылдык кеңеши  ТОКТОМ кылат:

1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын жергиликтүү жамаатынын Уставы  1-тиркемеге ылайык бекитилсин.
2. Жергиликтүү жамааттын Уставынын айрым жоболорун турмушка ашыруу боюнча усулдук көрсөтмөлөр 2-тиркемеге ылайык бекитилсин.
3. Устав расмий жарыялоо булактарына жарыялансын жана ченемдик укуктук актылардын мамлекеттик реестрине киргизилсин.
4. Кара-Бүргөн айылдык кеңешинин 2012-жылдын 24-ноябрындагы №40/3 токтому менен бекитилген “Кара-Бүргөн айылдык аймагынын жергиликтүү жамаатынын Уставын бекитүү жөнүндө” токтому күчүн жоготту деп табылсын.
5.  Бул токтомдун аткарылышын камсыз кылуу жагы айыл өкмөтүнө милдеттендирилсин.

 

 

Айылдык кеңештин төрагасы                                                            Б.Кемелов

---

Жиберилди: протоколго, Кара-Бүргөн айыл өкмөтүнө,                                                                           

                      Нарын облустук юстиция башкармалыгына.

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                   Кара-Бүргөн айыл аймагынын  айылдык кеңешинин

2023-жылдын 23-августундагы

№4/3 токтому менен бекитилген                                                                                                                                                                                                

                                                                                     1-тиркеме

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын  жергиликтүү жамаатынын Уставы

 

Биз, Кара-Бүргөн  айыл аймагынын жергиликтүү жамааты, өз аймагыбызда территориябызда жергиликтүү маанидеги маселелерди өз демилгебиз жана өз жоопкерчилигибиз менен чечүү укугубузду жана милдетибизди сезүү менен;

ата-бабабыздын “Ырыс алды ынтымак”, “ Көп түкүрсө көл” деген накыл кептерин туу тутуп; өзүбүздүн территориябыздагы жашаган жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жана башка жарандардын бузулбас биримдигин, ынтымагын, коомдук тартипти жана тынчтыкты курууну камсыз кылууну, адеп-ахлакты тазартууну жана чыңдоону, айыл аймагыбызды өнүктүрүүнү максат кылып; жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин негизги принциптерин жана эрежелерин күндөлүк турмушка киргизүүнү көздөп, ушул уставды кабыл алабыз.

 

I. Жалпы жоболор

II. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары

III. Жергиликтүү маанидеги маселелер

IV. Жергиликтүү жамааттын жергиликтүү өз алдынча башкарууну жүзөгө ашырууга түз катышуу формалары

V. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин негизги принциптери жана эрежелери

VI. Жергиликтүү жамааттын башка тараптар (субъектилер) менен алака жүргүзүүсүнүн тартиби

VII. Жергиликтүү жамааттарда жарандардын өз алдынча уюмдашышынын  экономикалык – чарбалык негиздери

VIII. Корутунду жоболор

 

I. Жалпы жоболор

1. Жалпы жоболор

1.1. Кара-Бүргөн айыл аймагынын жергиликтүү жамаатынын Уставы - жергиликтүү жамааттын жыйындарында (чогулуштарында) же курутайларында талкуунун жыйынтыгы боюнча жергиликтүү кеңештин токтому менен бекитилүүчү, жергиликтүү жамааттын ич-ара жашоо-турмушунун негизги эрежелерин жана принциптерин жөнгө салуучу, жергиликтүү жамааттардын мүчөлөрүнүн укуктарын жана милдеттерин кароочу, жергиликтүү жамааттардын бюджеттик процесстерге катышуусун кошкондо жергиликтүү маанидеги маселелерди жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдары менен жөнгө салынбаган жергиликтүү өз алдынча башкаруу ишинин башка маселелерин чечүүдө жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн бири бири менен жана жергиликтүү жамааттын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен өз ара мамилелеринин тартибин кароочу акт болуп саналат.

1.2. Ушул Устав Кара-Бүргөн  айыл аймагында колдонулат жана өзүнүн уюштуруу-укуктук түрүнө карабастан, шаар же айыл аймагында иштеп жаткан бардык юридикалык жактар, ошондой эле жеке жактар жана алардын бирикмелери үчүн милдеттүү болуп саналат.

2. Негизги түшүнүктөр жана терминдер

Ушул Уставда төмөндөгү түшүнүктөр жана терминдер колдонулат:

администрациялык-аймактык бирдик - бул мамлекеттик бийлик же жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тиешелүүлүгүнө жараша мамлекеттик башкарууну же өз алдынча башкарууну жүзөгө ашыруучу, өз ичине бир же бир нече калктуу конуштардын жана башка калк отурукташпаган аймактарды камтыган, мыйзам тарабынан аныкталган аймактар;

жергиликтүү жамаат – жергиликтүү маанидеги маселелерди түздөн-түз жана алар тарабынан түзүлгөн жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан чечүүгө жалпы кызыкчылыктары менен бириккен тиешелүү айылдык аймактын аймагында туруктуу жашаган Кыргыз Республикасынын жарандары;

жергиликтүү маанидеги маселелер – жергиликтүү өз алдынча башкаруу органы, ошондой эле өздөрүнүн түздөн түз эрктерин билдирүү менен жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү чечүүчү, айыл аймагынын калкынын жашоо-турмушун түздөн түз камсыз кылуунун маселелери;

өткөрүлүп берилген мамлекеттик ыйгарым укуктар – мыйзамдын же келишимдин негизинде аткаруу үчүн жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан мамлекеттик органдарга өткөрүлүп берилген айрым мамлекеттик ыйгарым укуктар;

демилгечи топ – ушул Уставга ылайык айылдык чогулушту жана курултайды өткөрүү, айыл аймагынын артыкчылыктуу көйгөйлөрүн жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен биргеликте чечүү боюнча элдик демилгени жүзөгө ашыруу боюнча ыктыярдуу негизде түзүлгөн шаарда же айыл аймагында жашаган 5-7 жарандардын курамындагы ыктыярдуу бирикме;

         (Демилгечи топтордун мүчөлөрүнүн саны жергиликтүү жамааттардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын өз ыктыяры боюнча белгиленет);

жергиликтүү курултай (жергиликтүү жамааттын курултайы) – айыл аймагында жалпы кызыкчылыктарды жараткан жергиликтүү жамааттын жашоо-турмушунун маанилүү маселелерин талкуулоо,  коомдук өнүгүүнүн багыттары боюнча сунуштамаларды берүү максатында өткөрүлүүчү айыл аймагынын жергиликтүү жамаатынын өкүлдөрүнүн жыйыны;

муниципалдык менчик – жергиликтүү өз алдынча башкаруунун киреше алуу булагы болуп саналган жана жергиликтүү өз алдынча башкаруунун иш-милдеттерин жүзөгө ашыруу үчүн зарыл болгон жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын ээлик кылуусунда, пайдалануусунда, тескөөсүндө турган жергиликтүү жамааттын менчиги;

жергиликтүү (элдик) ченем чыгаруу демилгеси – жергиликтүү маанидеги маселелер боюнча ченемдик укуктук актылардын долбоорун (токтомдун долбоорун) иштеп чыгууга жана жергиликтүү кеңештин кароосуна белгиленген тартипте киргизүүгө жергиликтүү жамааттын укугу;

          жарандардын чогулушу (жыйыны) – жергиликтүү маанидеги маселелерди талкуулоо, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруунун кызмат адамдарынын иши жөнүндө калкка маалымат берүү үчүн колдонулуучу бир көчөнүн, кварталдын, айыл аймагынын аймагында жашаган жарандардын жергиликтүү өз алдынча башкарууну ишке ашырууга түздөн-түз катышуусунун формасы.

коомдук угуулар – жамааттын турмушунун маанилүү маселелери боюнча калктын пикирин иликтеп билүүгө, сунуштарды жана рекомендацияларды алууга, оптималдуу, таразаланган чечимдерди табууга калктын кызыкчылыгын эске алуу менен чечимдерди кабыл алуу үчүн жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын демилгеси боюнча өткөрүлүүчү, ачык талкуулоо формасындагы уюштурулган иш-чара;

жамаатын муктаждыгын чогуу иликтөө – маалыматтарды биргелешип жыйноо, аларды талдоо процесси жана калктын пикирлерин жана кызыкчылыктарын эске алуу менен ишти пландаштыруу;

каада-салт – кандайдыр бир элдин турмуш тиричиликтеги, үй-бүлөдөгү жүрүм-турум нормалары, эрежелери, ырым-жырым, адеп-ахла, каада-жөрөлгө, жол-жоболордун жыйындысы. Каада-салттарды жана үрп-адаттарды ар кандай ырым-жырымдар, жөрөлгөлөр коштойт. 

салт - жалпы элдик мүнөздөгү менталдык эрежелердин системасы, ал өзүнө нарк, каада, элдик үрп-адаттарды камтыйт жана ырым-жырымдар менен коштолуп турат.

эреже – бул ишмердүүлүктүн кандайдыр-бир түрүн жүзөгө ашыруунун тартибин аныктоочу процедуралык эрежелерди белгилеген ченемдик укуктук актынын формасы.

 

3. Кара-Бүргөн  айылдык аймактын территориясы

3.1. Кара-Бүргөн  айылдык аймактын территориясы айылдык аймактын административдик-аймактык чек араларынын чектериндеги жерлерди өзүнө камтыйт.

3.3. Айылдык аймактын территориясы төмөндөгү айылдарды өзүнө камтыйт:

- Ак-Чий  айылы;

- Ак-Тилек айылы;  

- Жаңы-Тилек айылы;

- Кара-Бүргөн айылы.

 

4. Кара-Бүргөн  айылдык аймактын жергиликтүү жамаатынын статусу,  укуктары жана милдеттери

4.1. Жергиликтүү маанидеги маселелерди өзүнүн жоопкерчилиги менен өз алдынча чечүүгө жалпы кызыкчылыктары менен бириккен, айылдык аймакта туруктуу жашашкан Кыргыз Республикасынын жарандары айылдык аймактын жергиликтүү жамаатын түзүшөт.

            4.2. Жергиликтүү жамаат жергиликтүү өз алдынча башкаруунун негизги субъектиси жана объектиси болуп саналат.

4.3. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары өз ишмердүүлүгүнүн бардык негизги маселелерин жергиликтүү жамаат менен макулдашып чечишет, өз ишмердүүлүгү тууралуу жергиликтүү жамааттын алдында отчет беришет. Жергиликтүү жамаат жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү жана аткаруу органдарынын ортосундагы талаш-тартыштарды чечет.

4.4. Жергиликтүү жамааттын өнүгүүсүнүн деңгээлине төмөндөгү белгилердин (прецеденттик мүнөздөмөлөрдүн) негизинде баа берсе болот:

- коомдук өз ара аракеттенүү, коңшулук мамилелер, жүрүм-турумдун жалпы эрежелери жана нормалары;

- чарбалык муктаждык (көпүрө куруу, эс алуу, билим берүү жайларын ремонттоо жана башка) келип чыккандагы жашоочулардын биримдиги;

- жан-дүйнө жана маданий керектөөлөрүн чечүүдө жашоочулардын биримдиги;

- жашаган жерин көрктөндүрүүдө жашоочулардын биримдиги;

- коллективдүү жана жеке укуктарды жана кызыкчылыктарды коргоодогу биримдик;

- аймактык коомдук башкаруунун (TOC) болушу жана активдүүлүгү;

- жарандардын өз ара салык киргизүүсүнүн болушу;

- маданий-массалык иш чараларды өткөрүүдөгү жашоочулардын активдүүлүгү (жылына өткөрүлгөн иш чаранын саны жана катышкандардын саны);

- өндүрүштүк, чарбалык ишмердиктеги өз ара байланыш;

- жарандардын ченем чыгаруудагы активдүүлүгү (чогулуштарда, жыйындарда чечим кабыл алууга катышуусу);

- жарандардын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын ишмердүүлүгүнө көзөмөл жүргүзүүгө катышуусу (ЖӨБО отчетторун угууга катышкан жамааттын мүчөлөрүнүн саны);

- жашоочулардын бири-бирине өз ара социалдык жардам көрсөтүүсү (той, маркумду узатуу жана башка иш чараларына катышуусу, ардагерлерге жана багуусуз калгандарга жардам берүүсү).

4.5. Жергиликтүү жамааттын зарылчылыгына жараша башка жергиликтүү жамааттар менен түздөн-түз алакага кирүүгө укугу бар.

4.6. Жергиликтүү жамаат мыйзамдарга ылайык тарыхый, маданий, улуттук жана башка жергиликтүү салттарды жана өзгөчөлүктөрдү чагылдырган расмий символдорду белгилөөгө укутуу. Символдордун сүрөттөп баяндалышы жана аларды пайдалануунун тартиби жергиликтүү кеңештин токтому менен белгиленет.

 

5. Жергиликтүү жамааттын мүчөлүгүнө өтүүнүн жана мүчөлүгүнөн чыгуунун тартиби

 

            5.1. Жашы 16 дан жогору, Кыргыз Республикасынын жаранынын Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте айылдык аймакта өзү жашаган дареги боюнча каттоодон өтүү фактысы аны айылдык аймактын жергиликтүү жамаатынын мүчөсү деп таануу үчүн негиз болуп саналат.

5.2. Жергиликтүү жамааттын мүчөсү болуп эcептелбеген (каттоосу боюнча), бирок айылдык аймакта 1 жылдан ашуун жашаган Кыргыз Республикасынын жарандары, ошол жердин жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү органына шайланууга жана шайлоо укуктарын кошпогондо, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү сыяктуу эле калган баардык укуктарга жана милдеттерге ээ.

5.3. Ушул Уставда жана Кыргыз Республикасынын башка мыйзамдарында каралган негиздерден тышкары, Кыргыз Республикасынын жаранынын жергиликтүү жамааттын мүчөлүгүнө кирүүсүнө кандайдыр-бир башка шарттарды белгилөөгө жол берилбейт.

5.4. Кыргыз Республикасынын жараны төмөнкү учурда жергиликтүү жамааттын мүчөлүгүнөн чыгат:

- ал Кыргыз Республикасынын жарандыгын жоготкондо;

- ал каза болгондо;

- аны өлдү, дайынсыз жок болду деп таануу жөнүндө соттун чечими мыйзамдуу күчүнө киргенде;

- ал айыл аймагынан сырткары туруктуу жашоо үчүн чыгып кеткенде.

 

6. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн укуктары

6.1. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жынысына, расасына, тилине, майыптыгына, этностук таандыктыгына, дин тутуусуна, курагына, саясий жана башка ишенимдерине, билимине, тегине, мүлктүк жана башка абалына, ошондой эле башка жагдайларга карабастан төмөндөгүлөргө укуктуу:

- жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө катышууга;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте мамлекеттик органдарга жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына шайланууга жана шайлоого;

            - жамааттын ишин башкарууга байланыштуу маселелерди талкуулоого

            - мыйзамдарда жана ушул Уставда белгиленген тартипте жергиликтүү кеңештин токтомдорунун долбоорун демилгелөө жана аларды жергиликтүү кеңештин кароосуна киргизүү үчүн демилгечи топторду түзүүгө;

            - жамааттын муктаждыгын иликтөөгө жана аларды жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана (же) мамлекеттик органдар менен бирдикте чечүү үчүн демилгеүү топторду түзүүгө;

            - айыл өкмөтүнө жана жергиликтүү кеңешке, мамлекеттик органдардын аймактык бөлүмчөлөрүнө, уюмдарга, мекемелерге, ишканаларга жана алардын жетекчилерине жеке өзү кайрылууга, ошондой эле сунуштар, арыздар жана даттануулар менен кошо жеке жана коллективдүү кайрылууларды жөнөтүүгө, жамаатка тиешелүү бардык маселелер боюнча өз алдынча башкаруу органдарына сунуш киргизүүгө жана коюлган суроолоруна ынанымдуу жооп алууга, алардын иши боюнча пикирин айтууга жана баа берүүгө;

- жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү үчүн белгиленген жеңилдиктерден пайдаланууга;

            - муниципалдык менчиктин мүлкүнүн обьектилеринин реестиринин мазмуну менен таанышууга;

            - айыл чарбасына жарактуу Мамлекеттик фондунун жерлерин, муниципалдык жерлерди жана муниципалдык менчикте турган башка мүлктөрдү берүү боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары өткөргөн сатууларга (аукциондорго жана конкурстарга) катышууга;

            - жамааттын мүчөлөрүнүн биргелешкен күч аракеттери менен түзүлгөн байлыктардан жана каражаттардан, ошондой эле жамааташтыктан ортолук менчигинде уюм, мекеме ишканалардын кызматтарынан белгиленген чегинде пайдаланууга:

            - жергиликтүү курултайларга, айылдык жыйындарга, чогулуштарга, жерпгиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын ачык жыйналыштарына катышууга, өз оюн эркин айтып, талкууланып жаткан маселе боюнча өзүнүн сунуштарын киргизүүгө;

            - уставда каралган ушулукуктар өз алдынча башкаруу органдары же алардын кызматкерлери тарабынан бузулса, аларды кароо максатында тиешелүү органдарга кайрылууга;

            - жамааттын башка мүчөлөрү тарабынан коомдук тартипти, ушул Уставдын эрежелерин бузган учурда, алардан мыйзамдардын, ушул Уставдын аткарылышын, коомдук тартипти сактоону жана укук бузуларды токтотууну талап кылууга, керек болсо жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына жана укук коргоо органдарына кайрылууга;

            - жамааттын жашоо шартын жакшыртуу максатында өткөрүлгөн коомдук пайдалуу, демөөрчүлүк иш-чараларына (ашарларга, ишембиликтерге, демөөрчүлүк акцияларына, иш-чараларга, марафондорго) катышууга;

- айланасындагы жаңы турак-жай конуштарынын кеңештери, үй, көчө, кварталдык комитеттер түрүндө аймактык коомдук өз алдынча башкаруу органдарын, жаштар комитетин, аялдар кеңешин, аксакалдар кеңешин, ыктыярдуу элдик кошундарды, коомдук алдын алуу борборлорун (КААБ) жана башка коомдук уюмдарды, жамаатты, коммерциялык эмес уюмду Кыргыз Республикасынын мыйзам ченемдерине карама-каршы келбегендей түзүүгө же аларга мүчө болуп кирүүгө;

- жергиликтүү бюджетти түзүүгө катышууга, ошондой эле жергиликтүү бюджеттен чыгымдалып жаткан каражаттар тууралуу түшүнүктүү жана жөнөкөйлөтүлгөн формада маалымат алууга (жарандык бюджет);

          - мыйзамдын чегинде өндүрүштүк тейлөөчүлүк (сервистик) соода жана калкка башка кызмат көрсөтүү багытындагы ишканаларды уюштурууга;

          - адал мээнет, ак эмгек менен өз байлыгын арттырууга жана анын жалпы жамаат, ошондой эле өз алдынча башкаруу органдары тарабынан ишенимдүү корголушун талап кылууга;

          - ушул Уставда каралган тартипте жергиликтүү жамааттын мүчөлүгүнөн өз эрки менен чыгууга;  

          -  Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана ушул Уставда каралган башка укуктардан пайдаланууга.

          Жергиликтүү өз алдынча башкарууну жүзөгө ашырууда Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында каралган учурларды кошпогондо, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн укуктарын чектөөгө жол берилбейт жана чектөө соттук тартипте даттанылышы мүмкүн.

 

7. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн милдеттери

 

             7.1. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү расасына, этностук тиешелүүлүгүнө, динге болгон мамилесине карабастан, төмөндөгүлөргө милдеттүү:

            - Кыргыз Республикасынын Конституциясын, мыйзамдарын жана башка ченемдик укуктук актыларын, ошондой эле ушул Уставды бекем сактоого;

            - жергиликтүү жамааттын башка мүчөлөрүнүн укуктарын жана эркиндиктерин урматтоого;

             - жынысы, расасы, тили, майыптуулугу, этноско таандыктыгы, туткан дини, курагы, саясий же башка ынанымдары, билими, теги, мүлктүк же башка абалы, ошондой эле башка жагдайлары боюнча адамдарды басмырлоого жол бербөөгө;

            - этностук маанидеги көйгөйлөргө өтүп кетүү ыктымалы бар социалдык жана башка характердеги конфликтерди алдын алуу боюнча укук коргоо органдарына жана жергиликтүү бийликке көмөк көрсөтүүгө;

            - этностук жамааттардын маданиятынын өзгөчөлүктөрүнө толеранттуу болууга;

            - жамаатын өз алдынча башкаруу органдары тарабынан мыйзамдын чегинде белгиленген салыктардын жана жыйымдардын бардык түрлөрүн кечиктирбей өз убагында төлөөгө;

            - жамааттын турмуш-тиричилик шартын жакшыртууга багытталган баардык коомдук пайдалуу жумуштарга (социалдык багыттагы обьектилерди, жолдорду, көпүрөлөрдү, оңдогон арыктарды, көчөлөрдү, санитария боюнча тазалоого, көрктөндүрүүгө, жашылдандырууга жана башка максаттарында уюштурулган ашарларга) катышууга, аларды ишке ашыруу боюнча (бекитилген шарттарды, чекиттерди) нормаларды, өзгөчө кырдаалдарда жана башка шарттарда коомдук тартипти, жарандык коргонуунун талаптарын сактоого жана башка коомдук кызматтарды милдетүү түрдө аткарууга;

           - жамааттын өз алдынча башкаруу органдарынын мыйзам чегинде жана ушул Уставдын негизинде кабыл алынган бардык чечимдерин аткарууга;

            - жамааттын белгиленген ортолук менчигин түзүүгө жана өнүктүрүүгө өз салымын кошууга, аларды сарамжалдуу пайдаланууга жана сактоого;

            - жамаатын мүчөлөрүнүн биргелешкен пайдалануусундагы жерди, сууну жана башка жаратылыш байлыктарын сарамжалдуу пайдаланууга.

            - өз үйүн, короо-жайын таза кармоого жана өз убагында оңдоп турууга, көрктөндүрүүгө жана жашылдандырууга, өз чарбасынан жогорку түшүмдү алууну камсыз кылууга;

            - калктуу конуштардагы жалпы колдонуудагы жерлерде жүргөндө тазалыкты сактоого;

            - курчап турган табиятка (айлана-чөйрөгө) камкордук, сарамжалдуулук менен мамиле жасоого, токой, бак-дарак жана башка өсүмдүктөргө жана жан-жаныбарларга кыянат мамиле кылгандар менен аеосуз күрөшүүгө, тарыхый, маданий жана табигый эстеликтерди сактоого;

            - калктуу конуштарда мал кармоодо айдоолорду майкандоого, талаадагы айыл чарба өсүмдүктөрүнүн жыйналган түшүмүн керектөөдөн чыгаруу же жок кылуу, бак-дарактарга зыян келтирүүгө жол бербөөгө, санитардык, ветеринардык жоболорду сактоого;

            - мал жайууда малды Кыргыз Республикасынын «Жайыттар жөнүндө» мыйзамына ылайык жайытка чыгарууга, же атайын мал жайууга ылайык жерлерге жайууга;

            - турак-жай имараттарын куруу эрежелерин так сактоого, турак үйлөрдү, ага жакын аймактарды пайдаланууда өрт коопсуздугунун санитардык жана ветеринардык эрежелеринин туура сакталышына көмөктөшүүгө;

            - мыйзамдуулукту бузуунун бардык көрүнүштөрүнө, коомчулуктун материалдык байлыктарына зыян келтирүүчүлөргө жана адептүүлүккө көңүл коштук менен мамиле жасабай ага каршы күрөшүүгө милдеттүү.

            Жергиликтүү жамааттын ар-бир мүчөсү, өз аймагынын калыптанып калган шарттарына жараша, кошумча төмөндөгү өзгөчө милдеттерди жана парздарды   аткарууга милдеттүү:

           - ар бир ата-эненин милдети катары баланын өсүп-өнүгүүсүнө жана билим алуусуна кам көрүүгө, туура тарбия берүүгө жооп берүүгө;

           - эмгекке жарамдуу жашы жеткен ар бир бала ата-энелерине камкордук көрүүгө;

           - жалпы калктын ыйык парзы катары жамааттын ар бир мүчөсүнө гумандуулук жана боорукердик менен мамиле жасоого, жетимдерди жана ата-энесинин багуусунан ажыраган балдарды, ошондой эле багар-көрөрү жок кары-картаңдарды, майыптарды, эмгекке жарамсыздарды камкордукка алууга жана багууга;

           - улууга урмат, кичүүгө ызат, аялдарга сый көрсөтүүгө, араккечтике, уурулукка, баңгиликке, сойкулукка, бузукулукка, бекерпоздукка барбоого, жамааттын башка мүчөлөрүнүн укуктарын жана эркиндигин ызаттоого, коомдук тартипти сактоого катышууга;

           - ар бир үй-бүлө башчысы өз үй-бүлөөсүндө ынтымактуу, бейпил турмушту камсыз кылууга, кошуна колоңдор менен тынчтыкта жашоого, үй-бүлөө мүчөлөрүн, айрыкча жаш муундарды эмгектенүүгө, Ата-Мекенин, өз айылын сүйүүгө, патриотуукка, интернационализмге, достукка тарбиялоого;

           - ар бир улуттун намысын жана каада-салттарын урматтоого, улуттар аралык ынтымакты, биримдикти чыңдоого, ар бир улуттун маданиятын өркүндөтүүгө көмөк көрсөтүүгө;

           - айыл аймагынын коомдук жайларында жамааттын беделин түшүрүүчү жосунсуз жоруктарды жасабоого, намысты бекем кармоо ыйык парз экендигин унутпоого;

            - маркумду акыркы сапарга узатууда жоосунсуз жоруктарды жасоого, атап айтканда көңүл айтуу сыяктуу шылтоолоп ичкилик ичүүлөргө, уруксат берилгенден ашык мал союуга, жыртыш таратууга, кийит кийгизүүгө, доорон акы берүүгө катуу тыюу салынат; 

            - кызды күйөөгө берүү, келин алуу эки тараптын макулдашуусу менен жүргүзүлөт жана ашыкча чыгымга жол берилбейт;

          - ичкиликке, наркоманияга өтө берилген атуулдарга коомдук жаза чаралары менен таасир кылууга катышууга; 

            - айылдагы ар бир атуул кыргыз элинин кайрымдуулук салттарын улап, бей-бечараларга, жардамга муктаждарга жардам көрсөтүү максатында айыл өкмөтүнүн алдында фонд ачылат, түшкөн каражат комиссия аркылуу бөлүштүрүлүп турулат;

            - уруксатсыз аңчылык кылууга жана балык уулоого, жаратылыштагы жапайы жаныбарларга, өсүмдүктөргө бүлгүн салууга жол бербөөгө;

            - айыл аймагындагы жол жээктериндеги муниципалдык менчиктеги бак-дарактарды айыл өкмөтүнүн уруксатысыз кыюуга тыюу салынат;

          - ар бир айылда бада же кезүү уюштурулуп бош жүргөн мал болбоого тийиш. Эгин жана чөп чабынды, үлүш жерлерге түшкөн мал үчүн ээси же бадачы мыйзам чегинде жаза тартат. 

          - Орозо, Курбан айт, Ноорузду спирт ичимдиксиз белгилөө ар адамдын ыйык милдети деп эсептелинет.

           

II. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары

8. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жана аны ишке ашыруунун формалары

8.1. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу– бул жергиликтүү жамааттардын жергиликтүү маанидеги маселелерди өз кызыкчылыктарында жана өз жоопкерчилиги менен өз алдынча чечүүсүнүн Конституция менен кепилденген укугу жана чыныгы мүмкүнчүлүлүгү.

           8.2. Жергиликтүү өз алдынча башкарууну жарандардын жергиликтүү жамааттары түздөн-түз же жергиликтүү өз алдынча башкаруунун өкүлчүлүктүү (жергиликтүү кеңештер) жана аткаруу (айыл өкмөтү) органдары аркылуу жүзөгө ашырышат.

8.3. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү ошондой эле коомдук жана мамлекеттик турмуштун бардык маанилүү маселелелерин жана жергиликтүү маанидеги маселелелерди жыйындарда (чогулуштарда), курултайларда, коомдук угууларда талкуулоо, ченем чыгаруу демилгесин көтөрүү жана/же жергиликтүү маанидеги өзгөчө маанилүү маселелер боюнча түз добуш берүү аркылуу жергиликтүү өз алдынча башкарууну тикелей ишке ашырышат.

8.4. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү ошондой эле өз демилгеси, өз каражаттарынын жана башка тараптардын каражаттарынын эсебинен жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү аркылуу да жергиликтүү өз алдынча башкарууну ишке ашырышат.

 

9. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары

9.1. Кара-Бүргөн айылдык аймагынын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары – Кара-Бүргөн айылдык кеңеши, Кара-Бүргөн айыл өкмөтү өз ишин Кыргыз Республикасынын Конституциясынын, мыйзамдарынын, башка ченемдик укуктук актыларынын, ушул Уставдын негизинде жалпы калктын атынан ачык жана жергиликтүү жамааттын кызыкчылыктарында жүзөгө ашырышат, анын алдында жооптуу болушат.

9.2. Жарандар мыйзамдарга жана ушул уставга ылайык жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына жана алардын кызмат адамдарына кайрылышат, ошондой эле жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын иши жөнүндө маалымат алышат, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына шайланышат. 

             9.3. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана алардын жетекчилери, жергиликтүү кеңештин депутаттары мезгил-мезгили менен бирок жылына бир жолудан кем эмес жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн алдында отчет берип турушат.

9.4. Кара-Бүргөн айыл өкмөтү маанилүү маселелер боюнча чечим кабыл алуунун алдында, жергиликтүү кеңештин кароосуна жалпы жамаатка тиешелүү чечимдердин долбоорлорун даярдап киргизүү үчүрүнда жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн пикирлерин жана сунуштарын сурап билүүгө, алар кабыл алынгандан кийин жамааттын мүчөлөрүн кабарландырууга милдеттүү.

           9.5. Жергиликтүү кеңеш өзүнүн сессиясынын датасы жана күн тартиби жөнүндө алдын ала жарандарга маалымдоого, алардын сессияга, жыйындарга катышуусуна шарт түзүүгө, ошондой эле кабыл алынган чечимдер боюнча жергиликтүү жамаатты маалымдоого милдетүү.

 

III. Жергиликтүү маанидеги маселелер

10. Жергиликтүү маанидеги маселелер

10.1.Жергиликтүү маанидеги маселелер– айыл аймагынын жашоо-турмушунун тутумунун иштешин жана өнүгүшүн уюштуруу, жергиликтүү жамааттын жашоо тиричилигин жана башка таламдарын канааттандырууну камсыз кылуу үчүн жергиликтүү жамааттын жана анын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын карамагына берилген   маселелер. Алар тиешелүү мыйзам жана жергиликтүү жамааттын уставы менен белгиленет, аларга өзгөртүүлөрдү киргизүү жолу менен өзгөртүлөт жана/же токтотулат.

10.2. Жергиликтүү маанидеги маселелердин тизмеси Мыйзамда белгиленген тизме менен биротоло бүттү деп эсептелбейт. Жергиликтүү жамааттар менен жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары мамлекеттик органдардын компетенциясына кирбеген жана Кыргыз Республикасынын  мыйзамдарында карама-каршы келбеген шартта өздөрүнүн географиялык, салттык, этностук, чек-аралык жана башка өзгөчөлүктөрүнө байланыштуу жергиликтүү маанидеги кошумча маселелерди жергиликтүү жамааттын Уставында белгилөөгө укуктуу.

10.3. Жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жана жергиликтүү жамааттын өз ара мамилелеринин тартиби Кыргыз Республикасынын мыйзамы, башка ченемдик укуктук актылары, ошондой эле жергиликтүү жамааттын уставы менен белгиленет.

10.4. Жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүнүн натыйжалары боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана жергиликтүү жамааттын жарандардын демилгеси боюнча өз алдынча түзүлгөн топтору тиешелүү аймактын жергиликтүү жамаатына отчет берет.

 

11. Мыйзамда белгиленбеген жергиликтүү маанидеги маселелерди аныктоонун тартиби

           11.1. Маселени жергиликтүү маанидеги деп табуу үчүн ал жергиликтүү муктаждыктын жана кызыкчылыктын болушу, мамлекеттик же башка тараптардын эч кимиси аны чечпей жатышы, аны чечүү үчүн ресурстарды табуунун мүмкүнчүлүгүнүн бардыгы, аны аткаруучу субъектилердин (жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары, жамаат) отчеттуулугу сыяктуу критерийлерге туура келүүгө тийиш.

          11.2. Төмөнкү тизмедеги маселелер жергиликтүү маанидеги маселелер катары жергиликтүү жамааттын уставына киргизилиши мүмкүн:

көчөлөрдү, суу курулмаларын оңдоп-түзөөнү жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

коомдук пайдалануудагы жерлердеги бак-дарактарды өстүрүүнү жана коргоону жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

калктуу конуштарда мал, ит, мышык жана канаттуларды кармоону жана багууну жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

калктуу конуштарда жалпы пайдалануудагы жерлерди күтүүнү жана пайдаланууну жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

калктуу конуштарда жалпы пайдалануудагы сугат суусун колдонууну жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

калктуу конуштарда жалпы пайдалануудагы ичүүчү сууну колдонууну жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

калктуу конуштарда жазгы айдап-себүү жана күзгү оруп-жыюу жумуштарынын мезгилинде калк менен кызмат көрсөтүүчү механизаторлордун ортосундагы мамилелерди жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

калктуу конуштарда коомдук тартипти сактоого көмөк көрсөтүү;

жергиликтүү жамааттын ичиндеги ийкемдүү мамиле, жашоого жагымдуу маанай түзүү,  жергиликтүү жүрүм-турумду, адеп-ахлакты бекемдөөгө, элдик каада-салты сактоого жана өнүктүрүүгө көмөк көрсөтүү;

жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн арасындагы ар кандай пикир келишпестиктерди, чыр-чатактарды чечүүгө көмөк көрсөтүү;

үй бүлөлүк салтанаттарды өткөрүүнү жөнгө салууга көмөк көрсөтүү;

маркумду акыркы сапарга узатуу, эскерүү иш чараларын өткөрүүнү жөнгө салууга көмөк көрсөтүү.

11.3. Жергиликтүү жамаат өзү ушул уставга ылайык аныктаган Мыйзамда белгиленбеген жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү боюнча эрежелерди иштеп чыгат, колдонууга киргизет жана сакталышын, аткарылышын көзөмөлдөйт.

 

          12. Жергиликтүү жамааттын жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө катышуусу, бул учурдагы жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен өз ара мамилелеринин тартиби. Демилгечи топтор

 

12.1. Жынысына, расасына, улутуна, тилине, туткан динине, кызматтык жана мүлктүк абалына көз карандысыз 16 жашка толгон жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жергиликтүү жамаатты социалдык-экономикалык өнүктүрүү программаларын (мындан ары - СЭӨП) натыйжалуу ишке ашыруу, аймактын турмуш-тиричиликтик тутумдарын өнүктүрүү, калкка зарыл болгон мамлекеттик жана мунициалдык кызматтарды көрсөтүү максаттарында жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүдө жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен өз ара аракетте катышууга укуктуу.

12.2. Жергиликтүү жамааттын жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө катышуусу жамааттын мүчөлөрүнүн жамааттын муктаждыктарын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен биргелешип же өз алдынча иликтөөсү аркылуу жүзөгө ашырылат.

12.3. Жергиликтүү жамааттын муктаждыктарын биргелешип иликтөө процессинде, ыктыярдуу негизде айыл өкмөтү жана /же жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү ар кайсы тармактар боюнча демилгечи топторду түзөт, аткаруу мөөнөттөрүн, ресурстарын, аткарууга жооптууларды белгилейт. Бул учурда жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жана жергиликтүү жамааттын артыкчылыктуу көйгөйлөрүн табуу, аларды чечүү боюнча иш-чараларды аныктоо, бул тууралуу шаардын же айылдык аймактын жашоочуларынын ой-пикирлерин жана кызыкчылыктарын эске алуу ишке ашырылат.

12.4. Жамаааттын муктаждыктарын биргелешип иликтөө процессине төмөнкүлөр катыша алышат:

- жергиликтүү жамааттын жигердүү мүчөлөрү;

- жергиликтүү кеңештин депутаттары;

- айыл өкмөтүнүн аппаратынын кызматкерлери;

- мамлекеттик уюмдардын, ишканалардын, мекемелердин, мамлекеттик органдардын аймактык бөлүмчөлөрүнүн, коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдардын, коомдук бирикмелердин өкүлдөрү.

12.5. Айыл өкмөтү жумушчу жолугушуулардын натыйжалары боюнча жыйынга (чогулушка), коомдук угууга төмөнкүлөрдү алып чыгат:

- жамааттын муктаждыктарын биргелешип иликтөөнүн натыйжалары;

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.);

- тандалып алынган багыттар боюнча демилгечи топтордун санын;

- жергиликтүү жамаат менен макулдашуу (өзгөртүү, толуктоо) үчүн демилгечи топтордун мүчөлөрүнүн тизмесин.

12.6. Демилгечи топтордун саны жана алардын курамы, жергиликтүү жамааттын кичи кеңешименен макулдашылат, андан кийин айыл өкмөтүнүн башчысынын чечими менен бекитилет.

12.7. Биргелешкен аракеттер Планынын долбоору жергиликтүү жамаатменен жыйында (чогулушта), коомдук угууларда макулдашылат, катышуучулардын сын-пикирлери жана сунуштарын эске алуу менен жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет. Бул маалымат жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруучу органынын расмий сайтына же болбосо маалыматтык тактайында илинүү жолу менен жалпы элге маалымдалат.

12.8. Социалдык-экономикалык өнүгүү жана калкты социалдык коргоо программасы айыл өкмөтү тарабынан иштелип чыгат жана Кыргыз Республкасынын Бюджеттик кодексинин талаптарына ылайык жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет.

12.9. Жергиликтүү жамааттын социалдык-экономикалык өнүгүү жана калкты социалдык коргоо программасынын долбоорун талкуулоо боюнча коомдук угууларды өткөрөт. Талкуунун жыйынтыгы боюнча социалдык-экономикалык өнүгүү жана калкты социалдык коргоо программасы жана жергиликтүү бюджеттердин артыкчылыктары кезектеги бюджеттик жылдан мурунку жылдын  1-июнунан кечиктирилбестен жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет.

 

13. Биргелешкен мониторинг жана баа берүү

13.1. Жамааттын артыкчылыктуу маселелерин аныктоо жана чечүү боюнча ачыктыкты, айкындыкты камсыз кылуу жана жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүн жергиликтүү коомдук маанилүү чечимдерди кабыл алууга тартуу, ошондой эле жергиликтүү жамааттын, донор уюмдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын өнүгүшүнө чегерилген каражаттарынын натыйжалуулугун жогорулатуу максатында биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча иш чаралары жүргүзүлөт.

13.2. Биргелешкен мониторинг жана баа берүүнүн максаттары төмөнкү болуп саналат:

- жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын иш-аракеттерине жана муниципалдык кызматтардын сапатына баа берүү жана мониторинг жүргүзүү;

- айылдык аймактын территориясында жергиликтүү жана (же) республикалык бюджеттен, эл аралык жана башка донор уюмдардын, спонсорлордун жана башка мыйзамдар менен тыюу салынбаган булактардан каржыланып ишке ашырылуучу жергиликтүү демилгелердин /долбоорлордун/ программалардын иш жүзүнө ашыруу натыйжаларына мониторинг жүргүзүү жана баа берүү;

- жергиликтүү демилгелерди/долбоорлорду/программаларды ишке ашыруу процессин, ошондой эле муниципалдык кызматтарды жакшыртуу боюнча сунуштамаларды иштеп чыгуу;

- этностор аралык конфликтерди алдын алуу жана болтурбоо максатында шаардын же айылдык аймактын чегинде этностор аралык мамилелерге мониторинг жүргүзүү.

13.3. Жогоруда көрсөтүлгөн милдеттерди аткаруу үчүн жергиликтүү кеңеш биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча жумушчу топ түзүүгө укуктуу. Жергиликтүү кеңеш ушул Уставдын 27.2. пунктунда көрсөтүлгөн маселелер боюнча кошумча биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча жумушчу топторду түзүүгө укуктуу. Биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча жумушчу топтордун иш-аракеттеринин тартиби жергиликтүү кеңеш тарабынан аныкталат.

13.4. Биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча топтун курамына жергиликтүү кеңештин депутаттары, демилгечи топтордун, коммерциялык эмес уюмдардын өкүлдөрү, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жана башка жактар кирүүгө укуктуу. Топтун курамы жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет.

13.5. Айыл өкмөтү ушул Уставдын 15.1.-15.2. пункттарында көрсөтүлгөн максаттарга жетүүгө жана маселелерди чечүү үчүн өзүнүн компетенциясына кирген маселелер боюнча биргелешкен мониторинг жана баа берүү топторун түзүүгө укуктуу.

13.6. Биргелешкен мониторинг жана баа берүү тобунун иштеринин натыйжалары маалыматтык керегелерге илинет, жарыяларда, жалпыга маалымдоо каражаттарында таратылат, ошондой эле талкуулоо үчүн жыйындарга (чогулуштарга), коомдук угууларга, курултайларга зарылчылыгына жараша киргизилет.

 

IV. Жергиликтүү жамааттын жергиликтүү өз алдынча башкарууну жүзөгөашырууга түз катышуу формалары

 

14. Жергиликтүү жамааттын курултайы

14.1. Айыл аймагында жалпы кызыкчылыктарды жараткан өтө маанилүү маселелерди, анын ичинде жергиликтүү жамааттын жашоо-турмушуна тиешелүү жергиликтүү маанидеги маселелерди жамааттын мүчөлөрү менен талкуулап, сунуштама түрүндө коллективдүү чечим кабыл алуу үчүн айыл аймагынын жергиликтүү жамаатынын өкүлдөрүнүн жыйыны - жергиликтүү жамааттын курултайы (мындан ары - курултай) чакырылат.

Курултайдын делегаттары (жергиликтүү жамааттын өкүлдөрү) жарандардын жыйындарында (чогулуштарында) жергиликтүү жамааттын өкүлдөрүнүн ичинен шайланат.

14.2. Курултайдын ишин уюштуруу конституциялык мыйзамда, Кыргыз Республикасынын Президентинин Жарлыгы менен бекитилген Жободо жана ушул уставда каралган тартипте жүргүзүлөт.

14.3. Курултай төмөнкүлөрдү камтуу менен жергиликтүү жамааттардын турмуштук мааниге ээ болгон бардык маселелерин кароого укуктуу:

- жергиликтүү жамааттардын Уставын кабыл алуу, ага өзгөртүү жана толуктоо киргизүү;

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын, ошону менен бирге жергиликтүү жамаат менен жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын биргелешкен аракеттер пландарын, аймактын социалдык-экономикалык өнүктүрүү жана жергиликтүү калкты социалдык коргоо программаларынын долбоорлорун (мындан ары – СЭӨП, БАП ж.б.);

- жергиликтүү жамааттардын аймагында өзүн-өзү каржылоону, өзүн-өзү камсыз кылууну, өзүн-өзү жөнгө салууну уюштуруунун негизги принциптерин жана эрежелерин бекитүү;

- жергиликтүү жамааттардын жергиликтүү бюджетин, ошондой эле бюджеттен тышкаркы каражаттарын түзүү, аткаруу жана пайдалануу;

- коомдук тартипти коргоо боюнча негизги эрежелерди жана иш-чараларды белгилөө, майрамдарды, жүрүштөрдү жана диний ырым-жырымдарды, башка иш-чараларды уюштуруунун жергиликтүү жамааттардын турмуш-тиричилигине таасир этиши мүмкүн болгон экологиялык жана санитардык талаптарды сактоо;

- өзгөчө кырдаалдарда жана коомчулуктун таламында жергиликтүү жамааттардын күчүн жана каражатын моблизациялоону талап кылган башка шарттарда жергиликтүү жамааттардын мүчөлөрүнүн коомдук кызмат өтөшү боюнча милдеттүү нормаларды белгилөө;

- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана жергиликтүү жамааттардын Уставына каршы келбеген, жергиликтүү жамааттардын турмуш-тиричилигине тиешеси бар башка маанилүү маселелерди кароо.

14.4. Курултайдын чечимдери сунуштама түрүндө болот жана жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруучу органынын башчысынын катышуусу менен жергиликтүү кеңеште милдеттүү түрдө каралат. Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына жана ушул Уставга карама каршы келбеген жергиликтүү жамааттын курултайынын чечимдери жергиликтүү кеңеш жактыргандан кийин шаар же айыл аймагынын бардык жеринде аткаруу үчүн милдеттүү болуп саналат. Курултайды чакыруу, анын күн тартиби жана өткөрүү датасы жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынат. Жергиликтүү жамааттын курултайын даярдоо жана өткөрүү жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруучу органына жүктөлөт.

14.5. Курултайдын делегаттары жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн санына жана айыл аймагынын өзгөчөлүктөрүнө жараша жергиликтүү кеңеш тарабынан белгиленген өкүлчүлүктүн нормаларына ылайык, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жашаган жери боюнча айылдык жыйналыштарда (чогулуштарда) шайланат.

Эгерде айыл аймагы бирден ашык калктуу пунктан, аймактык бирдиктен турса, анда өкүлчүлүктүн нормасы пропорционалдуу түрдө алардын ар биринин калкынын өкүлчүлүгүн эске алуу зарыл.

14.6. Күн тартибин көрсөтүү менен курултайды чакыруу демилгеси жергиликтүү кеңешке, айыл өкмөтүнүн башчысына, жергиликтүү жамааттын демилгечи тобуна тийиштүү болот.

14.7. Жергиликтүү жамааттын демилгечи тобунун демилгесинин негизинде курултайды чакыруудан баш тартуу сотко даттанылышы мүмкүн.

 

15. Жергиликтүү жамааттын кичи кеңеши

15.1. Калыптанып калган практикага ылайык чөлкөмдөрдөн жана турак-жай конуштарынан, айыл аймактары айылдардан (калктуу конуштардан) турат. Алар территориясы боюнча аймактык коомдук башкарууларга, кварталдарга жана көчөлөргө бөлүнгөн.

15.2. Курултайлардын аралыгында (ортосунда) жергиликтүү жамааттын ишмердүүлүгүн уюштуруу максатында курултайдын чечими менен айыл аймагынын бүткүл территориясын камтыгандай түрдө бардык аймактык коомдук башкаруулардан, айылдардан, кварталдардан жана көчө комитеттеринен бир жылга шайланган бирден өкүл, айыл аймагынан сыртта жашаган жердештик коомдордун башчылары, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү түзгөн коомдук уюмдардын жетекчилери курамына кирген Жергиликтүү жамааттын кичи кеңеши (мындан ары-Кичи кеңеш) түзүлөт.

15.3. Кичи кеңешке жергиликтүү курултайдын төрагасы жетекчилик кылат.

15.4. Кичи кеңеш жергиликтүү жамааттын аймагында жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү аймактык коомдук өз алдынча башкаруу органдарын, жаштар комитетин, аялдар кеңешин, карыялар кеңешин, аксакалдар сотун, ыктыярдуу элдик кошундарды, коомдук алдын алуу борборлорун (КААБ), коммерциялык эмес уюмдарды жана башка коомдук уюмдарды түзүшүнө түрткү берет жана көмөк көрсөтөт.

15.5. Кичи кеңеш жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү менен бирдикте иш алып барат.

1.6. Кичи кеңеш туруктуу жана ыкчам байланышта болуу үчүн жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүн тартуу менен уотсап-топторун түзөт.

15.7. Жергиликтүү жамаатта болуп жаткан жагдайды терең билүү, өздөрүнө ашыкча жүк албоо үчүн Кичи кеңештин мүчөлөрү багыттар боюнча иш бөлүштүрүп алышат.

15.8. Кичи кеңеш жергиликтүү жамааттын пикири, сунушу, макулдугу зарыл болгон учурларда жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары уюштуруп жаткан иш чараларына толук курамы менен катышат, кызыкчылыгына жараша аймактык коомдук башкаруулардын, айылдардын, кварталдардын жана көчө комитеттеринин элин катышууга чакырат. Иш-чараларына катышуу тууралуу кезектеги курултайда билдирүү берет.

15.9. Кичи кеңеш жергиликтүү жамааттын уставынын жол-жоболорун түшүндүрөт жана жамааттын арасында таратат, уставдын сакталышына, аткарылышына көзөмөлдүк жүргүзөт.  

15.10. Кичи кеңеш Кыргызстандын шаарларындагы жана чет өлкөлөрдөгү жердештик коомдор менен байланыш түзөт жана алардын мүчөлөрүн, ыктыярдуу каражаттарын айыл аймагын өнүктүрүүгө тартат.

 

16. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн  жыйындары (чогулуштары)

16.1. Жергиликтүү маанидеги маселелер боюнча жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн пикирлерин эске алуу, жергиликтүүкеңештин депутаттарынын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруучу органдарынынмаалыматтарын угуу жана талкуулоо максатында бир көчөнүн/бир кварталдын/же айыл аймагынын бөлүгүндө жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жыйыны(чогулушу) өткөрүлөт.

16.2. Жыйындарда (чогулуштарда)  төмөндөгү маселелер каралат:

- жергиликтүү жамааттын уставынын долбоору, ошондой эле жергиликтүүжамааттын уставына өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү жөнүндө ченемдик укуктук актынын долбоору;

- айыл аймагын өнүктүрүүнүн программаларынын жана пландарынын долбоорлору (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) жана аларга өзгөртүүлөрдү киргизүү жөнүндө долбоорлор;

- айыл аймагынын, кварталдын, көчөнүн белгилүү болгон өзгөчө көйгөйлөрүн чечүү боюнча биргелешкен аракеттердин планы;

- айылдык аймакта этностор аралык мамилелерди жакшыртуу, этностор аралык конфликттерди болтурбоо боюнча алдын алуу жумуштарын жүргүзүү;

- жергиликтүү жамааттын муниципалдык менчигин пайдалануунун жана тескөөнүн тартибин белгилөө;

- ичүүчү сууну, сугат сууну пайдалангандыгы (эгер болсо канализация, жылуулук менен камсыз кылуу), ошондой эле тиричилик калдыктарын жана башкаларды жыйноо жана чыгаруу үчүн тарифтерди талкуулоо;

- турак жай фондусун, турак жай-коммуналдык чарбаны өнүктүрүү жана көчөлөрдү, кварталдарды, айылдарды көрктөндүрүү;

- аймакты куруунун башкы планы, архитектура жана шаар куруунун нормаларын жана эрежелерин сактоо маселелери;

- жергиликтүү жамааттар демилгелеген (элдик демилге) ченемдик укуктук актылардын долбоорлору;

- жергиликтүүкеңештин депутаттарынын, айыл өкмөтүнүн башчысынын бир жылдагы ишинин жыйынтыктары жөнүндө маалыматтарын угуу;

- айыл аймагынын территорияларынын чектеринде айыл аймактарын, калктуу конуштарды түзүү жана жоюу тууралуу маселелерди талкуулоо, алардын чек араларын белгилөө жана өзгөртүү, административдик борборун белгилөө жана которуу, калктуу конуштардын категорияларын аныктоо, шаарды же айыл аймагын, айылдарды, көчөлөрдү атоо жана кайра атоо, ошондой эле алардын аталыштарындагы транскрипцияларды өзгөртүү;

- жергиликтүү жамааттын турмуш-тиричилигин камсыз кылууга байланышкан башка маселелер.

16.3. Жыйындар (чогулуштар) айыл өкмөтүнүн башчысы, жергиликтүү кеңештин депутаттары тарабынан, ошондой эле жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн (демилгечи топтун) сунуштары боюнча зарылчылыкка ылайык, бирок жылына эки жолудан аз эмес, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүн алдын ала кабарлоо менен чакырылат.

16.4. Кечиктирилгис маселелерди чечүү үчүн жыйындар (чогулуштар) айыл өкмөтүнүн башчысы, жергиликтүү кеңеш же анын төрагасы тарабынан белгилеген мөөнөттө жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнө жана кызыкдар адамдарга шашылыш тартипте алдын ала кабарлоо менен чакырылышы мүмкүн.

16.5. Жыйындарда (чогулушта) талкууланып жаткан маселелер боюнча жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнөн түшкөн суроолорго, сунуштарга, сын-пикирлерге жооптор мүмкүнчүлүккө жараша ошол жерде берилет, ошол жерде жооп берүүгө мүмкүн болбой калган учурда жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан 3 күндүн ичинде каралат, алардын жыйынтыктары суроолорду, сунуштарды, сын-пикирлерди берген жыйындын (чогулуштун) катышуучуларына жазуу жүзүндө маалымдалат.

16.6. Жыйындарды(чогулуштарды) өткөрүү менен байланышкан чыгымдар жергиликтүү бюджеттин каражаттарынын эсебинен жабылат.

 

17. Жыйынды (чогулушту)өткөрүүнү демилгелөөнүн, уюштуруунун жана өткөрүүнүн тартиби

17.1. Жыйындарды (чогулуштарды) өткөрүүнү жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү (демилгечи топтор), жергиликтүү кеңеш же жергиликтүү кеңештин депутаттары, айыл өкмөтүнүн башчысы демилгелей алышат.

17.2. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жыйынды (чогулушту) өткөрүү боюнча саны 5-10 адамдан кем эмес демилгечи топту түзүүгө укуктуу.  Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан демилгечи топтун мүчөлөрүнүн мындан башка дагы саны белгилениши мүмкүн.

Демилгечи топ айыл өкмөтүнүн башчысына, жергиликтүү кеңештин төрагасына чогулуш өткөрүү жөнүндө кайрылуу жөнөтөт.

17.3. Жыйынды (чогулушту) өткөрүүнү демилгелеген кайрылуу өзүнө төмөнкүлөрдү камтышы керек:

- кароого киргизилип жаткан маселени (маселелерди), жыйынды (чогулушту) өткөрүүнүн зарылдыгы жөнүндө негиздемени;

- иш-чарага катышуучуларынын божомолдуу санын (көчөлөрдүн, кварталдын, айыл аймагынын, айылдардын, айылдык аймактын);

- иш-чараны өткөрүү болжолдонгон орунду;

- демилгечи топтун мүчөлөрү жөнүндө маалыматтарды (алардын фамилияларын, ысымдарын, атасынын аттарын, жашаган даректерин).

17.4. Кайрылуу айыл өкмөтүнүн башчысына же жергиликтүү кеңештин төрагасына келип түшкөн (катталган) күндөн тартып     14 күндүн ичинде каралат.

17.5. Кайрылууну кароонун жыйынтыктары боюнча же айыл өкмөтүнүн башчысы жыйынды (чогулушту) өткөрүү жөнүндө чечим кабыл алат жана аларды өткөрүүнү уюштурат, же болбосо аны өткөрүүдөн баш тартат.

Кайрылууну кароонун жыйынтыктары боюнча жергиликтүү кеңештин төрагасы кайрылуу менен макул болгон учурда айыл өкмөтүнүн башчысына жыйынды(чогулушту) өткөрүүнү тапшырат же болбосо аларды өткөрүүдөн баш тартат.

17.6. Жыйынга(чогулушка) эгерде ага тийиштүү аймактын (көчөнүн, кварталдын, айыл аймагынын, айылдардын) шайлоо укугуна ээ болушкан жашоочуларынын 0,5 пайызы катышса, же жыйынга (чогулушка) чакырылгандардын 0,5 пайызы катышса, жыйын(чогулуш) укуктуу болуп эсептелет.

Ак-Чий  айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 25 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет.

Ак-Тилек айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 30 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет

Жаңы-Тилек   айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 25 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет.

Кара-Бүргөн   айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 40 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет

 

17.7. Тийиштүү аймактын (көчөнүн, кварталдын, айылдардын, айыл аймагынын,) жашоочуларынын, же чогулушту өткөрүү үчүн чакырылган катышуучулардын зарыл саны болбогон учурда, жыйын (чогулуш) катышуучулардын макулдугу менен белгилүү мөөнөткө жылдырылат.

 

18. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн ченем жаратуу (элдик) демилгеси

18.1. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү жергиликтүү маанидеги маселелер боюнча ченем жаратуу (элдик) демилгесин көтөрүү укугуна ээ. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү тарабынан ченем жаратуу демилгеси тартибинде иштелип чыккан жана жергиликтүү кеңешке киргизилген токтомдун долбоору милдеттүү түрдө демилгечилердин жана башка кызыкдар тараптардын өкүлдөрүнүн катышуусунда каралууга жатат.

18.2. Ченем жаратуу демилгесин ишке ашырууга чет элдик жарандар, мыйзам тартибинде аракетке жөндөмсүз деп таанылган, ошондой эле соттун өкүмү боюнча эркиндигинен ажыратылган жерде кармалган жарандар катыша албайт.

18.3. Элдик ченем жаратуу демилгени ишке ашырууга Кыргыз Республикасынын бардык аймагында - шаарда же айыл аймагында согуштук же өзгөчө кырдаалдар киргизилген шарттарда жол берилбейт.

18.4. Ченем жаратуу демилгеси иретинде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына карама каршы келген жергиликтүү кеңештин токтомунун долбоорлору жергиликтүү кеӊешке киргизилиши мүмкүн эмес.

18.5. Жергиликтүү кеңештин токтомунун долбоорун демилгелөө жана киргизүү тууралуу сунуш менен чыккан жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү элдик демилгени ишке ашыруу үчүн курамы 3-5адамдан турган демилгечи топту түзүшөт.Айыл аймагында жашап турган жана 18 жашка чыккан жергиликтүү жамааттын мүчөсү демилгечи топтун мүчөсү боло алат.

18.6. Демилгечи топ токтомдун долбоорун демилгелеген жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн керектүү санынын колу коюлгандыгын тастыктаган баракчаларды топтоп бүткөндөн кийин токтомдун долбоорун жергиликтүү кеңешке киргизет.

18.7. Токтомдун долбоорун киргизүү үчүн демилгечи топ токтомдун долбоорун демилгечи топтун өкүлдөрүнүн катышуусу менен жергиликтүү кеңештин кезектеги (кезексиз) сессиясында кароо жөнүндө арыз менен жергиликтүү кеңештин төрагасына кайрылат.

18.8. Токтомдун долбоорун кароо тууралуу арызга төмөндөгүлөр кошо тиркелет:

- токтомдун долбоорун жергиликтүү кеңештин кароосуна киргизүү тууралуу чечим кабыл алынган демилгечи топтун жыйналышынын протоколу;

- токтомдун долбоорунун тексти, ошондой эле анын электрондук версиясы;

- маалымкат-негиздеме;

- жергиликтүү кеңештин мурда кабыл алынган токтомуна өзгөртүүлөр жана/же толуктоолор киргизилген учурда салыштырма таблица;

- төмөндөгү маалыматтар (жергиликтүү жамааттын мүчөсүнүн фамилиясы, аты, атасынын аты, туулган датасы, жашаган (туруктуу) жери, паспортунун сериясы жана номери, жергиликтүү кеңешке демилгечи топ даярдаган токтомдун долбоорун киргизүү үчүн коюлган колу) камтылган кол коюу барагы.

 18.9. Элдик демилге иретинде жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү тарабынан киргизилген жергиликтүү кеңештин токтомунун долбоору жергиликтүү кеңеш тарабынан милдеттүү түрдө эң жакынкы өтө турган кезектүү (кезексиз) туруктуу комиссиянын жыйынында жана жергиликтүү кенештин сессиясында каралууга жатат. Аталган долбоорду жергиликтүү кеңештин туруктуу комиссиясынын жыйынында жана сессиясында кароо демилгечи топтун мүчөлөрүнүн милдеттүү түрдө катышуусу менен жүргүзүлөт.

18.10. Жергиликтүү кеңеш мөөнөтүнөн мурда ишин токтоткон учурда жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү тарабынан киргизилген токтомдун долбоору өз күчүн сактап калат жана жаңы чакырылыштагы жергиликтүү кеңеш тарабынан каралууга жатат.

18.11. Жергиликтүү жамааттын элдик демилге укугун эркин ишке ашырууга күч колдонуу, коркутуу, алдоо, сатып алуу же башка жолдор менен тоскоолдук кылган, жергиликтүү кеңеш токтомдун долбоорун киргизүү жөнүндө үгүттөө жүргүзүүгө бөгөт болгон адамдар, ошондой эле документтерди, кол коюу барагындагы жарандардын колдорунун аныктыгын бурмалаган мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын кызмат адамдары Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында белгиленген тартипте жоопкерчиликке тартылышат.

 

19. Коомдук угуулар. Коомдук угууларды уюштуруунун жана өткөрүүнүн тартиби

19.1. Коомдук угуулар – калктын кызыкчылыгын эске алуу мененжамааттын турмушунун маанилүү маселелери боюнча калктын пикирин иликтеп билүү, иликтөөгө катышуучулардан сунуштарды жана рекомендацияларды алуу, оптималдуу, таразаланган чечимдерди табуу үчүн жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын демилгеси боюнча өткөрүлүүчү, ачык талкуу формасында уюштурулган иш-чара.

19.2. Коомдук угуулар жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан сунуш кылынган чечимди коомчулук канчалык колдоорун түшүнүүгө мүмкүнчүлүк түзөт, калкка талкууланган маселе боюнча өзүнүн ой пикирин айтууга, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, мамлекеттик органдардын аймактык бөлүмчөлөрүнүн жетекчилеринен суроого жооп алуугу, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына өз жумуштарынын сапаты жөнүндө жана алардын жасаган жумушуна элдин канааттануусу жөнүндө билүүгө, зарыл болгон учурда өз иш-аракеттерин элдин кызыкчылыктарын эске алуу менен оңдоп-түзөтүүгө мүмкүнчүлүк берет.

19.3. Коомдук угууларды уюштуруу жана өткөрүү жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органына (айыл өкмөтүнө) жүктөлөт жана жергиликтүү бюджеттин каражаттарынын эсебинен жүзөгө ашырылат.

19.4. Коомдук угуулар офлайн же/жана онлайн формаларында уюштурулушу жана өткөрүлүшү мүмкүн. Коомдук угууну уюштуруу жана өткөрүү формасын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары аныктайт.

Жергиликтүү бюджетти түзүү жана аткаруу боюнча коомдук угууларды онлайн формасында уюштуруу жана өткөрүү тартиби Кыргыз Республикасынын Министрлер Кабинетиниин ыйгарым укуктуу органы тарабынан иштелип чыгып колдонууга сунушталат.

19.5. Коомдук угууларга алып чыгарылуучу маселелер:

- жергиликтүү бюджетти түзүү жана аткаруу;

- өнүктүрүү программаларынын жана пландарынын долбоорлору (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.);

- муниципалдык менчикти башкаруу (муниципалдык жерлерди, объекттерди ж. б. сатуу, ижарага берүү, пайдалануу);

- ичүүчү жана сугат суу боюнча, канализация, жылуулук менен жабдуу, турмуш-тиричилик калдыктарды жыйноо жана ташып чыгаруу ж. б. тарифтерди бекитүү;

- жергиликтүү жамааттын жашоо-турмушун камсыз кылуу менен байланышкан башка маселелер.

Жергиликтүү жамаат үчүн өзгөчө мааниге ээ болгон маселе боюнча жергиликтүү жамааттын ой пикирин дыкат иликтөө, угуу, талкуулоо, сунуштамаларды чогултуу жана маалыматтарды алмашуу максаттарында коомдук угууга бир гана маселени алып чыгуу сунушталат.

19.6. Коомдук угуулар жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан төмөнкү учурларда милдеттүү түрдө өткөрүлөт:

- жергиликтүү бюджетти түзүү жана аткаруу боюнча маселелерди талкуулоодо;

- өнүктүрүү программаларынын жана пландарынын долбоорлорун талкулоодо (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.);

- муниципалдык мүлктү башкаруу стратегиясын долбоорун бекитүүдө жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына мамлекет тарабынан башкарууга өткөрүлүп берилген муниципалдык мүлктү бекитүүдө, мындай стратегияларды иштеп чыгуу жана бекитүү учурунда.

Кызмат көрсөтүүлөргө (ичүүчү суу, сугат суусу, канализация, жылуулук менен жабдуу, турмуш-тиричиликтик калдыктарды жыйноо жана ташып чыгаруу ж. б.) тарифтерди бекитүү маселелер боюнча коомдук угуулар зарылдыгына жараша өткөрүлөт.

19.7. Коомдук угуулар, эгерде ага өкүлдөрдүн, коомдук угууга чакырылгандардын 60 адамдан  кем эмеси катышканда укук ченемдүү болот.

V. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин негизги принциптери жана эрежелери

 

20. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин негизги принциптери

20.1. Жергиликтүү жамаат өзүнүн территориясында жашаган жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жана башка жарандардын бузулбас биримдигин, ынтымагын, коомдук тартипти жана тынчтыкты камсыз кылуу, айыл-кыштактардын жана шаардын турмуш шартын жакшыртуу, ар бир үй-бүлөнүн жана ар бир жашоочунун жыргалчылыгы болуусу, өзүн-өзү башкаруу коомун түзүү максаттарын көздөйт.

20.2. Жергиликтүү жамаат өзүнүн территориясында жашаган элдин мыкты салт-адаттарын сактайт, азыркы жашоонун өзгөчөлүктөрүн эске алуу менен өркүндөтөт жана жайылтат.

20.3. Жамааттын күндөлүк турмушуна жана ишмердигине, жалпы жашоонун эрежелерин кабыл алууга жана кынтыксыз аткарууга катышуу, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына талап коюу менен катар аларга көмөк көрсөтүү, мыкты жашоонун үлгүсүн түзүүгө, аймакты  өнүктүрүүгө салым кошуу жергиликтүү жамааттын ар бир мүчөсүнүн ыйык парзы!  Жамааттын толук кандуу жашоосунун негизги шарты болуп саналат.

 

            21. Жергиликтүү жамаатты уюштуруунун жана активдештирүүнүн эрежелери

21.1. Формалдуу эмес жергиликтүү жамаат жарандардын демилгеси жана ыктыярдуулугу бар жерде төмөнтөн ( үй, көчө, квартал) жогоруга (айыл,  конуш, айыл аймагы) чейин түзүлөт. Жамааттын ичиндеги мүчөлөрдүн ортосундагы өз ара мамилени өнүктүрүүдө жамааттын турмушуна катышуунун төмөнкү деңгээлинен (таанышуу, маалымат алмашуу жана таратуу) ортоңку деңгээлине (талкуулоо) анан жогорку деңгээлине (ишке тартуу жана кызматташтык) өтүү акырындык менен, диалог процессин жакшы пландаштыруу, аны чечим кабыл алуу процессине билгичтик менен жеткирүү ишке ашырылат.

            21.2. Биринчи кадамда булар жасалат. Жамаатты түзүү үчүн жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүн өздөрү жашаган көчөгө, кварталга чогултулуп, ал жерде айыл өкмөтүнүн кызматкери (же жигердүү жаран) таанышуу кечесин  өткөрөт. Жашоочулар бир ирет  таанышып бүткөндөн кийин көчөнүн, кварталдын, айыл аймагынын көйгөйлөрү талкууланат, чечүүнү талап кылган маселелер аныкталат, аларды чечүүгө макулдугу бар ыктыярдуулар, активдүүлөр жана ишмердүүлөр аныкталып жазылып алынат.

21.3. Жаран өзү жашаган жерде жергиликтүү жамааттын мүчөсү болот, кызматтардан толук кандуу жана сапаттуу пайдалануу, комфорттуу (булганбаган таза айлана, ак-пейилдүү мамиле, коопсуз чөйрө, ж.б.) шартта жашоо үчүн анын жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына гана талап коюусу аздык кылат. Жаран бардык жамаатка керектүү шарттарды түзүүгө үзбөй катышуусу абзел.

            21.4. Экинчи кадамда булар жасалат. Биринчи кадамда аныкталган демилгечилер, ыктыярдуулар, жигердүүлөр жана ишмердүүлөр экинчи жолугушууга чакырылат, алар менен жолугушууга иши жакшы жүрүп жаткан башка ушундай эле топтун өкүлдөрү чакырылат. Пикир алышуудан кийин алардын жашаган жерине барып иштери менен таанышуу жүргүзүлөт.

21.5. Үчүнчү кадамда булар жасалат. Флэш-моб өткөрүлүп биринчи эки жолугушууга катышкан жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүн чогултулат, алардын катышуусу менен тазалоо-көрктөндүрүү же оңдоп-түздөө боюнча анча чоң эмес эмгек акциясы өткөрүлөт.

                    

22. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелери

22.1. Уставга Мыйзамда аныкталган жергиликтүү маанидеги маселелердин тизмегине кирбеген, кирсе дагы ишке ашыруу процедуралары татаал болгон, ошондой эле жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жетекчилеринин компетенциясына кирбеген маселелерди чечүү боюнча эрежелер киргизилет.

            22.2. Ушул Уставда аныкталган Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелерин бузуу үчүн төмөндөгүдөй жаза чаралары  колдонулат:

- эскертүү;

- коомдук уяткаруу;

- айып пул төлөө.

22.3. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелерин бузуу фактыларын каттоону (тариздөөнү), айып пулдарды өндүрүүнү  жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруу органдары менен бирдикте ишке ашырат.

 

23. Калктуу конуштарда мал, ит, мышык жана канаттуларды кармоонун жана багуунун эрежелери

            23.1. Калктуу конуштарда жеке чарбада малды жана канаттуларды кармоо тартиби Кыргыз Республикасынын Укук бузуулар кодекси, “Жаныбарларды коргоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамы, “Жаныбарларды жана жаныбарлардан алынган азыктарды идентификациялоо жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамы, “Жайыттар жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамы, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2021-жылдын  10-февралындагы № 36 токтому менен бекитилген Кыргыз Республикасынын жайыт жерлеринде мал жаюу ченемин аныктоо тартиби жөнүндө Жобо менен жөнгө салынат.

23.2. Ар бир кожолук адамдар, мал арасында жугуштуу оорулардын таралышына жол бербөө максатында өз менчигиндеги малды, ит, мышыкты, канаттууну өз убагында каттоодон өткөрүүгө, ветеринардык кароодон өткөрүп турууга, тиешелүү эмдөөлөрдөн өткөрүп турууга, кой эчкилерди өз убагында күпкөдөн өткөрүүгө милдеттүү жана аткарылбагын учурда тийиштүү мыйзам актыларына ылайык жоопкерчиликке тартылат.

            Айыл аймагындагы  ар бир кожолук ээси жыл ичинде өзүнүн мал жандыгын жылына эки жолу дарылатып турууга милдеттенет.

23.3. Жамааттын мал кармаган ар бир мүчөсү өз менчигиндеги малды жайыт комитети жана айыл өкмөтү менен макулдашылган жазгы, жайкы жана күзгү жайыттарга, болгондо да чектелген мөөнөттөргө чейин кармоого милдеттүү.

23.4. Жаныбарларды жана канаттууларды көчөлөрдө, аянттарда, сейил бактарда, жарандардын эс алуу жайларында багууга болбойт. Бул эрежелер аткарылбаган учурда алар кароосуз калган деп эсептелет.

23.5. Кароосуз калтырылган ит, мышык, кой, эчки, бодо мал, канаттуу зыян келтирсе (адамдарды, балдарды чочутса, мүлкүнө зыян келтирсе, Кыргыз Республикасынын Укук бузуулар кодексинин 124-беренесине ылайык, калктуу конуштарда жаныбарларды багуу эрежелерин бузуу үчүн эскертүү берилет же жеке жактарга 55 эсептик көрсөткүчтүн, юридикалык жактарга (дыйкан чарбаларына)  170 эсептик көрсөткүчтүн өлчөмүндө айып пул салынат.

23.6. Мал жандыктарды жайыт комитети жана айыл өкмөтү тыюу салган ички жайыттарга кармоого, алыскы жайыттарга белгиленген  убактан кеч көчүүгө, күзүндө эрте көчүп келүүгө болбойт. Ээси жок аңызга кирген мал кароосуз калтырылган мал деп эсептелет, убактылуу кармоочу жайга айдалып барып киргизилет.  

23.7.  Кароосуз бош жүргөн малды болтурбоо үчүн ар бир айылда бада же кезүү уюштурулат. Эгин жана чөп чабынды, үлүш жерлерге түшкөн мал үчүн ээси же бадачы мыйзам чегинде жаза тартат. Кыргыз Республикасынын Укук бузуулар кодексинин 238-беренесине ылайык, айдоо жерлерин атайын же этиятсыздык менен тепсөө, айыл чарба өсүмдүктөрүнүн талаадагы жыйналган түшүмүн жок кылуу же бузуу, көчөттөрдү зыянга учуратуу үчүн жеке жактарга 200 эсептик көрсөткүчтүн, юридикалык жактарга 650 эсептик көрсөткүчтүн өлчөмүндө айып пул салынат.

 

24. Калктуу конуштарда жалпы пайдалануудагы жерлерди күтүүнүн жана пайдалануунун эрежелери

24.1. Туруктуу негизде же убакыттын кайсы бир учурунда чектелбеген сандагы адамдардын пайдалануусу үчүн арналган территория, мейкиндик, бөлмө коомдук жер деп аталат. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлер – пайдалануу (ал жакта жүрүү, болуу) үчүн коомчулукка жеткиликтүү болгон, чек аралары жана атайын юридикалык статусу бар жерлер.

24.2. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлерге жолдор, көчөлөр, тротуар, сквер, парк, аянт, таштанды чогултуучу жерлер, көп кабаттуу үйлөрдө подъезддер, үйдүн айланасындагы жерлер, , чердак жана подвал, көлмөлөр, пляждар, сугат арыктары кирет.

24.3. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлерди күтүүгө, сактоого жергиликтүү жамаат кол кабыш кылат.

24.4. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлердин чек аралары так аныкталып, чек белгилери коюлат.

24.5. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлерди менчикке сатууга тыюу салынат.

24.6. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлерге убактылуу соода, коомдук тамак-аш орундарын жайгаштырууга уруксат берилиши мүмкүн.

24.7. Калктуу конуштардагы жалпы пайдалануудагы жерлер өзүнүн арналуу багытына жараша пайдаланылат.

25. Калктуу конуштарда жамаатын мүчөлөрүнүн биргелешкен пайдалануусундагы сугат суусун колдонуу эрежелери

25.1. Жергиликтүү  алдынча башкаруу органдары калкты сугат суусу менен камсыз кылууга милдеттүү.

25.2. Кыргыз Республикасынын Суу кодексинин 2-беренесине ылайык, Кыргыз Республикасынын юридикалык жактары жана жеке адамдары, ошондой эле чет өлкөлүк жеке жана юридикалык жактар, анын ичинде жарандыгы жок адамдар суу пайдалануучулар  болуп эсептелет.

25.3. Кыргыз Республикасынын Суу кодексинин 21-беренесинин 2-бөлүгүнө ылайык, суу ресурстарын пайдалануу сууну чарбалык участокторду (огород,) сугаруу үчүн пайдалануу, сугатка жана малды сугарууга пайдалануу маселелерин да камтыйт.

25.4. Кыргыз Республикасынын Суу кодексинин 161-беренесинин   2-бөлүгүнө ылайык, Айыл өкмөтү бул максатта сугат суусун бөлүп берет, жергиликтүү жамааттын кичи кеңеши менен макулдашып, сугат суусун пайдалануунун убактысын жана кезектүүлүгүн бекитет, анын аткарылышын камсыз кылат.

25.5. Сугат суусун коромжусуз сапаттуу жана эсеби менен пайдалануу үчүн коомдук башталышта же суу пайдалануучулардын эсебинен ылайыктуу акы алып иштөөчү, айыл өкмөтү же (Муниципалдык ишкана ) же жамаат  тарабынан дайындалуучу жана көзөмөлдөнүүчү мурабдын кызматы киргизилет.

25.6. Сууну максатка ылайыксыз жана сарамжалсыз пайдалануу (көзөмөлсүз сугаруу, жолго, кошунасынын огородуна чыгара жайып сууга жедирип зыян келтирүү, сууну сугарып бүткөндөн кийин  башын бекитип бурбай таштап коюу) суу пайдалануу эрежесин орой бузуу болуп эсептелет жана суу пайдалануучунун айып төлөөсүнө алып келет. Аны үч күндүн ичинде жоюу боюнча чараларды көрбөө, айып пулун төлөбөө абоненттин суу пайдалануу укугун чектөөгө алып келет.

25.7. Турак үйлөрдүн территориясынын сугат суусунун арыгы өтүүчү бөлүгү Кыргыз Республикасынын Жарандык кодексине жана Кыргыз Республикасынын Жер кодексине ылайык коомдук сервитутта (ээсинин чектелген пайдалануусунда) турат. Ошондуктан өзүнүн территориясы менен агып өтүп жаткан сугат суусун чектөө (буруп алуу, бууп коюу) укук бузуу болуп эсептелет, тоскоолдук токтоосуз жөнгө салынышы керек жана ал үчүн айып пул салынат.

26. Калктуу конуштарда жамаатын мүчөлөрүнүн биргелешкен пайдалануусундагы ичүүчү сууну колдонуу эрежелери

26.1. Ичүүчү сууну колдонуумаселеси “Ичүүчү суу жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Мыйзамы менен жөнгө салынат.

26.2. Жергиликтүү  алдынча башкаруу органдары калкты ичүүчү суу менен стандарттарга жана санитардык-гигиеналык талаптарга ылайык камсыз кылууга милдеттүү.

26.3. Калкты ичүүчү суу менен суу менен жабдуу ишканалары  менен абоненттик келишимдин негизинде жүргүзүшөт.

26.4. Ичүүчү сууну керектөөчүлөр суу менен жабдуу ишканаларынан ичүүчү суунун сапаты, анын стандарттарга, санитардык эрежелер менен ченемдерге ылайык келиши, ошондой эле ылайык келүү сертификаты жөнүндө так маалыматты талап кылууга укуктуу.

26.5.  Ичүүчү сууну керектөөчү абоненттер төмөнкүлөрдү аткарууга милдеттүү:

26.5.1. өзүнүн эсебинен сатып алып ичүүчү сууну эсепке алуучу приборду (водомерди) пломбасы менен орнотууга, аны оң абалда кармоого, суу келүүчү түтүктөрдү, водомерди кышкысын тоңуп калып жарылуудан сактоого,  ал үчүн жылуулоого;

26.5.2. водомердин көрсөткүчү боюнча керектелген суу үчүн тиешелүү жерге акы төлөп турууга;

26.6. Суунун сапатынын адамдардын саламаттыгына коркунуч келтиргендигин ырастаган айрым көрсөткүчтөр боюнча ылайык келбөө аныкталган учурда, суу менен жабдуу ишканалары жана аларды көзөмөлдөөчү органдар бул тууралу сууну керектөөчүлөргө келип чыккан коркунучту болтурбай кое турган этияттык кылуу чаралары жөнүндө маалымат берүү менен массалык маалымат каражаттары аркылуу токтоосуз түрдө кабарлоого тийиш.

26.7. Калкка жөнөтүлүүчү ичүүчү суунун сапаты жөнүндө маалыматты өз убагында бербегенде же бурмалап бергенде, өз убагында толук жана так маалымат берүүдөн баш тартканда, сууну керектөөчүлөр чарбалык-ичүүчү суу менен жабдуу тутумун пайдалануунун эрежелерин сактабаганда жана ал калкты суу менен камсыз кылууну начарлатууга алып келгенде же ушул тутумдарды пайдаланган ишканаларга зыян келтиргенде Мыйзамдарда жоопкерчилик каралган.

26.8. Жогорудагыдай укук бузуулар үчүн айып пулдар Кыргыз Республикасынын мамлекеттик башкаруусунун атайын ыйгарым укук берилген органдары жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан салынат.

27. Жергиликтүү жамааттын жалпы кызыкчылыгында аткарылуучу иш-чараларына катышуунун эрежелери 

27.1. Жергиликтүү жамааттын жалпы кызыкчылыгында аткарылуучу     иш-чаралары жашаган жеринде жарандардын руханий, физикалык жана башка керектөөлөрүн канааттандыруу максатында жүзөгө ашырылуучу, жарандардын көп бөлүгүнүн катышуусу менен ишке ашырылуучу аракеттердин же коомдук турмуштун кубулуштарынын жыйындысы, ошондой эле адамдардын ортосундагы социалдык байланыштын формасы жана инсандын, коллективдин жана жалпы коомдун биримдигинин мамилелерин өнүктүрүүнүн жолу болуп эсептелет.

27.2. Жергиликтүү жамааттын жалпы кызыкчылыгында аткарылуучу иш-чараларына ишембиликтер же башка эмгек акциялары, маданий-массалык иш чаралары (фестивалдар, майрамдар, анын ичинде диний майрамдар, концерттер, көргөзмөлөр, жарманкелер ж.б.), спорттук-массалык иш чаралары (спартакиадалар, спорттун түрлөрү боюнча мелдештер ж. б.) кирет.

27.3. Жергиликтүү жамааттын жалпы кызыкчылыгында аткарылуучу     иш-чаралары жыйындарда, чогулуштарда жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү айтышкан сунуштарды, жергиликтүү жамаатты кеңири тааныштыруу, бириктирүү жана ынтымакташтыруу боюнча зарылчылыктарды, өлкөдө, облуста, шаарда, райондо болуучу иш чараларды эске алуу менен,  айыл өкмөтү менен макулдашылып, алдын-ала 1 жылга түзүлөт. Шартка жараша планга өзгөртүүлөр киргизилет.

27.4. Жергиликтүү жамааттын жалпы кызыкчылыгында өткөрүлүүчү иш-чаралары тууралуу (максаты, өткөрүү убактысы, өткөрүү орду, катышуучулардын контингенти ж.б.) кабар уюштуруучулар (жергиликтүү жамааттын демилгечи тобу, айыл өкмөтү, ж.б.) тарабынан кулактандырууларды илүү, уотсап-топторду түзүү ж.б. жолдор аркылуу жамаатка жеткирилет.

27.5. Ишембиликтер жана эмгек акциялары көпчүлүктүн кызыкчылыгында уюштурулган расмий иш-чара болуп саналат. Алардын максаты жеке эле адамдардын жашаган жериндеги аймактарды тазалоо жана көрктөндүрүү, сугат суу каналдарын жана арыктарды, социалдык объектилерди оңдоого кол кабыш кылуу эмес, жаранды жамааттын ичинде болууга, жалпы пайдаланылуучу нерселерди түзүүгө адилеттүүлүк менен теңчилик болгондой катышууга шарт түзүү болуп эсептелет.

27.6. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү тазалоо-көрктөндүрүү, оңдоп-түздөө, ден соолуктуу жана ынтымакты чыңдоочу ар кандай иш-чараларына сөзсүз катышат, убактысы болбогондо, макулдашуу менен үй бүлө мүчөлөрүн иштеп жаткан топко кошушат, же акча-каражатын/тамак-ашын чыгаруу менен компенсациялашат.

28. Калктуу конуштарда коомдук тартипти сактоого катышуунун эрежелери

28.1. «Кыргыз Республикасынын ички иштер органдары жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 4-беренесине ылайык, ички иштер органдары өздөрүнө жүктөлгөн милдеттерди коомдук бирикмелер, эмгек жамааттары, ошондой эле ички иштер органдарынын ишине көмөк көрсөтүү үчүн түзүлгөн коомчулуктун кошундары менен өз ара аракеттенип ишке ашырышат.

28.2. Ички иштер органдарынын штаттык бирдиктери аз санда жана мүмкүнчүлүктөрү чектелүү болгондуктан, жергиликтүү жамааттар жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен бирдикте коомдук тартипти сактоого кеңири катышат.

28.3. Ар бир калктуу конушта ыктыярдуу башталышта ар биринин курамы 5-10 адамдан турган коомдук тартипти сактоо боюнча 3-4 элдик дружина түзүлөт. Дружина түзүүнү чечкен жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн чогулушунда бул тууралуу чечим кабыл алынат, дружинанын аты бекитилет, дружинанын командири, командиринин орун басары шайланат.

28.4. Айылдык кеңеш элдик дружинаны каттайт, ички иштер органдары менен бирдикте элдик дружинанын мүчөлөрүнүн укуктарын жана милдеттерин түшүндүрөт, белгиленген үлгүдөгү күбөлүк жана повязка менен камсыз болууга көмөк көрсөтөт.

28.5. Элдик дружинанын командири дружинанын маршруттарын жана рейдге чыгуусунун графигин иштеп чыгат, ал боюнча дружинанын мезгилдүү – жай кезде дем алышына 1 жолу, чукул кырдаал болгондо абал тынчыганча күнүгө патрулга чыгуусун уюштурат.

28.6. Элдик дружина ички иштер органдарынын кызматкерлери, аксакалдар соту менен бирдикте иш алып барат, криминалдык кырдаал тууралуу маалыматтарды аларга билдирип, алардан да маалымат алып турат.

29. Жергиликтүү жамааттын ичинде ийкемдүү мамиле, жашоого жагымдуу маанай, тынчтыкты жана коомдук биримдикти түзүү үчүн жергиликтүү жүрүш-туруштун, адеп-ахлакты бекемдөөнүн, мыкты салт-адатты сактоонун жана өнүктүрүүнүн мыйзамдарда аныкталбаган тартибин аныктоонун жана бекитүүнүн эрежелери 

29.1.1. Мыкты каада-салттарды, үрп-адаттарды сактоо, өнүктүрүү жана жайылтуу жергиликтүү жамааттын ичинде ийкемдүү мамилени (адамдардын бири-бирине, үй-бүлөгө жана коомго болгон мамилелериндеги мээримдүүлүк), жашоого жагымдуу маанайды түзүүнүн, жергиликтүү деңгээлде тынчтыкты куруунун, адеп-ахлакты бекемдөөнүн, улуттук баалуулуктарды (мекенчилдик, боорукердик, кайрымдуулук, айкөлдүк, меймандостук) сактоонун жана даңазалоонун, жергиликтүү жүрүм-турумду калыпка салуунун каражаты катары колдонулат.

29.1.2. Этностун, улуттун тубаса өзгөчөлүгүн сактап калууга жөндөмдүү жаңы муунду тарбиялоо, жаштарды ыймандуулукка, адептүүлүккө, жоопкерчиликтүү болууга, ата-эне, эл-журт алдында милдетти сезе билүүгө, улууларды сыйлоого ж.б. жакшы сапаттарга тарбиялоо жамааттын негизги милдеттеринин бири болуп эсептелет.

29.1.3. Коомдук жайлардагы жүрүш-туруштун эрежелери (тартиби) коомдогу адамдардын ыңгайлуу жанаша жашоосун жана өз ара аракеттенүүсүн камсыз кылууга багытталган. Адептүүлүктүн жана этикеттин стандарттары - ар кандай кырдаалдар үчүн бирдиктүү жүрүм-турум эрежелери. Бул ченемдерди ар кандай кырдаалдар үчүн түшүнүү, боюна сиңирүү жана аларды туура колдонуу адамдын жалпы маданиятынын ажырагыс бөлүгү болуп саналат.

29.2. Жергиликтүү жамаатта өз аймагында калыптанып калган жүрүм-турум практикасын эске алуу менен саламдашуу адеби акырындык менен жөнгө салынат. Адамдардын, айрыкча жаштардын арасында «Салам бериш - карыз, алик алыш - парз», «жашка, мансапка, бирөөгө көз карандылыкка карап салам берилбейт, салам баары үчүн бирдей болот», «бир күн туз таткан жериңе миң күн салам бер», «жашы кичүүлөр жашы улууларга озунуп салам айтат»,
«топко улуу кишилер салам айтып кирип келсе, кичүүлөр ордунан туруп алик алат», «кыргыз салтында өбүшүп учурашуу жок», «жаш балдарды, кыздарды улуу адамдар учурашуу учурунда чекесинен өөп койсо болот», «атчан киши жөө кишиге, улоодо, же кыймылда бараткан адам токтоп турганга, жаштар улууларга, жамаатка кирип келген киши ал жердегилерге салам айтат» деген эрежелерди түшүндүрүү жана аткарылышына жетишүү ишке ашырылат.
            29.3. Адамдардын, айрыкча жаштардын арасында коомдук жайда жүргөндөгү жүрүм-турумдун адеби - орду менен сүйлөө, айланадагылар менен сылык мамиледе болуу, какырынып-түкүрунүп айлананы булгоо, жаман, орой жана уят сөздөрдү айтуу адамдын тарбиясыздыгы экендиги, маданияттуулук жашоону алда канча жеңилдете тургандыгы түшүндүрүлот, аны ишке ашырууга жетишилет. 

29.4. Айыл аймакта,  башка калктуу пункттарда саат 23.00дөн 07.00гө чейинки аралыкта жеке жана юридикалык жактарга үн басымынын жана ызы-чуунун жол берилген эң жогорку чегин бузууга, анын ичинде үндү кайра чыгаруучу жана күчөтүүчү түзүлүштөрдү колдонуу менен төмөнкү жерлерде “жымжырттык режимин” бузууга тыюу салынат:

- турак жайларда, турак жайларда жана жалпы пайдалануудагы жатаканаларда;

- билим берүү, медициналык уюмдардын, ошондой эле социалдык, реабилитациялык,  жарандарды убактылуу жайгаштыруу жана болуу боюнча кызматтарды көрсөтүүчү уюмдардын имараттарында жана аймагында.

29.5. Адеп-ахлакты бекемдөө, мыкты каада-салтты, үрп-адатты сактоо жана өнүктүрүү жарандардын керектөөлөрүн канааттандыруунун гана шарты болбостон, жамааттын ички биримдигин бузуп, конфликттерге – чыр-чатактарга алып келүүчү жат аракеттерге каршы туруунун куралы, жамаатта моралдык-этикалык биримдикти жана тилектеш жашоону орнотуунун каражаты болуп эсептелет. Жалпы жамаат биримдик-ынтымакка келиш үчүн максат-тилек, карманган баалуулуктар негизинен бир багыттуу болушу керек.

29.6. Айыл аймагынын жамааты достук этикасын – бүгүнкү улут аралык ынтымактын ачкычын: “Эр достугу – эгиз, эл достугу – деңиз”, “Эки эрдин достугу бир белден ашырат, эки элдин достугу миң белден ашырат”, “бул менин өлкөм, менин Ата журтум”, “бала-бакырамдын келечеги, бак-таалайы ушул жер, ушул эл менен байланыштуу”, “ушул өлкөнүн туусу, герби, гимни жана деми менен жашайм”  эрежелерин жетекчиликке алышат.

29.7. Айылда жылына бир жолу «Айыл аймагынын күнү» өткөрүлөт. Иш чараны жергиликтүү жамааттын демилгечи жарандары демилгелеп, даярдап өткөрүшөт. Майрамда ушул жылы үйлөнгөн айыл аймагынын жигиттери жана турмушка чыккан айыл аймагынын кыздары, 60-, 70-, 80-, 90-, 100-жашка чыккан ардагерлер, чоң спорттук, маданий, илимий жеңишке жетишкендер жана башка белгилүү инсандар, айыл аймагынын жетишкендиктери, айыл аймагынын келечектеги өнүгүүсү тууралуу айтылат, жергиликтүү калк ичинен чыккан таланттар концерт беришет.

29.8. Айылда жылына бир жолу мектеп бүтүрүүчүлөрүнүн «акыркы коңгуроо» күнүндө  60-, 70-жашка чыккан ардагерлер, айыл аймагынын мыкты адамдары айыл бийиктен обзор болуп көрүнгөн бийик жерге чыгып, жаштарга айыл аймагынын мындан аркы тагдырын, келечегин курууну эстафета катары тапшырып беришет. Бул күнү ушул айыл аймагынын ийгиликке жетишкен окумуштуу, илимпоз, кадырлуу ардагерлери сыяктуу инсандары кантип максатына жеткендиги, ал үчүн канча мээнет короткондугу тууралуу айтып берүү менен келечек жаш муундарга дем беришет.

29.9. Типтүү уставдын ушул бөлүмүндөгү эрежелерди аткарбоо үчүн жазалоо каралат.

 

30. Үй бүлөлүк салтанаттарды өткөрүүнүн эрежелери

30.1. Айыл аймагынын жамааты баланын төрөлүшү, кыз берүү, келин алуу, кудалашуу, конок күтүү, тартуу берүү сыяктуу үй бүлөлүк салтанаттарды өткөрүүнү, күндөлүк жашоо-тиричилик, кийим-кечек, тамак-аш ж. б. байланыштуу эң маанилүү, эң негизги салт-адаттарды калыбына келтирүүнү, заманга жараша жаңылоону, акырындык менен жайылтат (жалпы колдонууга киргизет).

30.2. Үй бүлөлүк салтанаттардын кайсы түрлөрүн кандай тартипте өткөрүүнүн эрежелери алдын ала жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн бул маселе боюнча пикирлерин сурап билүү, иликтөө менен башталып, ыгы жок шаңдануучулукка жана мактанычка жол бербөө тууралу ата-баба жөрөлгөлөрүн эске алуу менен жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жыйындарынын, чогулуштарынын жана курултайынын чечимдери менен бекитилет.

30.3. Мыйзамдарда жана Президенттин Жарлыктарында каралган ысырапкорчулукка жол бербөө талаптарын, жергиликтүү же башка жамаатардын жакшы тажрыйбасын эске алуу менен үй бүлөлүк салтанаттарды өткөрүүнүн убагы, орду, узактыгы, катышуучу адамдардын жана колдонулуучу автоунаалардын, союлуучу малдын жана берилүүчү белектердин жана тартуулардын түрү жана көлөмү боюнча так чектөөлөр жамаат тарабынан белгиленет.

31. Маркумду акыркы сапарга узатуу, эскерүү иш чараларын өткөрүүнүн эрежелери

31.1. Маркумду акыркы сапарга узатуу, эскерүү иш чараларын өткөрүүнүн эрежелери алдын ала жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн бул маселе боюнча пикирлерин сурап билүү, иликтөө менен башталып, ыгы жок шаңдануучулукка жана мактанычка жол бербөө тууралу ата-баба жөрөлгөлөрүн эске алуу менен жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн жыйындарынын, чогулуштарынын жана курултайынын чечимдери менен бекитилет.

31.2. Маркумга байланышкан иш чараларына сөөк коюу, кыркылык берүү, аш берүү кирет. Мыйзамдарда жана Президенттин Жарлыктарында каралган ысырапкорчулукка жол бербөө талаптарын, жергиликтүү же башка жамаатардын жакшы тажрыйбасын эске алуу менен жогоруда аталган иш чараларын өткөрүүнүн убагы, орду, узактыгы, союлуучу малдын жана берилүүчү белектердин жана тартуулардын түрү жана көлөмү боюнча так чектөөлөр жамаат тарабынан белгиленет.

 

32. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн арасындагы ар кандай пикир келишпестиктерди, чыр-чатактарды чечүүнүн эрежелери

32.1. Жергиликтүү жамаат жергиликтүү маанидеги маселелер, анын ичинде жамааттын ички жашоо-тиричилигинин маселелери боюнча ар кандай коллективдүү пикир келишпестиктерди, чыр-чатактарды талаштарды чечет.

32.2. Пикир келишпестик, чыр-чатак деп жогорудагы көрсөтүлгөн маселелер боюнча дал келбеген максаттары бар же бар деп ойлошкон экиден ашык тараптардын ортосундагы мамиле түшүнүлөт.

32.3. Пикир келишпестик менен чыр-чатактардын себеби ресурстардын жетишсиздиги, кызыкчылыктардын айырмачылыгы, ар түрдүү баалуулуктарды тутунгандык, маалыматтын жетишсиздиги, адамдын керектөөлөрүн канааттандырбоо же тебелеп-тепселөө, жана башкалар болушу мүмкүн. Пикир келишпестиктер менен чыр-чатактар деструктивдүү (абалдын туруктуулугун бузуучу) гана болбостон конструктивдүү (көйгөйдү чечүүнүн жаңы жолун сунуштоочу, абалды турукташтыруучу) да болот. 

32.4. Жамааттын эки-үч тобунун (эки көп кабаттуу үйдүн, эки көчөнүн, эки кварталдын, эки айыл аймагынын жашоочуларынын) ортосунда пикир келишпестик, чыр-чатак келип чыкканда аны чечүүчү топко (калыс топ) ушул топторго кирбеген аксакалдар сотунун, карыялар кеңешинин, жергиликтүү кеңештин, айыл өкмөтүнүн, аялдар кеңешинин, жаштар кеңешинин, жергиликтүү жамааттын кичи кеңешинин өкүлдөрү кирет.

32.5. Калыс топ талашып жаткан топтордун жүйөөлөрүн кезеги менен угат, аларга эл көзүнчө бири-бирине суроо бердирип-жооп алдырат. Андан соң калыс топтун ар бир мүчөсү кезеги менен жашы кичүүсү мурда, анан улуулата пикирин айтышат, аягында жашы улуусу бүтүм чыгарат. Эгерде талашкан топтор калыс топту талашты чече алган жок десе, анда калыс топ өздөрүнчө жашыруун кеңешип, бир бүтүм айтат.

Талашкан тараптар макул болбосо жаңы калыс топ түзүлөт да ушундай эле тартипте иш алып барат.

33. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын, башка эл тарабынан шайлануучу коомдук түзүмдөрдүн отчетторун угуунун эрежелери

33.1. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан түзүлгөн, алардын көзөмөлү жана жетекчилиги алдында иштөөчү көптөгөн комиссиялар, жамааттын мүчөлөрү тикелей шайлаган же өздөрү түптөгөн көптөгөн коомдук уюмдар бар. Алардын максаты, иштөө тартиби, эл алдында отчет берүүсүнүн мезгилдүүлүгү алар жөнүндөгү мыйзамдарда жана жоболордо каралган.

33.2. Жергиликтүү жамаат жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен бирдикте, элдин пикирин эске алуу менен, ушул Уставда каралган түзүмдөрдүн жана коомдук уюмдардын жетекчилери менен макулдашып, жарым жылдын (жылдын) аягына туштап, отчет угуу күндөрү өтө жыш же сейрек болбогондой кылып, отчетторду өткөрүүнүн убагын белгилейт, түзүмдөрдүн жана коомдук уюмдардын жетекчилерин, элди алдын-ала кабарлайт.

33.3. Отчетторго элди чакыруу учурунда эң башкысы келген жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү бардык территориялардан өкүл болгондой, кийинки отчеттордо башка адамдар келгендей, отчет уккан адамдар үйүнө барганда тегерегиндегилерге маалымат бергендей кылып уюштуруу зарыл.

33.4. Отчетторду уккандан кийин алар боюнча суроолор берилип, талкуулоо жүргүзүлүп, «канааттандырарлык» же «канааттандырарлык эмес» деп баа берилет.

 

VI. Жергиликтүү жамааттын башка тараптар (субъектилер) менен алака жүргүзүүсүнүн эрежелери

34. Жергиликтүү жамааттын башка жергиликтүү жамааттар менен алака жүргүзүүсүнүн эрежелери

34.1. Коңшулаш ынтымакта жашоо, муниципалитеттер аралык кызматташтыкты жүргүзүү, айыл чарба жана жайыт жерлерин, чарбалар аралык каналдарды пайдалануу жана оңдоп-түзөө, жана башка маселелер боюнча, зарыл болгон учурда же өз демилгеси боюнча, жергиликтүү жамаат аймагы чектешкен же чектешпеген башка жергиликтүү жамааттар менен алакаларды жүргүзө алат.

34.2. Башка жергиликтүү жамааттар менен алакаларды жүргүзүүнүн тартиби ушул уставдын жана алакалашып жаткан жергиликтүү жамааттардын уставына, макулдашылган жазуу жүзүндөгү же оозеки келишимдик шарттарга ылайык жүргүзүлөт. 

 

35. Жергиликтүү жамааттын жарандык коомдун түзүмдөрү менен алака жүргүзүүсүнүн эрежелери

35.1. Жергиликтүү кызыкчылыкты коргоп, ал үчүн күрөшкөн жергиликтүү жамааттан айырмаланып жарандык коомдун түзүмдөрү жеке адам менен мамлекеттин, жеке жана мамлекеттик кызыкчылыктардын ортосундагы бириктирүүчү байламта болуп, алардын иш жүргүзүү аймагы өздөрү түзүлгөн жергиликтүү жамааттын территориясы менен чектелбейт.

35.2. Жергиликтүү жамааттар өз аймагында түзүлгөн же башка жакта түзүлүп, бирок өз аймагында иш жүргүзүп жаткан жарандык коомдун түзүмдөрүнүн - айрым топтордун укуктарын коргоо боюнча бирикмелердин, кызыкчылыктар боюнча бирикмелердин, кайрымдуулук уюмдарынын, улуттук азчылыктардын укуктарын коргоо ассоциацияларынын жана өнүгүү уюмдарынын ичинен өз максаттары дал келгендери менен байланыш түзүшөт жана тыгыз иш жүргүзүшөт. 

35.3. Консультацияларды өткөрүү, маалымат алмашуу, социалдык маселелерди чечүү, жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү боюнча иликтөө-изилдөө иштери боюнча биргелешкен долбоорлорду иштеп чыгуу жана турмушка ашыруу өкмөттүк эмес уюмдар менен кызматташуунун негизги формалары болуп саналат.

35.4. Жарандык коомдун түзүмдөрүнүн бардык пайдалуу демилгелерин колдоо, алардын жергиликтүү жамааттагы ыктыярдуулукту, маанилүү иштерди аткаруудагы уюмдашуучулукту жана ишкердүүлүктү арттыруусуна басым жасалат.

 

36. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелерин колдонууга киргизүүнүн жана сакталышын көзөмөлдөөнүн тартиби

36.1. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелерин колдонууга киргизүүнүн алдында эрежелер жамааттын бардык мүчөлөрүнө кеңири түшүндүрүлөт.

36.2. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелерин жамааттын мүчөлөрүнө кеңири түшүндүрүү, аларды колдонууга киргизүүнү уюштуруу, колдонуунун жүрүшүндө пайда болгон суроолорго жооп берүү жана көйгөйлөрдү чечүү, эрежелердин аткарылышына жана сакталышына көзөмөл жүргүзүү үчүн айыл аймагынын бөлүктөрү боюнча курамында ардагерлер, жамааттын компетентүү жана ыктыярдуу мүчөлөрү, коомдук уюмдардын жетекчилери, жергиликтүү кеңештин депутаттары, диний жамааттын расмий өкүлдөрү ж.б. болгон атайын топтор түзүлөт.

36.3. Жергиликтүү жамааттын ички жашоо-тиричилигинин эрежелери боюнча атайын топтордун иштөө тартиби топтордун мүчөлөрү тарабынан аныкталат, зарылчылык пайда болгон учурда жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары менен макулдашылат.

 

VII. Жергиликтүү жамааттарда жарандардын өз алдынча уюмдашышынын экономикалык – чарбалык негиздери

 

37. Жергиликтүү жамааттын өнүктүрүү жана кайрымдуулук фондусу

37.1. Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн чогулуштардагы сунуштарынын негизинде  жергиликтүү бюджетке көз карандысыз каражатка ээ болуу, жамааттын Өнүктүрүү жана кайрымдуулук фондун түзүү үчүн жамааттын мүчөлөрү ыктыярдуу өздөрүнө өздөрү салык салуу жолу менен жылына бир жолу өздөрү кааалаган өлчөмдө акчалай салым кошушат.

Жамааттын мүчөлөрүнүн өздөрүнө өздөрү салык салуу маселеси айыл аймагынын  бүтүндөй жамаатынын, айыл аймагынын көчөлөрүнүн, жыйындарында талкууланып чечилет.

37.2. Өнүктүрүү жана кайрымдуулук фондуна андан сырткары жамааттын мүчөлөрү, жамаатка кирбеген жеке жарандар, юридикалык жактар салым кошо алышат.

37.3. Өнүктүрүү жана кайрымдуулук фонду «Коомдук фонд» катары коммерциялык эмес уюм катары мамлекеттик каттоодон өтөт жана мыйзамга ылайык аракеттенет.

37.4. Өнүктүрүү жана кайрымдуулук фондунун каражаттары жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү боюнча долбоорлорго жана кайрымдуулук иштерине жумшалат.

37.5. Жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүү боюнча долбоорлор жамааттын мүчөлөрү тарабынан ар түрдүү багыттар боюнча, анын ичинде ишкерчиликке (Бизнес-Инкубатор), пайдалуу өнөргө жана кесипке үйрөтүү, жамааттын мүчөлөрүн атуулдукка, адеп-ахлакка тарбиялоо боюнча иштерге арналат.

37.6. Долбоорлор «Коомдук фонд» түзгөн, курамына абройлуу адистер, жергиликтүү кеңештин депутаттары кирген конкурстук комиссия тарабынан каралат. Конкурстук комиссия жактырган долбоорлор «Коомдук фонд» тарабынан каржыланат.

 

VIII. Корутунду жоболор

 

38. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан кабыл алынуучу сыйлоо чаралары

38.1. Ушул Уставдын талаптарын үлгүлүү аткаргандыгы, жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө жигердүү катышкандыгы, жеке жана үй-бүлөлүк үлгүлүү жүрүм-туруму, кайрымдуулук ишмердиги, спонсорлугу, аймактын социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө айкын көмөк көрсөткөндүгү, жергиликтүү жамаатка кызмат көрсөтүүлөрдү жакшыртууга катышкандыгы үчүн тийиштүү жарандарга карата төмөнкүдөй моралдык жана материалдык сыйлоо чаралары колдонулушу мүмкүн:

- алкыш жарыялоо;

- баалуу белектер, башка материалдык жана акчалай сыйлыктар менен сыйлоо;

- грамоталар менен сыйлоо;

- “Мыкты үй-бүлө”, “Үлгүлүү үй”, “Үлгүлүү көчө”, “Үлгүлүү айыл” ардактуу наамдарын ыйгаруу;

- жамааттын Ардак тактасына илүү;

- жамааттын Ардак китепчесине киргизүү;

- “Айыл аймагынын ардактуу атуулу” наамын ыйгаруу;

- Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктары менен сыйлоого көрсөтүү.

38.2. Моралдык жана материалдык сыйлоо чараларын колдонуу төмөнкү тартипте жүргүзүлөт:

- жамааттын мүчөлөрүн сыйлоого көрсөтүү демилгеси жашоочулардын жыйынына (чогулушуна), аксакалдар сотторуна, коомдук уюмдарга, аймактык коомдук өз алдынча башкарууларга, айыл башчысына, айыл өкмөтүнүн башчысына, жергиликтүүкеңештин депутаттарына, жергиликтүү кеңештин төрагасына таандык;

- алкыш жарыялоо, баалуу белектер, башка материалдык жана акчалай сыйлыктар менен сыйлоо, грамоталарды тапшыруу, “Мыкты үй-бүлө”, “Үлгүлүү үй”, “Үлгүлүү көчө”, “Үлгүлүү айыл”, Ардак тактасына илүү, Ардак китепчесине киргизүү, “Айыл аймагынын ардактуу атуулу”, наамдарын ыйгаруу жөнүндө чечим айыл өкмөтүнүн башчысы тарабынан кабыл алынат;

Ошондой эле Кыргыз Республикасынын мамлекеттик сыйлыктары менен сыйлоого көрсөтүү жөнүндө чечим айыл өкмөт башчысынын сунуштамасы боюнча жергиликтүү кеңеш тарабынан кабыл алынат.

38.3. “Айылдык аймактын ардактуу атуулу” наамы жергиликтүү жамааттын эң жогорку наамы болуп саналат. “Айылдык аймактын ардактуу атуулу” наамы бар адамдар үчүн атайын жеңилдиктерди, ошондой эле алар үчүн стипендияларды жергиликтүү бюджеттин каражаттарынын чектеринде Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жана башка материалдык сыйлыктарды белгилей алат.

 

39. Жергиликтүү жамааттын Уставын бузгандыгы үчүн жоопкерчилик

Ушул Уставдын талаптарын бузган жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнө карата коомдук айыптоо чаралары колдонулушу мүмкүн.

 

40. Жергиликтүү жамааттын Уставын кабыл алуунун жана өзгөртүүнүн тартиби

40.1. Жергиликтүү жамааттын Уставынын долбоору айыл өкмөтүнүн башчысынын чечими менен түзүлгөн жумушчу топ тарабынан иштелип чыгат.

40.2. Жумушчу топтун курамына төмөнкүлөр кирет:

- жергиликтүү кеңештин төрагасы;

- айыл өкмөтүнүн башчысы;

- жергиликтүү кеңештин депутаттары;

айыл өкмөтүнүн аппаратынын кызматкерлери;

- жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү (тийиштүү айылдык аймакта жашаган азчылык улуттардын өкүлдөрүн эске алуу менен);

- коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдардын өкүлдөрү (ӨЭУ, КУ, КФ, жаштар комитети, аялдар кеңеши, аксакалдар кеңеши, ишкерлер коомчулугу жана башка айылдык аймакта иш алып барган уюмдар).

(Жумушчу топтун түзүмү жергиликтүү жамааттын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын сунуштарына ылайык толукталышы же өзгөртүлүшү мүмкүн).

40.3. Жумушчу топ тарабынан иштелип чыккан Уставдын долбоору жергиликтүү жалпыга маалымдоо каражаттарында жана/же жергиликтүү кеңештин веб-сайтында (же башка расмий жарыялоо булактарында) жарыяланат жана жыйындарга (чогулуштарга) же жергиликтүү жамааттын курултайына талкуулоо үчүн алып чыгарылат, аны ушул Уставда белгиленген тартипте айыл өкмөтү уюштурат.

40.4. Курултайдын делегаттары, ошондой эле жыйындын (чогулуштун) катышуучулары, жергиликтүү жамааттын мүчөлөрү Уставдын долбоору боюнча сын-пикирлерди жана сунуштарды киргизүүгө укуктуу.

40.5. Айыл өкмөтүнүн башчысы Уставдын долбоорунун акыркы вариантын жумушчу топ тарабынан иштелип чыккандан кийин жергиликтүү кеңештин кароосуна кабыл алуу үчүн киргизет.

40.6. Жергиликтүү кеңештин Уставды бекитүү жөнүндө токтому жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын көпчүлүк добуштары менен кабыл алынат.

40.7. Кабыл алынган Уставга карата өзгөртүүлөрдү жана толуктоолорду киргизүү демилгеси жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн үчтөн биринен кем эмес сандагы мүчөлөрү же жергиликтүү кеңештин депутаттарынын жалпы санынын үчтөн биринен кем эмес сандагы тиешелүү жергиликтүү кеңештин депутаттарынын тобу тарабынан демилгелениши мүмкүн.

40.8. Жергиликтүү жамааттын Уставы аны (Уставды) бекитүү жөнүндө жергиликтүү кеңештин токтому тийиштүү расмий булактарда жарыяланган күндөн тартып күчүнө кирет.

Күчүнө киргенден кийин жергиликтүү жамааттын Уставын бекитүү тууралуу жергиликтүү кеңештин токтомунун көчүрмөсү Уставдын текстин тиркөө менен ченемдик укуктук актылардын Мамлекеттик Реестрине киргизүү үчүн Кыргыз Республикасынын Юстиция министрлигинин аймактык бөлүмүнө жиберилет.

 

Кара-Бүргөн айыл аймагынын  айылдык кеңешинин

2023-жылдын 23-августундагы

№4/3 токтому менен бекитилген                                                                                                                                                                                                

                                                                                     2-тиркеме

Кара-Бүргөн айыл аймагынын жергиликтүү жамааттарынын уставынын айрым жоболорун турмушка ашыруу боюнча усулдук көрсөтмөлөр

Уставдын 4.4 пунктундагы прецеденттик мүнөздөмөлөр боюнча баа берүүнү жамаат, жамааттын мүчөсү, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органы, көз каранды эмес эксперт жүргүзө алат. 

          Уставдын 12-пунктундагы демилгечи топтордү түзүүдө төмөнкүлөргө көңүл буруу зарыл.

1. Демилгечи топтордун курамы төмөнкүлөрдү эске алуу менен аныкталат:

- гендердик теңдемди сактоо;

- айылдык аймактын ар бир айылынын өкүлчүлүгүнүн болуусу;

- топтун мүчөсүнүн демилгечи топ тарабынан тандалган артыкчылыктуу маселени чечүүдө тажрыйбанын болуусу;

- топтун мүчөсүнүн жамааттын артыкчылыктуу маселелерин чечүү үчүн кайтарымсыз негизде иштөөгө каалоосунун болуусу;

- топтун мүчөсүнүн демилгечи топтордун иштерине ийгиликтүү катышуу үчүн каалоосун жана шыктуулугун билдиргендиги.

2. Жамааттын муктаждыктарын биргелешип иликтөө үчүн шаар мэриясы же айыл өкмөтү, жергиликтүү кеңештин депутаттары жергиликтүү жамааттын демилгечи тобу менен бирдикте төмөнкү иш-чаралардын комплексин жүзөгө ашырат:

- артыкчылыктуу көйгөйлөрдү иликтөө жана чечүү боюнча демилгечи топторду түзөт;

- маалыматтарды жыйнайт жана аймактагы кырдаалды иликтейт;

- жамааттын көйгөйлөрүн талдайт жана алардын ичинен биринчи кезекте чечилүүгө жаткан артыкчылыктуу көйгөйлөрдү аныктайт;

- көйгөйлөрдүн себебин жана кесепеттерин, артыкчылыктуу маселелерди чечүүнүн жолдорун биргелешип талкуулайт жана аныктайт;

- социалдык-экономикалык өнүктүрүү программаларын (СЭӨП) жана биргелешкен аракеттердин пландарын (мындан ары - БАП) иштеп чыгат, жергиликтүү бюджетте аларды аткаруу үчүн акча каражаттарынын бөлүнүшүнө жетишет, өнүктүрүү программаларын жана пландарын биргелешип ишке ашырат;

- ишке ашырылып жаткан өнүктүрүү программаларына жана пландарына (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) биргелешкен мониторинг жүргүзөт жана баа берет, жыйындарда (чогулуштарда), коомдук угууларда, курултайларда өнүктүрүү программаларын жана пландарын ишке ашыруу боюнча иштердин натыйжалары жөнүндө отчет берет.

3. Демилгечи топтун отуруму зарылчылыгына жараша жана ачык жыйналыш формасында жүргүзүлөт.

4. Демилгечи топтун мүчөлөрү, өз катарынан ачык добуш берүү менен, алардын жалпы санынын көпчүлүгүнүн добуштары менен демилгечи топтун жетекчисин шайлашат. Демилгечи топтун жетекчисин шайлоо тууралуу чечим протокол менен жол-жоболонот, ага демилгечи топтун мүчөлөрүнүн колдору коюлат. Демилгечи топтун чечимдери ага тиешелүү бардык маселелер боюнча алардын мүчөлөрүнүн жалпы санынын көпчүлүгүнүн добуштары менен кабыл алынат.

5. Демилгечти топтун жетекчиси төмөнкүлөргө укуктуу:

- мамлекеттик органдарда жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарында, коммерциялык жана коммерциялык эмес уюмдарда демилгечи топтун кызыкчылыктарын жактоого;

- демилгечи топтун жумушун координациялоого;

- демилгечи топтун жыйналышын өткөрүүгө;

- демилгечи топтун атынан документтерге кол коюуга ж.б..

6. Демилгечи топтун мүчөлөрү төмөнкүлөргө укуктуу:

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) иштеп чыгууга катышууга;

- окууларга, жыйналыштарга, мамлекеттик органдардын, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын жана айылдык аймактын территориясында иштеп жаткан башка уюмдардын, ишканалардын жана мекемелердин жамааттын артыкчылыктуу маселелерине тиешеси бар маселелери боюнча отурумдарына катышууга;

- тандалган көйгөйлөрдү чечүү жана аларды ишке ашыруу боюнча долбоорлорду иштеп чыгууга;

- жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүн жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарын демилгечи топ тарабынан тандалып алынган көйгөйлөрдү чечүү боюнча демилгечи топтун жумуштарынын жүрүшү боюнча маалымдоого;

- жергиликтүү жамааттын жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын алдында тандалып алынган көйгөйлөрдү чечүү үчүн иштелип чыгылган долбоорлордун презентациясын өткөрүүгө жана коргоого;

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) ишке ашыруу боюнча мониторинг жүргүзүүгө;

- жыйындарда (чогулуштарда), коомдук угууларда, курултайларда жергиликтүү жамааттыналдында иштердин натыйжалары боюнча отчет берүүгө;

- зарыл болгондо мыйзамдарда жана ушул Уставда белгиленген тартипте жергиликтүү кеңешке киргизүү үчүн ченемдик укуктук актылардын долбоорлорун демилгелөөгө.

7. Жамааттын муктаждыктарын биргелешип иликтөөнүн натыйжасында табылган жамааттын артыкчылыктуу көйгөйлөрүн чечүү үчүн шаардык мэрия же айыл өкмөтү жергиликтүү кеңештин депутаттарынын, жергиликтүү жамааттын жана демилгечи топтордун мүчөлөрүнүн катышуусу менен жумушчу жолугушууларды уюштурат, анда төмөнкү маселелер каралат:

- артыкчылыктуу көйгөйлөрдүн бет ачарлары жана аларды чечүүнүн жолдору;

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) иштеп чыгуу;

- артыкчылыктуу көйгөйлөр боюнча демилгечи топтордун санын жана алардын курамын алдын ала бекитүү;

- каралып жаткан маселелерди талкуулоо, алар боюнча сунуштамаларды жана сунуштарды иштеп чыгуу;

- жалпы талкуулоо үчүн жыйынга (чогулушка) өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) алып чыгуунун тартибин талкуулоо;

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) ишке ашыруу боюнча андан аркы аракеттерди пландоо;

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.) ишке ашыруусуна баа берүү жана мониторинг жүргүзүү;

- жергиликтүү жамаатыналардын жашоо-турмушун камсыздоо боюнча жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары тарабынан көрсөтүлүүчү кызматтарга баа берүү жана мониторинг жүргүзүү.

8. Биргелешкен аракеттер Планынын долбоору жергиликтүү жамаатменен жыйында (чогулушта), коомдук угууларда макулдашылат, катышуучулардын сын-пикирлери жана сунуштарын эске алуу менен жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет. Бул маалымат жергиликтүү өз алдынча башкаруунун аткаруучу органынын расмий сайтына же болбосо маалыматтык тактайында илинүү жолу менен жалпы элге маалымдалат.

9. Социалдык-экономикалык өнүгүү жана калкты социалдык коргоо программасы шаардын мэриясы же айыл өкмөтү тарабынан иштелип чыгат жана Кыргыз Республкасынын Бюджеттик кодексинин талаптарына ылайык жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет.

10. Жергиликтүү жамааттын социалдык-экономикалык өнүгүү жана калкты социалдык коргоо программасынын долбоорун талкуулоо боюнча коомдук угууларды өткөрөт. Талкуунун жыйынтыгы боюнча социалдык-экономикалык өнүгүү жана калкты социалдык коргоо программасы жана жергиликтүү бюджеттердин артыкчылыктары кезектеги бюджеттик жылдан мурунку жылдын 1-июнунан кечиктирилбестен жергиликтүү кеңеш тарабынан бекитилет.

 

Уставдын 13 (Биргелешкен мониторинг жана баа берүү) пункту боюнча көрсөтмөлөр

1. Биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча топ төмөнкүлөргө мониторинг жүргүзүүгө жана баа берүүгө укуктуу:

- шаардык мэриянын же айыл өкмөтүнүн жана анын структуралык бөлүмдөрүнүн, ошондой эле муниципалдык уюмдардын, мекемелердин жана ишканалардын иш-аракеттерин;

- тийиштүү аймактын жергиликтүү жамааттыннын жашоо-турмушун камсыздоо боюнча кызмат көрсөткөн коомдук уюмдардын жана бирикмелердин

- өнүктүрүү программаларын жана пландарын (анын ичинде СЭӨП, БАП ж.б.);

- жергиликтүү жана (же) республикалык бюджеттен, эл аралык жана башка донор уюмдардын, спонсорлордун жана башка мыйзамдар менен тыюу салынбаган булактардан каржыланып ишке ашырылуучу жергиликтүү демилгелердин/долбоорлордун/программалардын ишке ашырылуусун;

- жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын этностор аралык маселелер боюнча иш аракеттерин.

2. Аталган милдеттерди аткаруу үчүн биргелешкен мониторинг жана баа берүү боюнча топ:

- жумуштун планын (графигин) бекитет;

- сурамжылоолорду (анкеттөөнү) жүргүзөт;

- жерине баруу менен, ишке ашырылган долбоордон көрсөтүлүүчү кызматтарды жана/же пайда алуучулар менен түздөн-түз маектерди жүргүзөт;

- документтерди (анкеталарды, графиктерди, отчетторду, каттоо журналдарын, катышуучулардын тизмесин) талдоону жүзөгө ашырат;

- тиешелүү иш-чараларга (тендер, сатып алуу, демилгелерди/долбоорлорду/программаларды ишке ашыруу) катышат;

- демилгелердин/долбоорлордун/программалардын өз убагында бүткөрүлүшүн жана/же көрсөтүлүүчү кызматтардын сапатын камсыз кылуу үчүн сунуштамаларды берет;

- демилгелерди/долбоорлорду/программаларды аткаруунун жүрүшүндө, кызматтарды көрсөтүүлөрдө табылган көйгөйлөр, ошондой эле өзүнүн аткарган жумуштарынын натыйжалары жөнүндө айыл өкмөтүн, жергиликтүү кеңешти жана жергиликтүү жамаатты өз убагында кабарландырат;

- пландарды ишке ашыруу боюнча, кызматтардын көрсөтүлүшүн жакшыртуу боюнча, долбоордун аткарылышынын журүшүнө түзөтүү киргизүү боюнча сунуштарды берет.

 

Уставдын 17 (Жыйынды (чогулушту)өткөрүүнү демилгелөөнүн, уюштуруунун жана өткөрүүнүн тартиби) пункту боюнча көрсөтмөлөр

1. Жыйынды (чогулушту) өткөрүү жөнүндө чечимде төмөнкүлөр каралат:

- иш-чараны өткөрүүнүн орду, датасы жана мөөнөттөрү;

- жыйынга (чогулушка) киргизилип жаткан маселелердин аттары жана (же) документтердин аталыштары (айыл өкмөтүнүн чечими, жергиликтүү кеңештин токтому);

- талкууланып жаткан маселелер боюнча кызыкдар адамдардан ой пикирлерди жана сунуштарды кабыл алуунун тартиби.

2. Айыл өкмөтүнүн башчысы же жергиликтүүкеңештин төрагасы төмөнкү учурларда жыйынды (чогулушту) өткөрүүдөн баш тартууга укуктуу:

- ушул Уставдын 19.1.-пунктунда көрсөтүлгөн талаптар бузулганда;

- кайрылууда көтөрүлгөн маселелерди чечүүнүн башка мыйзамдуу жолдору бар экендигине жана жыйында (чогулушта) талкуулоо максатка ылайыксыз болгондугуна байланыштуу;

- эгерде кайрылууда көрсөтүлгөн маселелер Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын ченемдерине жана ушул Уставга карама-каршы келгенде.

Айыл өкмөтүнүн башчысынын, жергиликтүү кеңештин төрагасынын жыйынды (чогулушту) өткөрүүнү четке кагуу тууралуу чечимдери сот тартибинде даттанылышы мүмкүн.

3. Жыйынга (чогулушка) жергиликтүү жамааттын ой пикирин эсепке алуу, угуу, талкуулоо жана жергиликтүү маанидеги маселелер боюнча сунуштамаларды жыйноо үчүн күн тартибине бир эле убакта бир нече маселе киргизилиши мүмкүн.

4. Айыл өкмөтүнүн башчысы жыйынды (чогулушту) өткөрүүгө карата даярдык көрүүнүн жүрүшүндө:

- чогулуш өткөргөнгө чейин 5 күн калгандан кечиктирбестен, бул үчүн жалпыга маалымдоо каражаттарын, почта кабарландырууларын, короолой (батирлер боюнча) кыдырып чыгууну, кулактандырууларды жана башка мүмкүн болгон каражаттарды пайдалануу менен айылдык аймактын (көчөлөрдүн, кварталдын, айыл аймагынын, айылдардын) жашоочуларын: демилгечи, чогулушка киргизилген маселе, иш-чараны өткөрүүнүн тартиби, орду, датасы жана убактысы тууралуу кабарландырууну уюштурат;

- айылдык аймактын (көчөлөрдүн, кварталдын, айыл аймагынын, айылдардын) жашоочуларына жана бардык кызыкдар болгон мамлекеттик органдардын, катышуу ниетин билдиришкен жеке жана юридикалык жактардын эркин жетимдүүлүгүн камсыз кылат;

- зарыл болгон учурда кызыкдар болгон мамлекеттик органдардан, уюмдардан, мекемелердин жана ишканалардан жазуу жүзүндө чогулушка киргизилип жаткан маселе боюнча зарыл маалымат (маалыматтар, материалдар жана документтер суроо-талап алынган күндөн тартып 5 күндүк мөөнөттөн кечиктирилбестен, уюштуруучуга берилет) суратып алат;

- зарыл болгон учурда консультациялык жана эксперттик жумуштарды аткарыш үчүн эксперттерди жана адистерди тартат;

- иш-чараны өткөргөнгө чейин 2 күн калгандан кечиктирбестен катышуучулардын жана чыгып сүйлөөчүлөрдүн тизмесин түзөт (иш-чарада чыгып сүйлөөчүлөрдүн тизмесине киргизилген адамдар бул тууралуу күн мурунтан кабарландырылат);

- жыйындын (чогулуштун) катышуучуларын, жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрүн (зарыл болгон учурда) чакырууну жана каттоону, протокол жүргүзүүнү жана жыйынтыктоочу документтерди жол-жоболоштурууну камсыз кылат;

- жыйында (чогулушта) кароо үчүн сунушталган чечимдердин долбоорлорун даярдайт;

- иш-чараны даярдоодо жана уюштурууда демилгечилер менен өз ара аракеттенишет.

5. Жыйынга(чогулушка) эгерде ага тийиштүү шаардын же аймактын (көчөнүн, кварталдын, айыл аймагынын, айылдардын) шайлоо укугуна ээ болушкан жашоочуларынын 0,5 пайызы катышса, же жыйынга (чогулушка) чакырылгандардын 0,5 пайызы катышса, жыйын(чогулуш) укуктуу болуп эсептелет.

Ак-Чий  айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 25 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет.

Ак-Тилек айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 30 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет

Жаңы-Тилек   айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 25 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет.

Кара-Бүргөн   айылдын деңгээлинде чогулуш өткөрүлсө, анда айылда жашаган жашоочулардын 40 адам кем эмеси катышса укук ченемдүү деп эсептелет

 

6. Жыйындын (чогулуштун) жүрүшүндө аны алып баруу үчүн төрага жана катчы, зарыл болгон учурда добуштарды саноо үчүн эсептөө комиссиясы шайланат. Күн тартиби, иш-чараны алып баруунун тартиби (регламенти)  катышып отургандардын санынын көпчүлүк добушу менен бекитилет.

7. Төрагалык кылуучу иш-чараны алып барат жана жумуш процессинде күн тартибиндеги маселелерди талкуулоонун тартибин көзөмөлдөйт.

8. Кайрылуунун негизинде даярдалган, жыйында (чогулушта) каралып жаткан маселелерди чечүү анын компетенциясына кирген баяндамачынын маалыматы угулат. Баяндамачыга, мамлекеттик органдардын аймактык бөлүмчөлөрүнүн өкүлдөрүнө, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын кызмат адамдарына жана башка кызматкерлерге иш-чаранын катышуучулары тарабынан оозеки да, жазуу жүзүндө дагы суроолор берилиши мүмкүн.

9. Чыгып сүйлөө үчүн сөз бардык каалаган катышуучуларга, суроолордун жазуу түрүндө түшкөн тартибине же болбосо кол көтөрүүсүнө ылайык берилет.

10. Иш-чаранын узактыгы талкууланып жаткан маселелердин мүнөзү менен аныкталат. Төрагалык кылуучу танапис жөнүндө чечим кабыл алууга укуктуу.

11. Жыйындын (чогулуштун) катчысы протокол жүргүзөт, анда иш-чаранын өткөн датасы жана убактысы, катышып жаткан жарандардын жалпы саны жана чакырылган адамдардын жалпы саны, күн тартиби, жарыш сөздөрдүн мазмуну, ар бир маселе боюнча иш-чаранын катышуучуларынын алар тарабынан талкуунун жүрүшүндө айтылган позициялары, чыгып сүйлөгөндөр жөнүндө маалыматтар, ошондой эле суроо бергендер жөнүндө маалыматтар, кабыл алынган чечим жана сунуштамалар көрсөтүлөт. Протоколго жыйындын (чогулуштун) төрагасы жана катчысы кол коёт. Жыйындын(чогулуштун), коомдук угуунун чечими жана/же сунуштамалары ачык добуш берүү менен, катышып отургандардын санынын жөнөкөй көпчүлүгүнүн добушу менен кабыл алынат.

12. Иш-чаранын протоколу, жыйында (чогулушта) кабыл алынган чечимдер жана сунуштамалар жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына өткөрүп берилет. Жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана кызмат адамдары бир айлык мөөнөттө калкка (иш-чаранын катышуучуларына) жалпыга маалымдоо каражаттары аркылуу, же коомчулук үчүн жеткиликтүү жерлерде маалыматтарды жайгаштыруу менен чечимдерди жана сунуштамаларды аткаруу боюнча кабыл алынган же көрүлгөн чаралар жөнүндө билдирүүгө милдеттүү.

 

Уставдын 18 (Жергиликтүү жамааттын мүчөлөрүнүн ченем жаратуу (элдик) демилгеси) пункту боюнча көрсөтмөлөр

1. Демилелүү топ өзүнүн ичинен ачык добуш берүү менен мүчөлөрүнүн жалпы санынын көпчүлүк добушу менен демилгечи топтун координаторун шайлоого укуктуу. Координаторду шайлоо тууралуу демилгечи топтун чечими протокол менен жол-жоболоштурулат, ага демилгечи топтун мүчөлөрү кол коет.

2. Демилгечи топтун мүчөлөрү төмөндөгүдөй укуктарга ээ:

- жергиликтүүкеңештин токтомунун долбоорун иштеп чыгуу;

- токтомдун долбоорун жергиликтүү кеңешке киргизүү демилгесин колдоого кол топтоо;

- элдик демилгени ишке ашыруу боюнча токтомдун долбоорун мыйзамдуу жолдор жана каражаттар аркылуу маалыматтарда жайылтуу;

- ченемдик укуктук актынын долбоорун жыйналыштарда (чогулуштарда, курултайларда), коомдук угууларда, дайындуу коомдук жерлерде же жалпыга маалымдоо каражаттарында жалпыга маалымдоо, ошондой эле жарандардан кол топтоо учурунда жергиликтүү кеңешке токтомдун долбоорун киргизүү тууралуу сунуш үчүн үгүт иштерин жүргүзүү.

3. Демилгечи топтун координатору төмөндөгүдөй укуктарга ээ:

- демилгечи топтун кызыкчылыгын мамлекеттик органдарда жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарында коргоп чыгууга;

- демилгечи топтун ишин координациялоого;

- токтомдун долбоорун иштеп чыгууга катышууга, кол топтоого жана токтомдун долбоорун киргизүүнү колдоо боюнча үгүт иштерин жүргүзүүгө, мыйзамдарда тыюу салынбаган жана жергиликтүү маанидеги маселелер боюнча ченем чыгаруу (элдик) демилге укугун ишке ашырууга багытталган башка аракеттерди жасоого.

4. Демилгечи топтун чечими анын катышуучуларынын көпчүлүк добушу менен кабыл алынат.

5. Кол топтоо демилгечи топ түзүлгөндөн кийин жана ченемдик укуктук актынын долбоору негиздемеси менен даярдалгандан кийин башталат.

6. Кол топтоо укугу демилгечи топтун мүчөлөрүнө тандык болот. Жарандардын колун топтоого багытталган иш-чараларын даярдоого жана өткөрүүгө багытталган чыгымдар жергиликтүү жамааттын каражаттарынын эсебинен ишке ашырылат. Кол топтоону жүргүзгөн демилгечи топтун мүчөсү жергиликтүү кеңештин кароосуна сунуш кылынган токтомдун долбоорунун текстин тааныштыруу үчүн жарандарга берүүгө милдеттүү.

7. Жарандардын колун топтоо жашаган, иштеген, кызмат өтөгөн, окуган жерлери боюнча, ошондой эле башка жерлерде жүргүзүлүшү мүкүн.

8. Жергиликтүү жамааттын мүчөсү токтомдун долбоорун колдоо иретинде бир гана жолу кол коюуга, ошондой эле демилгечи тобуна арызын берүү аркылуу жергиликтүү кеңешке кол коюу барагын өткөргөнгө чейин өзүнүн колун чакыртып алууга укуктуу.

 

Уставдын 19 (Коомдук угуулар. Коомдук угууларды уюштуруунун жана өткөрүүнүн тартиби) пункту боюнча көрсөтмөлөр

1. Белгилүү маселе боюнча коомдук угууну өткөрүү жөнүндө чечим кабыл алынгандан кийин шаардык мэрия же айыл өкмөтү төмөнкү ырааттуулукта аракеттерди көрүүсү зарыл:

Коомдук угууга чейин 3-4 жума калганда өткөрүүнүн датасын, убактысын жана ордун аныктоо зарыл.

Коомдук угууга чейин 2 жума калганда талкуулоонун предмети боло турган сунуштун жана документтин долбоору (мисалы: бюджеттин кыскача сыпаттамасы – жарандык бюджет же сатууга сунуш кылынган муниципалдык менчик объекттеринин тизмеси жана анын негиздемеси, же ичүүчү суу же сугат суусун берүү кызматына сунушталган тарифтердин өлчөмү ж б.) даярдалат.

Коомдук угууга чейин 1-2 жума калганда:

- коомдук угууга алып чыгып жаткан документтердин долбоору жергиликтүү жалпыга маалымдоо каражаттарында жарыяланат;

- коомдук угууга чакыруу барактарын иштеп чыгуу жана даярдоо жүргүзүлөт;

- калкка, уюмдарга, мекемелерге, ишканаларга, жарандык топторго, өкмөттүк эмес уюмдарга чакыруу барактарын жана документтин долбоорлорун таратуу;

- маалыматты илүү жана башка мүмкүн болгон каражаттар менен жалпыга жарыялоо;

- документтин долбоорун алуу жайын маалымдоо менен, коомдук угуу жөнүндө пресс-релиз чыгаруу жана жалпыга маалымдоо каражаттарын маалымдоо ;

- коомдук угууну даярдоо жана өткөрүү боюнча шаардык мэриянын же айыл өкмөт аппаратынын кызматкерлерин окутууну (нускама берүүнү) жүргүзүү;

- коомдук угуунун максаттарын, датасын, убактысын жана өткөрүлүүчү ордун көрсөтүү менен калкты талкууланып жаткан маселе менен тааныштыруу үчүн шаардын же айылдардын жалпыга жетимдүү жайларында кулактандырууларды жайгаштыруу;

- жамааттын негизги чечүүчү адамдарына, жергиликтүү кеңештин депутаттарына, шаар мэриясынын же айыл өкмөтүнүн аппаратынын бөлүмдөрүнө, зарыл болгон учурда мамлекеттик органдардын аймактык бөлүмчөлөрүнүн, уюмдардын жана мекемелердин жетекчилерине жеке кабарлоо;

- коомдук угуунун алып баруучусун жана катчысын (өкүлчүлүктүү же аткаруу органынан) тандоо;

- зарыл болгон учурда кызыкдар мамлекеттик органдардан, уюмдардан, мекемелерден, ишканалардан угууга киргизилген маселе боюнча зарыл маалыматтарды, материалдарды жана документтерди суратып алуу (маалыматтар, материалдар жана документтер уюштуруучуга суроо-талап алынган күндөн тартып 5 күндөн кечиктирбестен берилет);

- зарыл болгон учурда консультациялык жана эксперттик жумуштарды аткаруу үчүн эксперттер жана адистер тартылат.

Коомдук угууга чейин 1 жума калганда:

- өткөрүлүүчү орунду даярдоо (катышуучулар үчүн орундар, алып баруучу жана катчы үчүн үстөл, жарык берүү, жылытуу, үн күчөткүчтөр ж.б.);\

- көрсөтмө материалдарды даярдоо: плакаттар, доскалар, слайддар ж.б.;

- чыгып сүйлөөчүлөрдү дайындоо, күн тартибин даярдоо, коомдук угуу учурунда таратуу үчүн материалдардын кошумча көчүрмөлөрүн даярдоо;

- коомдук угууларды өткөрүүнүн эрежелерин даярдоо жана таратуу.

Коомдук угууга чейин 3 күн калганда:

- катышуучуларды каттоо баракчасын даярдоо;

- коомдук угуунун протоколунун формасын даярдоо;

- сунуштар/ой-пикирлер/сунуштамалар/суроолор үчүн бланктарды даярдоо.

Коомдук угууга чейин 1 күн калганда:

- өтө турган жердин жана жабдуулардын даярдыгын көзөмөлгө алуу;

- катышуучулардын, чыгып сүйлөөчүлөрдүн тизмесин жана күн тартибин тактоо;

- катышуучуларга таратуу үчүн кошумча материалдардын даярдыгын көзөмөлгө алуу ж.б.

Коомдук угууну өткөрүү күнү катышуучуларды, жалпыга маалымдоо каражаттарынын өкүлдөрүн (зарыл болгон учурда) каттоо жүргүзөт, протоколду жүргүзөт жана жыйынтыктоочу документтерди жол-жоболоштурууну камсыз кылат.

2. Айыл өкмөтү коомдук угуу өткөрүлгөндөн кийин 10 күндүн ичинде анын натыйжасын жалпылайт жана жол-жоболоштурат, калк арасында коомдук угуунун натыйжалары жөнүндө, ошондой эле жыйынтыктары боюнча кабыл алынган чечимдер жөнүндө маалыматтарды таратат. Ошол эле учурда айыл өкмөтү оозеки билдирүүнү, маалымат такталарына жайгаштыруу, жамаатка маалыматтарды таратуу үчүн жалпыга маалымдоо каражаттарын, интернетти жана мүмкүн болгон ар түрдү ыкмаларды пайдаланат.